Ethereum’un Fusaka yükseltmesi Sepolia testnet’inde etkinleştirildi ve ağın ölçeklenebilirliği ve performansını artırmaya yönelik devam eden çalışmalarında bir sonraki büyük adımı işaret etti.
Yükseltme, Ethereum’un Fusaka yol haritası kapsamında üç aşamalı bir dağıtımın ikinci aşamasını temsil ediyor ve 1 Ekim’deki Holesky testnet etkinleştirmesini takip ediyor. Sepolia dağıtımı, geliştiricilerin bu ayın ilerleyen günlerinde kodu son Hoodi testnet’ine göndermeden önce ağın yeni veri kullanılabilirliği sistemini ve daha yüksek blok gas limitini stres testine tabi tutmaya odaklanıyor.
Fusaka’nın dağıtımı, performans ve mutabakatla ilgili bir dizi iyileştirmeyi tanıtıyor. Tam yükseltme, Ethereum’un blok gas limitini 60 milyona çıkarmayı hedefliyor. Bu sayede bloklar daha fazla işlem ve daha karmaşık akıllı sözleşme etkinliğini işleyebilecek ve düğümlerin daha yüksek kapasitede istikrarını koruyup koruyamayacağı test edilecek.
Consensys’in Besu istemcisinde protokol mühendisi ve yükseltmenin çekirdek geliştiricilerinden biri olan Gabriel Trintinalia, Cointelegraph’a“İstemci ekipleri tarafından yapılan güçlü mühendislik çalışması, mevcut düğüm yapılandırmalarının hem donanım hem de ağ açısından 60 milyon gas’lık blokları ağ istikrarını riske atmadan güvenilir şekilde işleyebilmesini sağladı,” dedi.
Daha büyük bloklar, düğümlerin daha fazla veriyi işlemesine ve depolamasına yol açtığından, Peer Data Availability Sampling (PeerDAS) da test ediliyor.
PeerDAS, Ethereum doğrulayıcılarının tüm veriyi indirmek yerine birden fazla eşten küçük parçalar örnekleyerek işlem verilerini doğrulamasına olanak tanıyor. Bu yöntem, merkeziyetsizliği korurken hızı ve ölçeklenebilirliği artırıyor.
Fusaka’nın diğer çekirdek geliştiricilerinden biri ve Consensys’in Teku istemcisinde protokol mühendisi olan Paul Harris, PeerDAS kapsamında doğrulayıcıların artık tüm ağ verilerini depolamak zorunda olmadığını ve bunun düğümler üzerindeki yükü önemli ölçüde azalttığını söyledi.
“Fusaka, veri kullanılabilirliğinin yapılış biçimini değiştiriyor ve PeerDAS’tan önce mümkün olmayan bir ölçeklenmeyi mümkün kılıyor,” dedi Harris.
Ethereum Vakfı, ağın bir sonraki büyük yükseltmesinden önceki son adımları belirleyen Fusaka testnet takvimini 26 Eylül’de açıkladı. Fusaka, bu yılki Pectra güncellemesini takip ediyor. Son denemesi 28 Ekim’de Hoodi testnet’inde yapılacak ve mainnet lansmanının aralık ayında gerçekleşmesi bekleniyor.
Ethereum yükseltmelerinin kısa bir geçmişi
Temmuz 2015’teki lansmanından bu yana Ethereum ağı, ölçeklenebilirlik, güvenlik ve performansı artırmak için birkaç büyük yükseltmeden geçti.
En son inceleme 7 Mayıs’ta gerçekleşti. Bu sırada Pectra yükseltmesi üç temel iyileştirme önerisini hayata geçirerek etkinleştirildi. Değişiklikler arasında, Pectra’nın harici sahipli hesapların akıllı sözleşmeler gibi çalışmasına ve gas ücretlerini ETH dışındaki tokenlerle ödemesine olanak tanıması ve doğrulayıcı stake sınırını 32 ETH’den 2 bin 48 ETH’ye yükseltmesi yer alıyor. Yükseltme ayrıca, blok başına izin verilen veri blob’larının sayısını artırdı.
Pectra’dan önce Ethereum, 13 Mart 2024’te Dencun yükseltmesini devreye aldı ve ağdaki gas ücretlerinin maliyetini önemli ölçüde azalttı. Dencun yükseltmesinden sonraki bir yıl içinde, Ethereum’daki ortalama gas ücretleri yüzde 95’e kadar düştü.
Belki de en ünlü Ethereum yükseltmesi, Eylül 2022’de gerçekleşen ve Ethereum’u iş kanıtı blockchain’inden hisse kanıtı blockchain’ine dönüştüren The Merge olarak biliniyor.
The Merge, madenciliğin sona ermesine ve doğrulayıcıların devreye girmesine yol açarken enerji maliyetlerini yüzde 99’a kadar azalttı.
Nisan 2023’teki Shanghai yükseltmesi de ağın yol haritası için kritik bir adımdı çünkü Ether (ETH) stake eden doğrulayıcıların ilk kez çekim yapmasına izin verdi ve Ethereum’un hisse kanıtına geçişini tamamladı.