Kullanıcıların kripto para ile borç vermesini ve almasını sağlayan Aave, açık kaynaklı merkeziyetsiz bir finans protokolüdür.

2020 yazındaki DeFi çılgınlığı döneminde protokol içinde en yüksek miktarda kripto varlık bulunduran projelerden biri olan Aave, kullanıcılarının yaklaşık 20 kripto para birimi üzerinden merkeziyetsiz, aracısız ve sabit faiz oranları ile borç almasına ve borç vermesine olanak sağlıyor.

İlgili: DeFi piyasasında kredi verme ve kredi çekme

Aave'in en büyük özelliklerinden biri, merkeziyetsiz finans (DeFi) alanındaki ilk teminatsız kredi seçeneği olan "flaş krediler" olarak tanımlanabilir. Flaş krediler, kullanıcıların teminat göndermeden kripto para ile borç almasına olanak sağlıyor. Ancak flaş kredilerin, aynı işlem içerisinde geri ödenmeleri gerekiyor. Flaş krediler, oluşan her Ethereum (ETH) bloku için geçerlidir. Bu sayede yüklü sermayesi olmayan kişiler de arbitraj ile kazanç elde edebilir.

Diğer önemli özelliği ise Aave üzerinden borç alanların sabit ve değişken faiz oranları arasında seçim yapma imkanı sunması. Sabit faiz oranları, kripto para piyasasındaki dalgalanmalar sırasında içimizi rahatlatsa da, fiyatın düşeceği düşünülüyorsa değişken faiz oranları daha çok işe yarayabilir.

Geçmişte LEND olarak bilinen AAVE tokenleri, ERC-20 standardını temel alır ve deflasyonal tasarlanmıştır.

Aave kripto para biriminin tarihçesi

Aave ve selefi ETHLend, Ethereum ağındaki kredi uygulamalarının yetersizliğinden usanmış olan Stani Kulechov tarafından kuruldu. Bu proje geliştirildiğinde henüz merkeziyetsiz finans yapıları oluşmamıştı. ETHLend'in amacı, kullanıcıların birbirleri arasında kripto para borç vermesine ve almasına olanak sağlamaktı. Blockchain teknolojisini, daha ilk ortaya çıktığı zamanlarda benimseyen Kulechov, Ether ile kredi hizmeti sunabilmek için Aave olarak yeniden markalaşmayı tercih ettiğini söylüyor.

Kasım 2017 kullanıma açıldığında ETHLend olarak bilinen proje, Fincede "hayalet" anlamına gelen Aave olarak değişti. 2018 ve 2019 yılları arasındaki boğa piyasası süresince revize edildi ve 2020 yılında piyasaya sürüldü. Daha önce LEND adı altında piyasaya sürülen AAVE tokenleri, Ekim 2020'de 100 LEND karşılığında 1 AAVE olarak isim değişikliğine gitti.

İlgili: Otomatik Piyasa Yapıcı (Automated Market Maker) nedir?

Aave CEO'su Kulechov, hukuk fakültesine gitmiş ve genç yaşta programlamayı öğrenmiş bir girişimci. Kulechov'a göre Aave'in ana hedefi halihazırda kripto para topluluğu ile ilgilenen insanlar.

Aave, Temmuz 2020'de token swap planını duyurdu. Bu hamle, dolaşımdaki 1,3 milyar AAVE tokeninin, yeni üretilmiş AAVE kripto paralarıyla 1:100 oranda değiştirilmesi anlamına geliyordu. Böylece toplam arz 16 milyon AAVE oldu, ancak bunun 3 milyonu rezervlerde tutuldu.

Bunun yanı sıra Aave, Aavegotchi adında bir non-fungible token (NFT) oyunu üzerinde de çalışıyor.

Aave nasıl çalışıyor?

Konsept olarak ETHLend'e benzeyen Aave, özünde algoritmik bir para piyasası şeklinde çalışıyor. Yani borç veren ve alan kişilerin işlemleri havuzda biriken krediler üzerinden gerçekleşir.

Borç verenler, dijital varlıkları likidite havuzlarına yatırarak faiz kazanabilir. Borç alacaklar ise ellerindeki kripto paraları teminat olarak gösterip likiditeyi kullanarak "flaş kredi" isimli hızlı borç sisteminden faydalanabilirler.

İlgili: Kripto Para Borsalarında Likidite Nedir?

Uygulanan faiz oranı, havuzdaki varlıkların kullanımıyla ters orantılı çalışır. Havuzdaki varlıkların büyük çoğunluğu kullanılıyorsa, likidite sağlayıcılarını daha fazla sermaye yatırmaya teşvik etmek için faiz oranları yükseltilir. Öte yandan havuzdaki varlıklar neredeyse hiç kullanılmıyorsa, borç almaya teşvik etmek amacıyla faiz oranları düşürülür. 

AAVE'in piyasa sürülmesiyle birlikte "Güvenlik Modülü”" kavramı ortaya çıktı. Protokolün yeterli sermayeye sahip olmaması durumunda bu modüldeki AAVE varlıkları, eksiğin kapatılması için satılır.

Aave kullanıcıları, yatırdıklarından farklı kripto para birimleriyle de kredi alabiliyorlar.

Token sahiplerine, platformdaki ücretlerde indirim sunan AAVE, aynı zamanda bir yönetişim tokenidir. Yani elinde bu tokeni bulunduranlar protokolün geleceği hakkında söz sahibi olurlar. Token sahipleri, Aave tokenin geleceğiyle ilgili önerileri oylayabilir. Sistemde 1 AAVE tokeni 1 oy hakkına karşılık gelir.

Aave'de, ETHLend'e benzer olarak aşırı teminatlandırma sistemi uygulanır. Yani 50 dolar değerinde borç almak istiyorsanız, bu miktardan fazlasını yatırmanız gerekir.

İlgili: Stake Etmek (Staking) Nedir? Staking Kârlı mı?

Platformun eksi yönlerinin başında, likiditenin az olması ve kredi talepleriyle arzları eşitleme zorluğu geliyor. Alışılagelmiş finans sistemlerinin aksine kredi notu gibi bir sistem bulunmadığı için kullanıcılar, kredi almak için talep ettiklerinden çok daha yüksek meblağı sisteme kilitlemek zorunda kalırlar. Bu durum, kredi verenleri korusa da küçük kullanıcıların işini zorlaştırır ve alınabilecek borcu sınırlandırır.

AAVE nasıl satın alınır?

Aave (AAVE) madenciliği yapılabilen bir kripto para birimi değil. Bunun yerine AAVE tokenleri belirli aralıklarla arz edilir ve kripto para borsaları üzerinden satın alınabilir.

Sistemde borç vererek, borcun tutarından hesaplanan orandaki faiz üzerinden AAVE kazanmak mümkün. Verilen borç ile elde edilen faiz istenildiği zaman cüzdan adresine gönderilebilir.

Bu yazılar da ilginizi çekebilir:

SORUMLULUK REDDİ: Burada yer alan ifadeler yatırım tavsiyesi değildir. Piyasaları iyice araştırmadan, farklı çevrelerden yorum almadan kesinlikle işlem yapmayın. Güvendiğiniz yatırımcıların yorumlarını okuyun, fikirlerine danışın. Her yatırım işleminin risk içerdiğini unutmayın. Herhangi bir işlem yaparken kendi kararınızı kendiniz verin. Cointelegraph, yatırım ürün ya da hizmetlerinden doğan veya doğduğu iddia edilen hiçbir zarar veya kayıptan dolaylı ya da doğrudan sorumlu kabul edilemez.