Ethereum Name Service (ENS), Alan Adı Sistemi’ne (DNS) benzer faaliyet gösteren, blockchain tabanlı, dağıtık ve açık bir isim sistemidir. ENS, DNS’ten farklı olarak blockchain tabanlıdır ve Ethereum blockchain’ini kullanır.

Bilgisayarlar yalnızca IP adresi gibi sayısal değerleri algılayabilirken, internette IP adresi kullanarak gezinmek insanlar için pek de elverişli değil. İşte bu noktada devreye giren DNS, IP adreslerine insanlar tarafından okunabilen alan adları verir. İnternet kullanıcıları bu alan adlarını girdiğinde, DNS alan adını IP adresine çevirerek bilgisayara iletiyor ve süreç oldukça basitleşmiş oluyor.

Ethereum Name Service da buna benzer bir ihtiyacı karşılamak için geliştirildi. Blockchain ve kripto para dünyasında cüzdan adresi ve işlem hash’i gibi veriler, mevcut durumda alfanümerik olarak temsil ediliyor. ENS, bu verilerin insanlar tarafından daha kolay kullanılabilmesi için Ethereum blockchain’i üzerinde kayıtlı ve .eth uzantılı alan adları sunuyor.

Ethereum cüzdanlarına bağlanabilen bu alan adları, “0x3bsfjbk234basf8i…” benzeri adresleri yazmaya gerek kalmadan adres paylaşmaya ve kripto para ödemesi almaya olanak sağlıyor.

ENS mimarisi

Ethereum Name Service, blockchain tabanlı olması nedeniyle DNS’ten farklı olarak merkezi bir oluşum tarafından kontrol edilmez. DNS’te manuel olarak faaliyet gösteren ve kontrol edilen sistemlerin yerine ise Ethereum tabanlı akıllı sözleşmeler geçer.

İlginizi çekebilir: En Sade Anlatımla Blockchain Nedir, Nasıl Çalışır?

ENS’nin “.eth” ve “.test” gibi üst seviye alanları, yazman adlı akıllı sözleşmelere aittir ve bu akıllı sözleşmeler, alt alan adlarının dağılımına ilişkin kuralları belirler. Yazman sözleşmelerinde belirtilen kurallara uyan herkes, kendi alan adına sahip olabilir. Bir alan adına sahip olan kullanıcılar, ENS’nin hiyerarşik yapısı sayesinde alt alan adlarının kurulumunu da kendi istekleri doğrultusunda gerçekleştirebilirler.

ENS kayıt defteri, tüm alan adları ve alt alan adlarının listesini yöneten tek bir akıllı sözleşmeden oluşur ve alan adının sahibi, alan adının çözümleyicisi ve alan adındaki tüm kayıtların önbellek yaşam süresine dair bilgileri saklar. Amacı alan adlarını ilgili çözümleyiciler ile eşlemlemektir.

Çözümleyiciler ise alan adlarını Ethereum adreslerine çevirmekten sorumludur. ENS’de ilgili standartları uygulayan tüm sözleşmeler çözümleyici olabilir. Alan adı çözümleme sürecinde ilk olarak kayıt defterine alan adından hangi çözümleyicinin sorumlu olduğu sorulur, daha sonra ise çözümleyiciden sorguya cevap vermesi talep edilir.

ENS kayıt defterinde alan adı sahibi olanlar, söz konusu alan adının alt alan adlarını da alma hakkına sahip olurlar. Alan adı sahipleri çözümleyiciyi ve alan adının yaşam süresini ayarlayabilir, alan adının sahipliğini aktarabilir ve alt alan adlarının sahipliğini değiştirebilirler.

Kaynak: Ethereum Name Service

ENS’de alan adı nasıl alınır?

Ethereum Name Service’tan alan adı almak için öncelikle MetaMask gibi Ethereum tabanlı bir dijital varlık cüzdanınız olması gerekli. Cüzdanınız yoksa bir cüzdan oluşturduktan sonra app.ens.domains adresine gidin ve aşağıdaki görselde görülen arama sekmesine almak istediğiniz alan adını yazın ve “search (ara)” butonuna tıklayın.

İlginizi çekebilir: MetaMask nedir?

İstediğiniz alan adının müsait olması halinde karşınıza böyle bir sayfa çıkacak.

İlginizi çekebilir: Dağıtık Defter Teknolojisi (Distributed Ledger Technology, DLT) nedir?

Burada dikkat edilmesi gereken noktalardan biri, alan adının 5 harften az olması halinde ödeyeceğiniz kayıt ücretinin önemli ölçüde artmasıdır. 5 harf ve daha uzun alan adları için yıllık yalnızca 5 dolar değerinde ETH ödenirken, bu miktar 4 harf için 160 dolar, 3 harf için ise 640 dolar değerinde ETH’ye çıkıyor.

Buna ek olarak, alan adı kaydı sırasında gas ücreti de ödeniyor. Ethereum blockchain’inde gas ücretlerinin hızla artması nedeniyle, alan adını uzun yıllar boyunca elinde bulundurmak isteyenlerin sol üstten yıl sayısını artırması ve her yıl gas ücreti ödemekten kaçınması mantıklı bir adım olabilir.

İlginizi çekebilir: İşlem ücreti nedir? Neden işlem ücreti ödenir?

Alan adınızı seçtikten sonra soldaki “connect (bağla)” butonuna tıklayın ve Ethereum cüzdanınızı bağlayın.

Ethereum cüzdanınızı bağladıktan sonra sağ altta bulunan “request to register (kayıt talebi oluştur)” butonuna tıklayarak alan adı kaydı talebi oluşturun. Bu aşamadan sonra bağlı cüzdanınıza işlemi onaylamanız talebi gelecek ve onayı verdikten sonra alan adının sahibi olacaksınız.

ENS hakkında faydalı bilgiler

Blockchain tabanlı merkeziyetsiz altyapı kullanan Ethereum Name Service, bu sayede DNS’in aksine sansüre karşı da direnç gösterebiliyor. Yani herhangi bir merkezi oluşumun herhangi bir bölgede .eth uzantılı alan adlarınızı engellemesi mümkün değil.

ENS alan adı aldığınız takdirde, sahip olduğunu DNS adlarını da bu sisteme aktarıp kullanmaya başlayabilirsiniz.

Ethereum Name Service’ın resmi internet sitesine göre ENS alan adları, merkeziyetsiz ve eşler arası dosya paylaşım protokolü Gezegenler Arası Dosya Sistemi’ne (IPFS) de bağlanabiliyor. IPFS sistemine yüklediğiniz dosyaları ENS’ye eklediğinizde, belirli eklentileri kullananlar bu dosyaları internet sayfası olarak görüntüleyebiliyor.

İlginizi çekebilir: Filecoin (FIL) nedir?

ENS üzerindeki .eth uzantılı alan adları, aynı zamanda bir ERC-721 tokeni, yani NFT’dir. Bu alan adları OpenSea gibi pazar yerlerinde NFT olarak alınıp satılabilir.

ENS token nedir, nasıl satın alınır?

Ethereum Name Service, büyük ölçüde merkeziyetsizdir ve topluluk tarafından yönetilir. Yine de henüz birkaç yıllık olan projede bazı kararlar hala proje ekibi tarafından alınır. Proje ekibi, zaman içerisinde merkeziyetsizliği artırmayı ve yönetişimde topluluğa daha fazla yer vermeyi hedefliyor.

ENS Token, Ethereum Name Service ağının yönetişim tokenidir. ENS Token sahipleri, topluluk girişimlerinde oy hakkına sahip olurlar. Oy hakkının ağırlığı ise sahip olunan token miktarına göre değişiklik gösteriyor.

İlginizi çekebilir: Governance Token (Yönetişim Tokeni) nedir? Ne işe yarar?

ENS Token, yerli kripto para borsası Paribu’da ENS/TRY paritesiyle listeleniyor. Kripto paraya Binance, Coinbase, Gate.io, Bybit ve OKEx gibi yabancı borsalar da destekliyor. Buna ek olarak, ENS'yi Uniswap, SushiSwap, 0x Protocol ve Balancer gibi merkeziyetsiz borsalar üzerinden alıp satmak da mümkün.

Bunlar da ilginizi çekebilir:

SORUMLULUK REDDİ: Burada yer alan ifadeler yatırım tavsiyesi değildir. Piyasaları iyice araştırmadan, farklı çevrelerden yorum almadan kesinlikle işlem yapmayın. Güvendiğiniz yatırımcıların yorumlarını okuyun, fikirlerine danışın. Her yatırım işleminin risk içerdiğini unutmayın. Herhangi bir işlem yaparken kendi kararınızı kendiniz verin. Cointelegraph, yatırım ürün ya da hizmetlerinden doğan veya doğduğu iddia edilen hiçbir zarar veya kayıptan dolaylı ya da doğrudan sorumlu kabul edilemez.