Merkeziyetsiz finans (DeFi) protokolü olan Balancer, Ethereum (ETH) ağı üzerinde geliştirilmiş bir işlem platformu ve likidite havuzudur. Balancer ağının yerel tokeni BAL olarak adlandırılmıştır.

Erken dönemde Placeholder ve Accomplice tarafından 3 milyon dolar tohum yatırım alan Balancer, otomatik piyasa yapıcı (Automated Market Maker, AMM) olarak Mart 2020'de kullanıma açıldı.

Kısaca hatırlatmak gerekirse tüm DeFi protokolleri; denetime ihtiyaç duymadan, açık, şeffaf ve herhangi bir merkez bulundurmadan çalışmasından dolayı katılımcıların hesaplarını kendi başlarına kontrol etmelerine olanak sunuyor.

İlgili: DeFi likidite havuzu nedir? Artıları ve eksileri nelerdir?

Balancer protokolü de kendi kendini dengeleyen ağırlıklı portföy, fiyat sensörü ve likidite sağlayıcısı olarak işlev görüyor. 

Merkeziyetsiz finans protokolleri çoğunlukla likidite havuzu ile çalışırken Balancer protokolünde ise likidite madenciliği (liquidity mining) uygulanıyor. Burada kullanıcılar, sisteme sağladıkları likidite karşılığında ödül olarak BAL token alıyorlar.

Protokol üzerinde; özel (private), paylaşılan (shared) ve akıllı (smart) olarak adlandırılan üç farklı havuz modeli mevcut:

Özel havuz: Sahibine havuz üzerinde yönetim hakkı sunuyor. Bu sayede kullanıcı havuza likidite sağlayan tek kişi oluyor. Haliyle tüm parametreler kullanıcı tarafından değiştirilebiliyor.

Paylaşılan havuz: Likidite sağlayıcı (liquidity provider) olmak isteyenlere hitap eden bu havuzda, sağlayıcılar Balancer Pool Token (BPT) ile ödüllendiriliyor.

Akıllı havuz: Özel havuzlara benzer biçimde çalışan bu havuz modeli, akıllı sözleşme (smart contract) ile kontrol ediliyor. Herkesin havuza likidite sağlaması mümkün kılınırken, ödül sistemi yine BPT tokenler ile gerçekleştiriliyor.

İlgili: DeFi piyasasında kredi verme ve kredi çekme

Balancer protokolünü farklı kılan ne?

Balancer; Uniswap (UNI) ile Curve'a (CRV) benzer biçimde çalışıyor ve herkesin token havuzu oluşturmasını sağlıyor. Havuz, fiyatlardaki değişikliklerden bağımsız olarak tokenleri eşit oranda tutmak için kendi kendine ayarlama yapıyor. Ancak Balancer'ı farklı kılan, birden fazla token eklenebilmesi ve Ethereum ağının zorunlu olmaması.

Likidite sağlayıcılarının yüzdelerini ayarlayan ve otomatik olarak yeniden denge sağlayan protokol, sekiz adede kadar varlığa sahip olma hakkı sunuyor.

Balancer sayesinde likidite sağlayacak kullanıcılar, havuza yüzde 50 oranında para yatırmak durumda değiller. Destekli kripto varlıklardan istediklerini, istedikleri miktarda yatırabiliyorlar.

İlgili: DApp nedir? Merkeziyetsiz uygulama nasıl çalışır?

Ayrıca kullanıcılar arbitraj fırsatlarını değerlendirebildikleri gibi, fiyat oynaklığında dengeleme sayesinde düşük talep gören varlıklardan da yüksek getiri elde edebiliyorlar.

Balancer (BAL) geliştiricisi kim?

Fernando Martinelli ve Mike McDonald tarafından başlatılan Balancer projesinde, DeFi sektörüne gönül vermiş, inovasyona yönelik benzer fikirleri olan geliştiriciler yer alıyor.

Seri girişimci ve Maker topluluğunun bir üyesi olan Fernando Martnelli, Balancer dışında da uzun yıllara dayanan iş tecrübesine sahip bir isim. Ortağı Mike McDonald ile Balancer'ı kurmadan önce birçok şirketin de kurucu ortağı olarak yer aldı.

Piyasada kaç BAL var?

Balancer ağı ilk kullanıma açıldığında herhangi bir yerel token sunmamıştı. Compound (COMP) tokeninin yakaladığı popülerliğin ardından protokol, yönetişim tokeni olarak BAL'ı piyasaya sürdü.

İlgili: Governance Token (Yönetişim Tokeni) nedir? Ne işe yarar?

Başlangıç aşamasında oluşturulan toplam 100 milyon adet tokenin 25 milyonu geliştirici, yatırımcı ve danışmanlar için ayrıldığı açıklandı. Stratejik ortaklara ayrılan 5 milyon adet token, Balancer Ekosistem Fonu içine tahsis edilirken, kaynak oluşturma fonu için bir 5 milyon token daha ayrıldı. Bu tutarın, ileride gerçekleştirilecek operasyonlar ve büyüme süreçleri için kullanılacağı belirtildi.

Kalan tokenlerse, platformdaki likidite sağlayıcıları tarafından çıkarılıyor ve haftada 145 bin adet token dolaşıma giriyor. Açıklanana göre, bu üretim sürecinin sabit tutulması halinde token dağıtımı 8 yıl sonra tamamlanacak.

Balancer ağı güvenli mi?

Trail of Bits, ConsenSys ve OpenZeppelin gibi kurumlar tarafından denetlenen Balancer protokolü, ERC-20 standardına uymayan tokenleri desteklemiyor.

Yönetici anahtarı (admin key) ya da arka kapı (backdoor) bulundurmayan protokol, bu sayede güvene ihtiyaç duymadan çalışabiliyor. Balancer likidite havuzları güncellenemiyor.

Havuzlardaki tokenler Balancer ekibi tarafından kontrol edilemiyor, sadece akıllı sözleşmelerle otomatik idare ediliyor.

BAL nereden satın alınır?

Balancer protokolü kullanıcıları, her hafta otomatik olarak verilen BAL tokenlerini kazanmak için likidite havuzlarına para yatırırlar.

Kripto para borsalarından BAL satın almak isteyenler genellikle Binance, OKEx, Coinbase, Kraken ve Huobi gibi isimlerini tercih ediyor.

Türkiye'de BAL para birimini destekleyen borsalar arasında Paribu ve Bitlo gibi isimler geliyor.

Bu yazılar da ilginizi çekebilir:

SORUMLULUK REDDİ: Burada yer alan ifadeler yatırım tavsiyesi değildir. Piyasaları iyice araştırmadan, farklı çevrelerden yorum almadan kesinlikle işlem yapmayın. Güvendiğiniz yatırımcıların yorumlarını okuyun, fikirlerine danışın. Her yatırım işleminin risk içerdiğini unutmayın. Herhangi bir işlem yaparken kendi kararınızı kendiniz verin. Cointelegraph, yatırım ürün ya da hizmetlerinden doğan veya doğduğu iddia edilen hiçbir zarar veya kayıptan dolaylı ya da doğrudan sorumlu kabul edilemez.