Yeni gelen bir habere göre Kanada, İngiltere, Japonya, Avrupa Birliği, İsveç ve İsviçre merkez bankaları ile Uluslararası Ödemeler Bankası (BIS), merkez bankası dijital paralarını araştırmak için bir araya geldi.

Bana öyle geliyor ki bu araştırma IMF’in kendi dijital parası için bir ön hazırlık. Neden böyle düşünüyorum? Çünkü işin başında BIS var. BIS klasik piyasalarda merkez bankalarının merkez Bankası diye bilinir. Aslında bu görev gerçek dünyada BIS’in değil IMF’in işi. Ülkelere kredi açan IMF. BIS ise daha çok “hard currency” olarak tabir edilen özellikle dolar ve altının takibinden sorumlu. 

Tabi burada bahsedilen dijital paraların hepsi aslında kripto para. Kripto paralara ve özellikle “hard currency” alternatifi Bitcoin’e prim kazandırmamak için "dijital para" diyorlar akıllarınca.

Eski Kolombiya Maliye Bakanı ve halen Kolombiya Merkez Bankası Para Kurulu üyesi Jose Antonio Ocampo, IMF’in resmi web sayfasında yayınlanan bir makalesinde ‘SDR’nin Vakti Geldi’ başlığını kullanmıştı.

SDR Nedir? IMF’in para birimi.

Ocampo’nun hayalindeki geleceğin para sisteminde bir kripto paraya dönüştürülen SDR adeta doların yerine küresel rezerv para haline geliyor. Finansal piramidin en tepesinde oturan SDR’nin altında ise IMF’e üye ülkelerin merkez bankalarının kendi kripto paraları yer alacak. Eski IMF Başkanı Christine Lagarde da bir çeşit IMFCoin’in olasılık dahilinde olduğunu söylemişti. 

Elbette bu IMFCoin ya da SDRCoin, tıpkı bugünkü ABD Doları gibi herhangi bir limit olmadan sıfır maliyetle basılabilecek. Ve tabi bu IMFCoin de dolar gibi borç ve faiz karşılığı üretilecek. Nasıl bugün dolar faizi dünyanın gidişatını belirliyorsa SDRCoin faizi de dünyaya yön verecek. 

Doların görünmeyen etkisi

Bugün fiilen tüm dünya merkez bankaları ve ürettikleri ‘ulusal’ kağıt paralar aslında dolar hakimiyetindedir. Hukuksal olarak böyle bir kural yoktur ama gerçek hayatta bir Merkez Bankası kasasında ne kadar dolar varsa o kadar kendi ulusal para biriminden basabilir. Limiti aşarsa büyük enflasyon yaşar. ABD merkez bankası ile uyumsuz bir para ve faiz politikasını uzun süre sürdüremez. 

Günümüzde tüm ‘milli’ kağıt paralar dolar modelinde basılır. İşte SDRCoin altında oluşturulacak sözde ‘ulusal’ tüm diğer merkez bankası dijital paraları da SDR’ye fiilen bağımlı olacak. Çünkü IMF’in hayalindeki ‘Ulusal’ Coin’ler de yine SDR modeli ile yani sınırsız ve borç-faize dayalı olarak basılacak.

Uluslararası sermaye çevreleri nasıl Dünya Savaşları sırasında İngiliz poundunu terk edip ABD dolarını küresel rezerv para haline getirdilerse bugün de istekleri Doların küresel rolüne son verip onun yerine IMFCoin’i getirmek. 

İşte BIS-IMF koordinasyonunda ‘batılı’ diyebileceğimiz merkez bankalarının ortak kripto para ya da merkez bankası dijital parası çalışmalarının hikmeti bu. İyi de bugün birçok milli kağıt para zaten dijital hale gelmiş durumda. Para arzının çok büyük kısmı matbaada basılmak yerine bilgisayarlarda üretiliyor. SDR’de de durum böyle. 

Blockchain vs. SWIFT

Öyleyse SDR’yi Blockchain üzerine koyup bir kripto para haline getirmeye ne gerek var? IMF Başkanlığı’ndan ayrıldıktan sonra Avrupa Merkez Bankası (ECB) başkanı olan Christine Lagarde ECB’nin kripto para geliştirme çabalarını desteklediğini açıkladı. Lagarde, hızlı ve düşük masraflı ödemeler için acil bir talep olduğunu belirtti. Yani bugün doların üzerinde hareket ettiği SWIFT sistemine hızlı bir alternatif oluşturmak istediklerini söyledi. Gerçekten Blockchain SWIFT’e göre çok daha hızlı ve ucuz.

Ancak bence IMF’in hedefi uluslararası ödemeleri hızlandırmak filan değil. Amacınız Doları yerinden etmek ise elbette onun sistemini bypass etmek istersiniz. Zaten IMFCoin fikrine en büyük muhalefet doların sahibi ABD’den gelecektir. Çünkü Amerikan ekonomisi öyle aşırı bir borç yükü altında ve öyle büyük bütçe ve dış ticaret açıkları var ki dolar küresel rezerv para olmazsa adeta bir muz cumhuriyetine döner.

Klasik dijital sistemde kalırsanız ABD SWIFT ile sizi kontrol eder. Oysa ABD blockchain üzerinde çalışan bir sistemi kapatamaz. Çünkü blockchaini kapatmak için üye bütün bilgisayarları kapatmak gerekir. Bu da fiilen imkansızdır.

Peki BIS-IMF planına karşı hiç tepki yok mu? Olmaz mı? Her şeyden önce hem dolara hem de SDR’ye karşı bağımsız kalmak isteyen merkez bankaları en önemli alternatif hard currency olan altına yöneliyor. Özellikle 2008 Krizi’nde ABD’nin 200 yılda bastığı dolar miktarını birkaç yılda basmasından sonra başta Rusya, Çin, İran ve Türkiye olmak üzere birçok milli Merkez Bankası rekor düzeyde altın almaya başladı.

Dünya liderlerinin dijital para hamleleri

Trump 2016 seçimlerinden önce defalarca altın standardına dönmenin ne kadar iyi olacağını söyledi. Şu anda altın standardı taraftarı olan ekonomik danışmanı Judy Shelton’ı da FED üyeliğine atamaya hazırlanıyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan ise 2016 Kasım ayında bir İSEDAK toplantısında altına dayalı paraya geçmek gerektiğini belirtmişti. Erdoğan daha sonra da birkaç kez bu düşüncesine benzer görüşler ifade etti.

Bu arada ABD önceleri ilgisizdi ama Facebook’um Libra projesi ve Çin’in kendi kripto parasını çıkarma hazırlıkları ile konunun çok önemli olduğunu fark etti. Şimdi Amerika kendisi de bir kripto dolar çıkarmaya hazırlanıyor. CFTC Eski başkanı Christopher Giancarlo blockchain üzerinde çalışacak bir dijital dolar için çalışacağını açıkladı.

Çin ise gelecekte kendi para birimi yuanı küresel rezerv para birimi olarak görmek istiyor. Buna hazırlık olarak ve Libra’nın da hızlandırması ile Çin Merkez Bankası kendi dijital parası için çalışmalarını çoktan başlattı bile. Çin’in kripto yuan ile yapmak istediği doların giremediği yerlere şimdiden girmek. Dünyada milyarlarca insanın banka hesabı yok ama cep telefonu var. Cep telefonu ile ödemelerde dünya lideri olan Çin ABD’nin engelleyemeyeceği bir kripto yuanı derhal devreye sokmak istiyor. 

Türkiye olarak biz de dünyaya oranla erken bir tarihte kendi dijital merkez bankası paramızı geliştirmek üzere yola çıktık. Umarım bu çabalar başarılı olur.

İlgili haber: Merkez Bankası "Dijital Lira" Basacak

Kendi ulusal kripto parasını çıkarma konusunda en ileri olan ülke bugün mecburiyetten Venezuela. Devlet başkanı Maduro ABD ambargolarını aşabilmek için ülkenin petrol rezervlerine dayalı bir kripto para üretti. Son gelen haberlere göre Maduro yönetimi Petrol satışı dahil bir ok işlemde yerli ve yabancı yatırımcılara Petro isimli bu yeni kripto parayı kullanmayı zorunlu kılıyor. Venezuela Merkez Bankası ayrıca Bitcoin ve Ether’i dolar ve altının yanında rezervlerine eklemek için de çalışma yürütüyor. 

Bağımsızlığın sırrı Bitcoin'de

Sonuçta bağımsız kalmak isteyen milli merkez bankalarının yapması gerekenler çok açık. Rezervlerde dolar ve SDR’den uzak durmak gerekiyor. Bunun yerine altın ve hatta yanına mümkünse gümüş ve Bitcoin eklemek gerek. 

Öte yandan bağımsız olmak isteyen bir milli merkez bankasının çıkaracağı yerli ve milli kripto paranın bir sonraki aşamada borç ve faiz karşılığı sınırsız üretilme modelinden de kurtulması şart. Birçokları bunu hayalcilik olarak görebilir. Ancak sizi temin ederim ki dünyanın şu andaki gidişatı tam da bu yöne.

Bugün kendi kripto parasını üretmeye çok yaklaşan Çin aslında Mart 2018’de sessiz sedasız yuanı altına bağladı. Pekin yönetimi yeni çıkardığı petro-yuan kontratları ile artık petrol alımlarında ödemeleri dolar ile değil yuan ile yapıyor. Yuan elde eden satıcılara ise bu paraları Şanghay borsasında altına çevirme garantisi veriyor. Böylece Çin’in yeni çıkacak kripto merkez bankası parası daha şimdiden altına dayalı ilk ulusal dijital para olma özelliğini kazandı bile. 

Elbette milli merkez bankalarına faize ve borca dayanmadan sınırlı kripto para oluşturmak için model alabilecekleri 10 yıldır başarı ile çalışan ve değerini 170 bin kattan fazla arttıran bir örnek de var: Bitcoin.

İfade edilen görüşler, fikirler, tutumlar veya stratejiler (''İçerik'') yalnızca yazara (Erkan Öz) aittir ve Cointelegraph'ın veya herhangi bir çalışanın/bağlı kurumun görüşlerini, fikirlerini, tutumlarını veya stratejilerini yansıtmaz. Cointelegraph aşağıda bahsedilen içeriklerdeki bilgilerin doğruluğunu, tamlığını, uygunluğunu veya geçerliliğini garanti etmez ve bu bilgilerdeki herhangi bir yanlış, eksiklik veya gecikmeden, veya bu bilgilerin gösteriminden veya kullanımından doğan kayıp ve hasarlardan sorumlu tutulamaz.

İçerik yalnızca bilgilendirme amaçlıdır, bu tür bilgileri veya diğer materyalleri yasal, vergilendirme, yatırım, finans ve diğer türden tavsiyeler olarak yorumlamamalısınız. Platformumuzda bulunan hiçbir şey, bu tür teşviklerin veya tekliflerin menkul kıymetlere veya diğer finansal araçlara ilişkin mevzuat uyarınca yasadışı kabul edildiği hiçbir ülkede, menkul kıymetlerin veya diğer finansal araçların alım satımı için Cointelegraph veya herhangi bir üçüncü taraf hizmet sağlayıcısı tarafından teşvik, öneri veya onay verildiği anlamını taşımaz.