Pazartesi günü İran’ın başkenti Tahran genelinde protestolar patlak verdi ve riyalin ABD doları karşısında rekor dip seviyelere inmesiyle yerel halk hayat birikimlerinin değerinin eridiğini izlerken bu para birimi çöküşünü merkez bankasının kötü mali politikalarına bağladı.
İranlıların karşı karşıya olduğu ekonomik zorluklar için tek bir çözüm olmasa da Bitwise CEO’su Hunter Horsley, Bitcoin’in (BTC) dünyanın dört bir yanındaki insanlar için hızla düşen para birimi değerlerinden korunmanın bir yolu olduğunu öne sürdü.
Horsley pazartesi günü X’te yaptığı paylaşımda, “Hatalı ekonomik yönetim geçmişin, bugünün ve geleceğin hikayesi. Bitcoin insanların kendilerini koruması için yeni bir yol,” dedi.
Economic mismanagement —
— Hunter Horsley (@HHorsley) December 29, 2025
The story of the past, present, and future.
Bitcoin is a new way for the people to protect themselves. https://t.co/C8nWz4DPFN
Financial Times’ın aktardığına göre riyal, haziran ayında İsrail ile yaşanan iki haftalık savaşın ardından satın alma gücünün yüzde 40’ından fazlasını kaybetti ve şu anda ABD doları karşısında yaklaşık 1,4 milyon seviyesinde rekor dipte bulunuyor. Bitcoin odaklı İnsan Hakları Vakfı’nın strateji direktörü Alex Gladstein ise şuna dikkat çekti:
“1980’lerin başında resmi kur dolar başına 70’ti.”
Protestoların ortasında İran Merkez Bankası Başkanı Mohammad Reza Farzin istifa etti ve bu durum ülkenin geleceğine ilişkin belirsizliği daha da artırdı.
1.42 million rial per dollar
— Alex Gladstein 🌋 ⚡ (@gladstein) December 30, 2025
The official rate in the early 1980s was **70 per dollar** https://t.co/Sor7WEQnQ8
İran’da kripto ticaretine izin verilirken, kriptonun kendi kendine saklanmasına ilişkin kurallar daha az net ve Bitcoin madenciliği ağır biçimde düzenlenmiş durumda. VanEck araştırma direktörü Matthew Sigel, hükümetin yerel halkı Bitcoin madenciliğine dahil olmaktan caydırdığını belirtti.
“Hatırlatmakta fayda var. İran yakın zamanda kayıtsız Bitcoin madenciliğine karşı sert önlemler aldı ve komşularını ihbar eden vatandaşlara nakit ödüller bile teklif etti. Bu, değer saklama araçlarına talebin hızla arttığı bir dönemde yapıldı,” dedi ve ekledi:
“Gerçekten şeytani bir politika sıralaması. Bitcoin’in lüks bir ürün olmadığını kim söylüyor?”
Sıkı Bitcoin madenciliği kuralları, İranlıların son derece ucuz elektrik fiyatlarından yararlanmasını engelledi ve bu durum ekim ayı itibarıyla Bitcoin’i BTC başına yaklaşık 1.300 dolara üretmelerine imkan tanıyabilecek bir fırsatı kaçırmalarına yol açtı. Bu tutar, Bitcoin’in mevcut 87.600 dolarlık fiyatının çok küçük bir kısmına karşılık geliyor.
Sekiz İran bankası fesih riskiyle karşı karşıya
İranlılar, nükleer programı ve bölgede terörist grupları desteklemesi nedeniyle teokrasiye uygulanan yaygın yaptırımlar altında da zorlanıyor ve bu durum uluslararası finans ağlarına ve ABD dolarına erişimi ciddi biçimde kısıtlayarak yerel bankacılık sektörünü zayıflatıyor.
Ekim ayında İran’ın devlete ait kredi kuruluşu Bank Melli iflas etti ve bu durum 42 milyondan fazla İranlının varlıklarını riske attı.
Şubat ayında İran Merkez Bankası, reformları hayata geçirmemeleri halinde sekiz yerel bankanın daha fesih riskiyle karşı karşıya olduğunu uyardı.
“O tarihte İran Merkez Bankası, ‘Reform yapılmazsa fesih ve birleşme yoluna gideceğiz’ dediği bildirildi.”
Tuz biber eken bir gelişme olarak, haziran ayında İranlı kripto para borsası Nobitex 81 milyon dolarlık bir siber saldırıya uğradı ve İsrail ile yaşanan bir dizi çatışmanın ortasında İran’dan kripto akışları o tarihten temmuza kadar yüzde 11 düştü.
