Uniswap, likidite havuzlarına sahip, otomatik piyasa yapıcı sistemi kullanan merkeziyetsiz bir borsadır (DEX). Uniswap borsası, kullanıcıların Ethereum blockchain üzerinde çalışan varlıklar (Ether ve ERC-20 tokenleri) arasında alım satım yapılmasını sağlıyor. Uniswap, UNI kodu altında çalışan kendi ERC-20 tokenine sahip. Uniswap ekosisteminde UNI, hem bir ödül hem de yönetişim tokeni olarak çalışıyor.
Uniswap Tarihçesi
Uniswap projesinin geliştiricisi Hayden Adams, 2017 ve 2018 başlarındaki dijital varlık piyasasında görülen boğa piyasasının ardından 2018 kripto ayı piyasası süreci başladıktan sonra projesini hayata geçirdi ve Kasım 2018'de platformun birinci sürümünü (v1) başlatıldı.
Uniswap, merkeziyetsiz finansın (DeFi) kripto para piyasasını kasıp kavurduğu bir yıl olan 2020'de önemli bir takipçi kitlesi kazandı. DEX projeleri, DeFi piyasasının en önemli isimleri haline geldi. Uniswap v2 ise Mayıs 2020'de kullanıma açıldı.
Platformun ERC-20 standardındaki tokeni Eylül 2020'de piyasaya sürülürken airdrop işlemi gerçekleşti. O yıl 1 Eylül tarihinden önce Uniswap borsasını kullanarak en az 400 tokenlik işlem yapan herkese UNI token dağıtıldı. Uniswap v3, Mayıs 2021'de kullanıma açıldı.
Uniswap'ın Özellikleri
En basit haliyle Uniswap merkeziyetsiz borsası, kullanıcıların herhangi bir aracıya ihtiyaç duymadan ETH veya ERC-20 tokenlerini alıp satmalarını sağlıyor. Ethereum blockchain üzerine inşa edilen Uniswap DEX, varlık çiftlerini tutan likidite havuzlarından (Ethereum blockchain üzerinde çalışan akıllı sözleşmeler) oluşuyor. Kullanıcılar Uniswap platformunun arayüzü üzerinden alım satım işlemi gerçekleştirdiklerinde, aslında arka uçta ilgili havuzla etkileşime girerek varlık için başka varlıkla alım satım yaparlar.
Bu havuzlar, varlıkların havuza ödünç verilmesiyle likidite kazanır. Borç verenler daha sonra, alım satım işlemini tamamladıklarında yatırımcı tarafından ödenen platform ücretlerinin belli bir yüzdesini kazanır. Bu ücretler, her kullanıcının havuza ödünç verdiği miktara göre ilgili havuzun likidite sağlayıcılarına (borç verenlere) dağıtılır.
Uniswap, likidite sağlayıcılarına teşvik oluşturmak amacıyla alım satım işlemlerinden ücret alır. Ancak Uniswap borsasındaki işlemler Ethereum blockchain aracılığıyla gerçekleştiği için Ethereum blockchain ağına ödemek üzere ETH sahibi de olmak lazımdır.
Uniswap projesi birkaç bileşenden oluşur. Uniswap'ın DEX'i ve arayüzü, Uniswap Labs adlı şirket tarafından yapılmıştır. Uniswap DEX, Uniswap Protokolü olarak anılır. Katılımcıların Uniswap DEX'i kullanmak için ziyaret edebilecekleri ana web sayfası, Uniswap Arayüzü olarak bilinir ve Uniswap Yönetişimi, UNI sahiplerinin oylama yoluyla projenin geleceğine yön vermeleri anlamına gelir.
Uniswap tokeni UNI
Uniswap ağının yerel tokeni olan UNI, protokol üzerinde yönetişim işlevi görür. UNI sahipleri, protokolde yapılacak değişiklikler için oy vererek projenin ilerleyişine katkıda bulunurlar. Uniswap kripto para birimi, diğer kripto varlıklarına benzer şekilde fiyat oynaklığına sahiptir. Uniswap tokeninin bugünkü fiyatı, bu sayfanın en üstünde, UNI fiyat tablosunun üzerinde canlı biçimde gösterilmektedir.
