Önemli çıkarımlar:

  • Bitcoin’deki keskin düşüş genellikle sistemik bulaşmayı tetikler ve hem likidite hem de güven kanalları aracılığıyla altcoin'leri aşağı çeker.

  • Krizler sırasında piyasa, bireysel faydayı dikkate almak yerine kriptoyu tek bir risk varlığı olarak görme eğilimindedir. Bu durum, BTC-ETH ve BTC-XRP korelasyonlarındaki yüksek seviyelerde görüldü.

  • Korelasyon ve beta analizleri, Ether ve XRP’nin Bitcoin’in performansına ne kadar derinden bağlı olduğunu ölçmek için gereklidir.

  • Korelasyon göstergelerini izlemek, türev ürünleri kullanmak ve stablecoin veya getiri sağlayan varlıkları elde tutmak Bitcoin kaynaklı şoklara karşı korunmaya yardımcı olabilir.

Kripto para piyasasında Bitcoin’in (BTC) hakimiyeti uzun zamandır kripto döngülerinin tanımlayıcı özelliği olmuştur. Peki Bitcoin’in hakimiyeti zayıflarsa veya fiyatı yüzde 50 düşerse ne olur? Bu senaryoda, Ether (ETH) ve XRP (XRP), piyasanın nasıl yeniden şekillendiğini görmek için kritik test vakaları haline gelir. Bu makale, Bitcoin şoku sırasında ETH ve XRP’nin nasıl değerlendirileceğini, bağımlılığın nasıl ölçüleceğini, riskin nasıl değerlendirileceğini ve etkili korunma stratejilerinin nasıl geliştirileceğini açıklar.

Bitcoin hakimiyeti neden önemlidir

Geleneksel hisse senedi piyasalarında bir sektördeki en büyük oyuncu tökezlediğinde dalgalanma etkileri anında ortaya çıkar. Daha küçük firmalar genellikle değer kaybeder, çünkü liderin ekosistemine, yatırımcı güvenine, tedarik zinciri bağlantılarına ve itibarına bağımlıdır. Aynı mantık kripto için de geçerlidir. Bitcoin “çapa varlık” olarak hizmet eder. Bitcoin zayıfladığında tüm piyasa istikrar ve yön hissini kaybeder.

Tarihsel olarak Bitcoin, piyasa kapitalizasyonunun büyük bir bölümünü elinde tutarak “hakimiyet” metriğini oluşturmuştur. Ether ve XRP dahil çoğu altcoin, Bitcoin’in fiyat hareketleriyle güçlü bir korelasyon göstermiştir.

Örneğin, 10 Ekim 2025’teki gümrük vergisi duyurusunun ardından kripto piyasası geniş çaplı bir likidasyon olayı yaşadı ve Bitcoin keskin şekilde düştü. CoinMetrics’e göre BTC-ETH korelasyonu 0,69’dan 0,73’e yükselirken BTC-XRP korelasyonu sekiz gün içinde 0,75’ten 0,77’ye çıktı.

Bu keskin yakınsama, makroekonomik korku kaynaklı bir likidite krizi sırasında altcoin'lerin bireysel faydalarına göre ayrışmadığını doğruluyor. Ether’in işlem hacmi ya da XRP’nin kurumsal benimsenmesi gibi metrikler bu gibi senaryolarda pek koruma sağlamaz.

Bunun yerine yüksek pozitif korelasyon, paylaşılan sistemik riskin ampirik bir ölçüsü olarak hizmet eder. Piyasanın tüm kripto sektörünü tek bir varlık sınıfı olarak gördüğünü gösterir. Bu durum, BTC öncülüğündeki bir çöküşün ETH ve XRP üzerindeki aşağı yönlü etkilerini artırır.

Çıkarım açıktır. Bitcoin’in hakimiyeti düşerse veya fiyatı çökerse, ETH ve XRP bağımsız hareket etmez. Muhtemelen iki kanal üzerinden zarar görürler:

Likidite/yapısal kanal

Türev ürünler, borsa akışları ve BTC’ye bağlı yatırımcı davranışı dahil piyasa yapısı zayıflar. Büyük bir Bitcoin çöküşü, marjin çağrıları ve zincirleme satışların tetiklediği geniş çaplı likidasyonlara neden olabilir. Bu durum, tüm kripto varlıklarında devasa sermaye çıkışlarına yol açar. Temelleri ne olursa olsun düşerler, çünkü aynı risk sepetini paylaşırlar.

Duyarlılık kanalı

Orijinal merkeziyetsiz varlığın çökmesi, tüm kripto sektörünün temel tezini zedeler. Kripto paraların uzun vadeli uygulanabilirliğine yönelik yatırımcı güvenini aşındırır. Korku hakim oldukça yatırımcılar fiat ya da altın gibi daha güvenli varlıklara yönelme eğilimindedir. Sonuç, hem Ether hem de XRP için yatırım iştahını zayıflatan uzun süreli bir ayı piyasası olur.

Bitcoin bağımlılığı ve riski nasıl ölçülür

Adım 1: Şok senaryosunu tanımlayın

Analiz, makul ve yüksek etkili bir Bitcoin olayı seçilerek başlar. Bu durum, 30 gün içinde yüzde 50 BTC düşüşü gibi belirli bir fiyat şokunu ya da Bitcoin hakimiyetinin yüzde 60’tan yüzde 40’a düşmesi gibi yapısal bir kaymayı tanımlamayı içerebilir.

Adım 2: Bağımlılığı ölçün

Bir sonraki adım, ETH, XRP ve BTC arasındaki mevcut Pearson korelasyon katsayısını hesaplamaktır. Bu istatistiksel ölçüm, varlıkların günlük getirileri arasındaki doğrusal ilişkiyi yakalayarak bağımlılık için bir temel sağlar. +1’e yakın bir değer, altcoin'in BTC’nin performansına sıkı şekilde bağlı olduğunu gösterir.

Adım 3: Hemen fiyat tepkisini tahmin edin

Korelasyon verilerini kullanarak her altcoin'in BTC’ye göre beta (β) katsayısını hesaplamak için regresyon analizi uygulanır. Beta katsayısı, Bitcoin’deki her bir birim değişim için altcoin'in beklenen fiyat hareketini tahmin eder. Bu, geleneksel finansta bir hissenin S&P 500 gibi bir gösterge endeksine göre betasının hesaplanmasına benzer.

Örneğin, ETH’nin BTC’ye göre β katsayısı 1.1 ise ve senaryoda BTC için yüzde 50 düşüş öngörülüyorsa, ETH için ima edilen hareket yüzde -55 olur (1.1 × -50).

Adım 4: Likidite ve yapısal risk için ayarlama yapın

Ayarlama, basit beta hesabının ötesine geçerek kilit piyasa yapısı risklerini hesaba katmayı gerektirir. Likidite riskini hesaba katmak için zayıf borsa emir defterleri analiz edilmeli, yapısal risk ve potansiyel zincirleme likidasyonlar için yüksek türev açık faizleri değerlendirilmelidir.

Örneğin, 3’üncü adımda hesaplanan yüzde 55’lik hareket, zayıf likidite ile birleştiğinde gerçekleşen kaybı yüzde 10 daha artırabilir ve toplamda yüzde 65’lik bir düşüşe yol açabilir. Ayrıca, yüksek kaldıraçlı pozisyonlar zincirleme likidasyon yoluyla düşüşü hızlandırabileceğinden açık faiz ve marjin pozisyonları incelenmelidir.

Bitcoin şok senaryosunda Ether ve XRP’ye ne olur?

Geleneksel finansta S&P 500’deki keskin bir satış ya da büyük bir brokerin ani çöküşü genellikle güvenli limanlara doğru hızlı ve ayrım gözetmeyen bir kaçışı tetikler. Kripto para piyasası da benzer bir dinamik sergiler, ancak daha hızlı ve çoğu zaman daha büyütülmüş bir biçimde, genellikle Bitcoin merkezli bir şokun tetiklemesiyle.

FTX ve Terra çöküşleri dahil önceki krizlerden elde edilen veriler net bir model ortaya koyar. Bitcoin düşerken altcoin'ler de genellikle onunla birlikte aşağı çekilir. Bitcoin piyasanın birincil risk göstergesi olmaya devam eder.

Böyle bir senaryoda likidite genellikle stablecoin'lere veya tamamen piyasadan çıkarak fiyat oynaklığı yüksek varlıklardan koruma arayışına yönelir. Ether’in güçlü ikinci katman faydasından yararlanmasına rağmen bağışık değildir. Piyasa stresinde Bitcoin ile korelasyonu genellikle artar, çünkü kurumsal sermaye her ikisini de risk varlığı olarak ele alır. Ancak Ether’in staking kilidi ve geniş merkeziyetsiz uygulama ekosistemi, faydaya dayalı bir taban sağlayarak kriz sonrası daha hızlı toparlanmasına yardımcı olabilir.

XRP gibi varlıklar ise daha yüksek düzenleyici ve yapısal risklere sahiptir ve Ether’in geniş, organik zincir üstü getiri mekanizmalarından yoksundur. Bu nedenle orantısız şekilde darbe alabilirler. Bu tür şoklar, temel token faydasını aşacak şekilde kolektif güven kaybının baskın olduğu kısır bir döngü yaratır ve piyasa genelinde korelasyona dayalı bir düşüşe yol açar.

Biliyor muydunuz? Bitcoin tipik olarak S&P 500 ile korelasyonsuzdur, ancak COVID-19 pandemisi gibi aşırı finansal stres dönemlerinde hisse senedi endeksi ile korelasyonu belirgin şekilde sıkılaşma eğilimi gösterir.

BTC hakimiyetini kaybederse veya fiyatı düşerse stratejinizi nasıl hedge edebilirsiniz

Bir kripto portföyünü keskin bir Bitcoin düşüşüne karşı korumak temel çeşitlendirmeden daha fazlasını gerektirir. Sistemik şoklar, aşırı korelasyonların risk dağıtma faydalarını yok ettiğini defalarca göstermiştir.

Türev ürünleri keşfedin

Aşırı panik dönemlerinde vadeli işlem piyasası spot fiyata göre keskin bir indirimle işlem görebilir. Bu durum, sofistike yatırımcılar için yönsüz, nispeten düşük riskli arbitraj fırsatları yaratır. Bu yatırımcılar, yönsel fiyat pozisyonu almak yerine volatiliteye karşı korunma amacıyla piyasa verimsizliklerinden yararlanır.

Portföyünüzü risk tamponlarıyla çeşitlendirin

Tokenleştirilmiş altın, gerçek dünya varlıkları (RWA) veya fiat destekli stablecoin'lerde pozisyon tutarak portföyün değerini koruyun. Bu varlıklar, kripto piyasaları aşağı doğru spiral çizerken likidite rezervi görevi görür.

Hakimiyet ve korelasyon oranlarını izleyin

ETH ve XRP’nin BTC’ye olan kısa vadeli korelasyonunu izlemek, çeşitlendirme faydalarının kaybolduğuna dair gerçek zamanlı bir uyarı sinyali işlevi görebilir. Bu durum, hemen korunma eyleminin gerekli olduğunu doğrular.

Getiri sağlayan pozisyonlara yeniden dengeleyin

Staking, lending ya da likidite havuzları gibi piyasa yönünden bağımsız getiri üreten pozisyonlara portföyün bir kısmını kaydırın. Bu istikrarlı getiri, değer kayıplarını dengelemeye yardımcı olabilir ve toparlanma potansiyelini artırabilir.

Bu makale yatırım tavsiyesi veya önerisi içermez. Her yatırım ve alım satım hamlesi risk taşır ve okuyucular karar verirken kendi araştırmalarını yapmalıdır.