Sanal gerçeklik gözlüğü modası, aslında akıllı telefonlarla birlikte başlamış gibi görünse de başlangıcı biraz daha eskiye dayanıyor. 1963 yılında, günümüz sanal gerçeklik gözlüklerinin atası denebilecek Teleyeglasses, aslında bir televizyon olarak tanıtıldı. Oldukça minik iki ekrana sahip gözlük, 140 gram ağırlığındaydı ve pil ile çalışıyordu. Tabii aradan yıllar geçti, genel hatlarıyla Teleyeglasses tasarımına sadık kalınsa da teknoloji bambaşka bir boyuta taşındı. Günümüzde gördüğümüz gözlüklerin çıkışı ise 1990’ların ilk yarısında son kullanıcıya ulaşan Sega VR ve Virtual Boy modelleri oldu. 

Yıllar yılları kovaladı. 1990’ların başından bu güne gelene kadar;

HTC Vive,
Oculus Quest,
PlayStation VR,
Samsung Gear VR ve
Microsoft HoloLens gibi modelleri gördük. 

Tüm bu modeller çıktığında aslında ‘metaverse’ kavramı hayatımızda yoktu ama vardı da!

Kullanım kolaylığı açısından hiçbir zaman yeterli konfora ulaşmasa da sanal gerçeklik gözlükleri hep hayatımızın bir köşesinde kaldı. 

Apple Vision Pro vs Meta Quest 3

5 Haziran 2023 günü, Apple, her yıl düzenlediği WWDC etkinliklerinden birini daha gerçekleştirdi. Bu etkinlikte her ne kadar yeni nesil iOS, MacOS, 15 inçlik MacBook Air ve yeni nesil işlemciler tanıtılsa da Apple CEO'su Tim Cook’un ‘One More Thing’ diyerek tanıttığı, Apple Vision Pro, aslında etkinliğe damga vuran ürün oldu. 

Tam da Meta’nın geçen hafta AR ve VR karışımı bir ürün olan Quest 3 haberlerinin çıkmasından sonra Apple, ‘Bu alanda ben de varım’ dedi. 

İkisi de aslında çok büyük teknoloji devi olsa da Apple ve Meta, sahip oldukları ürünlerle hiçbir zaman karşı karşıya gelmemişti. Ta ki sanal gerçeklik-metaverse işin içine girene kadar. 

Meta’nın Quest 3’ünün karşısında şimdi çok güçlü Amerikalı bir rakip var Apple Vision Pro. 

İkili arasındaki en temel farklardan biri aslında Quest 3’ün rakibine göre daha uygun fiyatla satılacak olması. 

Hemen buradaki farkı inceleyelim. Vision Pro, 3.500 dolarlık fiyat etiketine sahip. Quest 3’ün fiyatı ise rakibinin yedide biri. Yani, 500 dolar. Apple’ın ürünü, 2024 yılının başlarında son kullanıcıya sunulacak. Meta ise Quest 3’ünü bu yıl piyasaya sürüyor. 

Apple’ın belki de en önemli kozu. Kullanıcısını çok stabil çalışan bir ekosistemin içine dahil etmesi. Vision Pro da bu ekosistemin bir ürünü. Dolayısıyla iOS cihazlarla oldukça verimli bir şekilde çalışacağını tahmin etmek zor değil. Quest 3 ise Android tabanlı olarak gelecek. Burada farklı geliştiricilerin farklı ürünleri işin içine girince stabilite konusunda ne kadar verimli olduğunu zaman gösterecek. 

İki gözlük de metaverse denilen kavrama yeni bir boyut kazandırıyor. Kullanıcılar, bu gözlüklerle sosyalleşecek, toplantılar yapacak, filmler izleyecek. Adeta bir Black Mirror bölümü gibi. 

Durum böyle olunca ikilinin teknik özellikleri de önem kazanıyor. Sonuçta, metaverse’e ne kadar yüksek çözünürlükle girerseniz, o kadar içinde hissedersiniz!

Vision Pro’da her göz için bir 1,41 inçlik mikro OLED ekran bulunuyor. 4K ya da üzeri bir çözünürlük kullanıcıları bekliyor. Maksimum parlaklık ise 5.000 nit’in üzerinde. Ekran yoğunluğu da 4.000 PPI. Bu veriler, kullanıcıların gördüğü her şeyi çok net ve keskin görmesini sağlayacak demek. Yani inandırıcılık üst düzeyde olacak. 

Meta Quest 3, 500 dolarlık bir ürün dolayısıyla rakibi kadar güçlü bir görüntü kalitesi beklemek doğru olmaz. 120Hz ekran yenileme hızı olan Quest 3’te tek LCD ekran kullanacak. Yani, her göze bir ekran yok. Ancak, bunlar henüz spekülasyon seviyesinde çünkü şirket, resmi bir açıklama yapmadı. Bir diğer spekülasyon da ekranın 4128 x 2208 piksel çözünürlüğünde olacağı. Maksimum parlaklık muhtemelen daha düşük olacak. 

Vision Pro modelinde 12 kamera var. Bunların bazıları video kaydı yapacak ve fotoğraf çekecek. Meta Quest 3’te ise toplam 4 kamera olacak. 

Bir diğer önemli nokta ise Vision Pro’nun el hareketlerini algılaması. Meta Quest 3’te yeni Quest kontrolcülerinin olması muhtemel. Bu kontrolcülerde dokunmatik yüzey ve izleme sensörleri bulunacak. Ayrıca, ürümlerde değiştirilebilir piller kullanılacak. Vision Pro ise bağımsız. Herhangi bir kontrolcüye ihtiyacı yok. Tabii, bunun ne kadar iyi çalıştığını testlerde göreceğiz. 

Gelecek, biraz da metaverse’ün içinde yaşamaksa, Apple Vision Pro, bunu kesintisiz yapmaya daha yakın gibi. Vision Pro’da harici bir batarya bulunuyor. Kullanıcı bunu harici bir kabloyla ürüne bağlayabiliyor. Bataryayı da cebinde taşıyabiliyor. Vision Pro’nun tek şarjla 2 saate kadar pil ömrü sunduğu söylendi. Ek bataryayla bu, daha üst bir süreye çıkacaktır. Quest 3’ün selefi gibi bir dahili bataryaya gelmesi bekleniyor. 

Tüm bunların kağıt üzerinde veriler olduğunu ve günlük kullanımda bunların nasıl yankı bulacağını ürünler satışa çıktığında göreceğiz. Ancak şimdiden Meta Quest 3’e karşılık Apple Vision Pro’nun çok daha verimlilik ve iş odaklı bir kitleye hitap ettiğini söylemek yanlış olmaz. Etkinlik esnasında gösterilen video da kullanıcıların ağırlıklı olarak iş yaptığını, toplantılara katıldığını, boş zamanlarında ise film izlediklerini gösteriyor. Bunun aksine, Meta Quest 3’ün tanıtımı ise ürünün bize oyun odaklı olduğunu hissettiriyor. 

Son olarak, Türkiye gibi dolar kurunun yüksek olduğu ülkelerde, ürünlerin fiyatları, sağladıkları faydaların çok üstünde kalıyor. 500 dolar, günümüz kuru ile 10 bin 755 TL demek. 3.500 dolar ise 75 bin TL’nin üzerinde. Ürünler Türkiye’de resmi olarak satışa çıktığında kur fiyatlarına vergiler de eklenecek. Tüm bunlardan sonra ürünleri; fiyatlarını ve sağladığı faydaları tekrar karşılaştırmak çok daha sağlıklı olacaktır. Öte yandan, 3.500 dolarlık fiyat etiketinin aslında globalde de oldukça yüksek bulunduğunu söylemek gerekiyor. 

Vision Pro, Apple’a yaramadı

3.499 dolarlık Apple Vision Pro, yatırımcıları pek etkilemedi. Her ne kadar dün akşam Twitter, Vision Pro övgüleriyle yıkılsa da yatırımcılar, konuya çok yakın hissedememiş olacak ki şirketin hisseleri yüzde 0.7 düşüş yaşadı.