Kâr amacı gütmeyen İnsan Hakları Vakfı (Human Rights Foundation – HRF), 20 Kasım tarihinde yayımladığı raporunda, stablecoin’lere uygulanan sansür ve gizlilik konularında veriler paylaştı.

Yayımladığı raporda HRF, fiyat istikrarı olmayan coin’ler için, bu yıl şu ana kadarki en büyük tek haftalık zararın yüzde 24 ile yüzde 34 arasında değiştiğini belirtti. Özellikle yüksek enflasyonun geçerli olduğu ekonomilerde yaşayan vatandaşlar açısından, stablecoin’lerin günbegün daha cazip hale geldiği vurgulandı.

Rapora göre blockchain tabanlı stablecoin’ler, yalnızca ABD dolarının istikrar avantajlarını kullanmakla kalmıyor, “bu istikrara erişimi de demokratikleştiriyor.”

HRF ayrıca bu tür varlıkların, devlet tarafından uygulanan mevduat kontrollerinin zararlı etkisinden ve dijital ödeme işlemcileri ile banka / banka dışı finansal kurumların merkezi denetim zorunluluğundan da vatandaşları koruduğunu belirtiyor.

Tüm bu avantajlara rağmen HRF, bu varlık sınıfına uygulanacak sansürün ve mahremiyet konularının hayati öneme sahip olduğunu vurguluyor. 

HRF’nin analizi

Fiat para birimleri ile karşılaştırıldığında tüm stablecoin’ler, hem gizli hem de açık anahtarlar üzerinden saklanabiliyor ve işlem görebiliyor. Ayrıca devlet makamları tarafından yasaklanmaya ve suç örgütleri tarafından kötü amaçlarla kullanmaya daha dirençliler.

Öte yandan bazı stablecoin sağlayıcılarının, olası siber saldırıları engellemek üzere belirli adreslerde tutulan coin’leri kara listeye alıp hesapları dondurabildikleri ifade edildi. Bu durum, kullanıcıların haklarına müdahale edilmesi anlamına geliyor.

Raporda; Tether (USDT), USD Coin (USDC), TrueUSD (TUSD), Pax Standard (PAX) ve Binance USD (BUSD) sağlayıcılarının hepsinin bu hakka sahip olduğu söylendi.

HRF’nin raporu, dondurulabileceklerini veya dondurulmayacaklarını belirten, dolar bazında seçilmiş varlıkların bir listesini ve ayrıca kodlarının - varlıkların temelini oluşturan tam blockchain ve akıllı sözleşme mantığının - açık kaynak olup olmadığını belirten bir listesini içeriyor:

Privacy features of various stablecoins

Çeşitli stablecoin’lerin gizlilik özellikleri. Kaynak: HRF

Açık kaynaklı varlık sağlayıcıları, kullanıcıların sahip olduğu varlıklara ait işlemleri incelemeye izin veren teknik güce sahip oldukları gibi, dondurulan varlıkların geçmişini de görebiliyorlar. Hangi durumlarda bu güçlerini kullandıklarına dair ayrıntılar da raporda yer alıyor. Rapor yazarları şu ifadeyi kullanıyor:

“Hesaba katmak gerekir ki, bir varlık ancak ana defter kadar dondurulamaz olabilir. Tether, Liquid üzerinde dolaşan USDT’yi donduramaz, bunu yapmak için Liquid blockchain operatörlerinin üçte birine tekabül eden beş şirketin karar alması gerekir.”

Stablecoin sektöründe gizlilik araçları yetersiz 

Kullanıcıların mahremiyet ile ilgili olarak HRF, çeşitli hükümetlerin kanun uygulayıcı birimlerine araçlarını lisanslayan Chainalysis gibi blockchain analiz firmalarının, toplam kripto para işlem hacminin yüzde 90'ını izleyebildiğini belirtti.

Blockchain'in değişmezliği ve bunun sonucunda geçmişe yönelik inceleme gücü ele alındığında, gizlilik araçlarının kritik öneme sahip olacağını ve stablecoin’lerin ise bu bağlamda son derece caydırıcı olduğunu vurguladı.

Likit USDT bu anlamda olumlu olarak değerlendirilirken, Ethereum tabanlı Dai’nin (SAI) savunmasız olduğu bildirildi. SAI hakkında teknik eksikliklere dair bulguların yer aldığı raporda, Ethereum altyapısının “sıfır bilgi”, yani hiç bilgiye ihtiyaç duymama sisteminin de zayıf yanlarından bahsedildi.

Dün itibarıyla Cointelegraph, teknoloji yatırım şirketi Cypherpunk Holdings'in gizlilik odaklı kripto para birimi cüzdanı Wasabi'nin arkasındaki şirket olan zkSNACKs’e 337.500 dolar değerinde yatırım yaptığını bildirmişti.