Dünya Ekonomik Forumu (WEF), merkez bankalar ve finansal kuruluşlar ile iş birliği yaparak merkez bankası dijital paraları (CBDC) için yasal çerçeve oluşturdu.
WEF, 22 Ocak tarihli duyuruya göre bu yasal çerçeve ile yasa düzenleyicilere CBDC geliştirmenin yararlı olup olmadığını anlamaları konusunda yardımcı olmayı ve tasarım sürecinde onlara rehberlik etmeyi amaçlıyor.
WEF, yasal çerçeveyi geliştirmek için yasa düzenleyiciler, merkez bankası araştırmacıları, uluslararası kuruluşlar ve kırkın üzerinde kuruluşun uzmanları ile iş birliği yaptı. Dünya Ekonomik Forumu blockchain ve dağıtık defter teknolojisi (DLT) başkanı Sheila Warren, şöyle açıkladı:
“Merkez bankaların küresel ekonomideki kritik rolü göz önüne alındığında, merkez bankaların dijital para uygulamaları hem kendi ülkelerinde hem de uluslararası düzeyde büyük bir etkiye sahip olacak. [...] Merkez bankaların büyük bir dikkat ile hareket etmesi ve olası avantajlar ve zorluklar hakkında sıkı bir araştırma yapması büyük önem taşıyor.”
Tayland Bankası müdürü Veerathai Santiprabhob, kurumun Inthanon Projesi ile CBDC uygulamasında büyük bir ilerleme kaydettiğini açıkladı. Hong Kong ve Tayland'ın merkez bankaları, uluslararası ödemelerde ortak CBDC uygulamasına bir adım daha yaklaştı. Banka müdürü, bankanın dijital para çalışmalarının devamı için yasal çerçevenin yararlı olacağını açıkladı:
“Deneyimimize göre, kullanım alanlarının yararları ve farklı açılardan ilgili riskleri iyi belirlememiz gerekiyor. Söz konusu yasal çerçeve, CBDC uygulaması için bu noktada yararlı olabilir.”
Bahreyn Merkez Bankası müdürü Rasheed M. Al Maraj da, kurumun WEF'nin hazırladığı yasal çerçeveyi uygulayacağını duyurdu: ''Dördüncü Endüstri Devrimin'deki değişikliklere uyum sağlamak, öğrenmek ve gelişmek için iyi bir fırsat olmasını umuyoruz.”
Dijital paranın iyi ve kötü yanları
Yasal çerçeve, CBDC'lerin uluslararası banka ödemelerinin masraflarını ve hızını iyileştirebileceğini ve ödeme ve karşı taraf ile ilişkili riskleri azaltabileceğini belirtti. WEF, dijital paraların ayrıca finansal veri aktarımını ve raporlamayı geliştirebileceğini ve fiziksel paraya kıyasla takip edilebilirliği iyileştirebileceğini açıkladı.
Çerçevede CBDC'den önce ekonomideki sorunlar için diğer çözümlerin de dikkate alınması gerektiği belirtildi. Dijital paralar, etkili bir sistemin zaten mevcut olduğu yurt içi banka ödemelerine bir katma değer sağlamayabilir.
Yasal çerçevede, dijital para uygulamasının siber güvenliğe ve sistem esnekliğine ciddi yatırımlar yapmayı gerektirdiği söylendi.
Farklı tür CBDC'ler
WEF'in hazırladığı yasal çerçevede CBDC'ler üç kategoriye ayrılıyor: perakende, toptan ve hibrit. İlk kategoride yer alan CBDC'ler ile mali işler yapmayan kullanıcılar dijital para hesaplarına sahip olabilirken ikinci kategorideki CBDC'ler, ticari bankalara ve diğer finansal kuruluşlara bankalar arası ve güvenlik işlemleri için merkez bankası rezervine erişim sunuyor.
Hibrit CBDC'ler ise, normalde merkez bankası rezervine erişimi olmayan finansal kuruluşlara erişim sağlıyor. WEF'e göre bu CBDC'ler, kuruluşların daha güvenli hale gelmesine ve daha iyi izlenebilmesine olanak sağlıyor ve farklı ödeme sistemleri arasındaki birlikte işlerliği iyileştiriyor.
Stablecoin'lerin CBDC gelişimine etkisi
Dünya genelinde CBDC ile ilgili çabalar ve tartışmalar giderek yaygınlık kazanıyor. Çoğu kişi, özellikle de Facebook'un geliştirdiği Libra gibi stablecoin'lerin, merkez bankaların halkın dijital çağda ucuz ve anlık dijital ödemeler yapmayı beklediğini fark etmesini sağlayacağını düşünüyor.
Avrupa Merkez Bankası başkanı Christine Lagarde, bankanın CBDC çalışmalarını, özellikle de daha hızlı ve ucuz uluslararası ödeme sunma yönündeki çabalarını desteklediğini açıkladı.