Teknik analizde bir varlığın belirli bir zaman aralığındaki dalgalanmasını ölçmek için kullanılan göstergeye Ortalama Gerçek Aralık (ATR) denir. ATR, analist J. Welles Wilder tarafından geliştirilmiştir.

Ortalama gerçek aralık, bir varlığın fiyat trendini değil, dalgalanma derecesini ölçer. Bir varlığın genellikle 14 gün olan zaman aralığında ortalama ne kadar fiyat değişimi yaşadığını ölçen gösterge, yatırımcılara bir pozisyona girme veya çıkma ve stop loss seviyelerini belirlemede yardımcı olur.

İlk olarak emtialar için geliştirilen bu gösterge, zaman içinde hisse senedi ve kripto para gibi diğer piyasalarda da kullanılmaya başlandı.

Ortalama gerçek aralık nasıl hesaplanır?

ATR, hesaplanması basit ve yalnızca tarihsel verileri gerektiren bir göstergedir. Zaman aralığı genellikle 14 gün olarak belirlense de, daha hassas hesaplamalar için daha dar bir zaman aralığı belirlenmesi de mümkün.

Ortalama gerçek aralık, bazı gerçek aralık göstergelerinin 14 günlük basit hareketli ortalamasıdır. Aşağıda belirtilen üç farklı yöntem ile hesaplanan gerçek aralıklardan en büyük olan değer kullanılır:

Birinci yöntem: Mevcut pik fiyat - bir önceki dönemin kapanış fiyatı

İkinci yöntem: Mevcut dip fiyat - bir önceki dönemin kapanış fiyatı

Üçüncü yöntem: Mevcut pik fiyat - mevcut dip fiyat

Yukarıdaki yöntemler ile hesaplanan değeri pozitif veya negatif olmasına bakılmaksızın, en yüksek mutlak değer kullanılır. Her bir dönemin ardından yeni ATR değeri hesaplanarak bir önceki değerin ardına eklenir. Düz bir çizgi olarak grafiğe yansıtılan gösterge, dalgalanmanın zaman içerisinde nasıl değiştiğini ortaya koyar.

İlginizi çekebilir: Hareketli Ortalama (MA) Nedir?

Göstergenin hesaplanmasında zaman aralığının daraltılması, verilerin azalması nedeniyle göstergenin hassaslaşmasıyla sonuçlanacaktır ve ATR çizgisinde daha fazla dalgalanma görülecektir.

ATR göstergesi nasıl kullanılır?

ATR çizgisinin yükselmesi dalgalanmanın arttığını, düşmesi ise azaldığını gösterir. Bu gösterge fiyatın hangi yönde ilerleyeceğini değil, fiyat dalgalanmasının derecesini ölçer.

Diğer yandan, güçlü fiyat hareketlerine genellikle yüksek aralıklar eşlik eder. Sönük fiyat hareketleri ise çoğunlukla dar bir aralıkta gerçekleşir. Bu nedenle ATR göstergesi, bir fiyat hareketine ne derecede ilginin eşlik ettiğini ölçmede faydalı olabilir.

Fiyat yukarı yönde harekete geçerken ATR’nin de yükselmesi, güçlü bir alım baskısı olduğunu ortaya koyar. Benzer şekilde fiyat düşüşlerinde ATR’nin yükselmesi de satış baskısı olduğunu gösterir.

ATR, bu nedenle sahte fiyat kırılmalarını tespit etmede de kullanılabilir. Bir destek veya direnç seviyesinin kırılmasına ATR de yükselerek eşlik etmiyorsa, bu durum kırılmanın muhtemelen geçici olduğu anlamına gelir.

İlginizi çekebilir: Teknik analizin temelleri: Destek, direnç ve trend çizgisi nedir?

ATR göstergesinin sahte kırılma sinyali verdiğini gösteren BTC/USD sürekli vadeli işlemler grafiği. Kaynak: Bybit

ATR göstergesi, yatırımcılar tarafından pozisyona girmenin avantajlı olup olmadığını belirlemek için de kullanılabilir. Örneğin bir kripto paranın günde ortalama 100 dolar fiyat değişimi yaşadığını düşünelim. Kripto paranının günde 120 dolar değer kazanması, işlem aralığının 135 dolar olduğu anlamına gelir (pik-dip). Yani kripto paranın fiyatı ortalamadan yüzde 35 daha fazla değişim göstermiş olur. Böyle bir durumda yatırımcı, diğer göstergelerden gelen alım sinyallerine şüpheyle yaklaşmalıdır.

Stop loss emirleri için de ATR göstergesi kullanılabilir. ATR göstergesindeki maksimum uzaklığa stop loss emri vermek, yatırımcıları hem piyasadaki beklenmedik fiyat hareketlerine karşı koruyacak hem de mümkün olan en kısa uzaklığa stop loss emri vermelerini sağlayacaktır.

Varlığın fiyatının son kapanış fiyatından bir ATR’den daha aşağıda kapanış gerçekleştirmesi, varlığın muhtemelen trend değişimi yaşayacağı veya yeni bir işlem aralığına gireceğini gösterdiğinden dolayı, yatırımcılara pozisyonu kapatmaları için sinyal verir.

Yatırımcılar, tarihsel ATR verilerini de dikkate almalıdır. Varlığın fiyatının mevcut durumda ATR’nin altında seyretmesinin, tarihsel verilere göre normal bir durum olabileceği de hesaba katılmalıdır.

Çoğu teknik gösterge gibi, ATR de analiz yapmak için tek başına yeterli değildir. Daha kapsamlı bir yatırım stratejisi oluşturmak için diğer göstergeler ile beraber kullanılmalıdır.

Bunlar da ilginizi çekebilir:

Hatırlatma: Hiçbir teknik gösterge tek başına fiyat tahmini yapmak için yeterli değildir. Hemen her indikatör verisinde olduğu gibi, Ortalama Gerçek Aralık (ATR) da diğer piyasa verileriyle birlikte kullanıldığında anlam ifade eder.

SORUMLULUK REDDİ: Burada yer alan ifadeler yatırım tavsiyesi değildir. Piyasaları iyice araştırmadan, farklı çevrelerden yorum almadan kesinlikle işlem yapmayın. Güvendiğiniz yatırımcıların yorumlarını okuyun, fikirlerine danışın. Her yatırım işleminin risk içerdiğini unutmayın. Herhangi bir işlem yaparken kendi kararınızı kendiniz verin. Cointelegraph, yatırım ürün ya da hizmetlerinden doğan veya doğduğu iddia edilen hiçbir zarar veya kayıptan dolaylı ya da doğrudan sorumlu kabul edilemez.