Avrupa Merkez Bankası (ECB) tarafından yapılan son araştırma, kullanıcı gizliliğini koruyan bir merkez bankası dijital para birimi (CBDC) üzerinden ödeme sistemi geliştirmenin mümkün olduğunu ortaya koyuyor.

Avrupa Merkez Bankaları Sistemi (ESCB) tarafından hazırlanan “Merkez Bankası Dijital Para Birimlerinde Anonimliği Keşfetme” başlıklı raporda, CBDC’ler üzerine devam etmekte olan araştırmalarının bir parçası olarak ortaya çıkan, “CBDC’lerde anonimlik” konusu üzerine kavram kanıtı (PoC) kurulması ve bunun halk açısından potansiyel faydaları konusuna değinildi. Geliştirilen PoC, teknoloji şirketleri R3 ve Accenture ile iş birliği içinde hayata geçirildi.

Corda tabanlı PoC

ESCB, R3’ün açık kaynaklı blockchain platformu Corda’yı kullanarak iki aracı, bir merkez bankası ve Kara Para Aklamayı Önleme (AML) otoritesi olmak üzere dört profilden oluşan PoC geliştirdi. Ağdaki her paydaş, varlıklar arasında transferi sağlayan bir CorDapp node’u tarafından temsil edildi.

PoC içinde yer alan banka, AML ve terör finansmanı ile mücadeleye (CFT) uygunluk prosedürlerine uygun biçimde çözüm geliştirdi. Bu çözüm ile kullanıcı kimlikleri ve işlem geçmişleri isimsiz olarak tutuluyor. Yani, ne merkez bankası ne de kullanıcı tarafından seçilen kişiler dışında kimse verilere erişemiyor.

Raporda, “Kullanıcıların gizliliğini korumak için noter dahil izinsiz kimse işlem değerleri, kullanıcıların adresleri veya durumları gibi verilere erişemiyor” ifadesi yer aldı.

Raporda şöyle denildi:

“Konseptin kanıtı (PoC), Corda platformunu kullanarak, kullanıcıların düşük meblağlı işlemlerde gizliliklerini koruyan ve daha meblağlı işlemlerde zorunlu koşulan AML/CFT kontrollerine tabi olmasını da sürdüren, basitleştirilmiş bir CBDC ödeme sistemi kurmanın mümkün olduğunu gösteriyor.”

Geliştirilmesi gereken konular

Öte yandan banka, işlemlerde yer almayan taraflarca görülebilen bilgi miktarını azaltmak ve işlem sağlayıcı müsait olmadığında kullanıcıların CBDC bakiyelerine erişme veya harcama kabiliyetlerini de içeren, düzeltilmesi gereken bir dizi sorun olduğunu belirtti.

ECB, açık anahtarlar (public key) ve sıfır bilgi ihtiyacı gibi mekanizmalar uygulanarak mahremiyetin daha da geliştirilebileceğini belirtti.

Banka ayrıca, ölçeklenebilirlik konularının PoC üzerinde ele alınmadığını, test edilmediğini ve gerçek zamanlı brüt iskonto sistemi ile birlikte çalışabilirliğin de araştırılması gerektiğini belirtti.

Düzenleyiciler CBDC’ler hakkında endişe duyuyor

ECB’nin araştırması, dünya düzenleyicileri tarafından dijital para birimleriyle ilgili daha önce ifade edilen endişeleri nominal olarak ele alıyor. Aralık ayının başlarında Avrupa Birliği makamları, küresel ölçekte kabul edilmeleri halinde, stablecoin’lerin parasal egemenlik, mahremiyet ve siber güvenlik için bir tehdit oluşturacaklarını savunarak stablecoin’lerin benimsenmesi ile ilgili birçok risk ve konunun ana hatlarını çizdi.

Kısa bir süre önce ECB Başkanı Christine Lagarde, finans kurumunun stablecoin talebine ilişkin ilerici olunması gerektiğini söyledi. Ağustos ayının sonlarında ECB, açık yönetişim çerçevesine sahip stablecoin’lerin, düzenleme eksikliğinden kaynaklanan belirsizlik nedeniyle engellenebileceğini belirten bir bildiri yayımladı.