Paribu ve FutureBright Group’un iş birliğinde hazırlanan “Kripto Para Bilinirlik ve Algı Araştırması’nın sonuçları açıklandı.

Bu araştırmayı özel yapan ne?

Bu yıl beşinci kez gerçekleştirilen araştırmanın amacı kripto para ekosisteminde yaşanan gelişmelere ayna tutmak, elde edilen verileri kamu ve paydaşlarla paylaşmak, kripto paraya dair beklentileri, motivasyonları ve bariyerleri tespit etmek ve çıkan sonuçlar nezdinde yapılabileceklere dair doğru bir yol haritası çıkarmak. Türkiye’nin alanında “en kapsamlısı” olma özelliği taşıyan Kripto Para Bilinirlik ve Algı Araştırma’sından çıkan sonuçlar oldukça dikkat çekici ve ekosisteme pek çok konuda yol gösterici. 

Bu yıl nasıl geçti?

2020 yılından beri düzenlenen Kripto Para Bilinirlik ve Algı Araştırması’ndan Türkiye’deki kripto varlıklara yönelik bilinirlik ve algıya dair dikkat çekici sonuçlar ortaya çıktı. Bilinirlik, deneyim, teknoloji ve demografi başlıklarına sahip olan araştırma 12 Temmuz-2 Eylül 2024 tarihleri arasında Türkiye’yi temsilen 12 ilde gerçekleştirildi. Araştırmanın yapıldığı dönemde kripto varlık ekosisteminde pek çok gelişmenin yaşandığını hatırlatmak isterim. Yılın başından bu yana önce Bitcoin, ardından Ethereum ETF’lerinin SEC tarafından kabul edilip işlem görmeye başladığı, Bitcoin fiyatının ATH yaptığı, MT Gox. davasının ve yaklaşan ABD başkanlık seçimlerinin konuşulduğu bir dönemden geçtik, geçiyoruz. Bu yıl içinde kurumsal yatırımcıların kripto varlık piyasasındaki ağırlığının arttığını, tokenizasyonun çokça konuşulduğunu ve yapay zekâ teknolojisinin dokunduğu hemen hemen her şeyi dönüştürdüğünü biliyoruz. Bu bilgiler ışığında gelin araştırma sonuçlarına birlikte bakalım. 

Kripto para kavramını herkes biliyor mu? 

Araştırmada en dikkat çeken sonuçlardan biri kripto para kavramını bilenlerin oranı. Neredeyse duymayan kalmadı diyebiliriz çünkü 2020’den bu yana devamlı artan bilinirlik oranı 2023’te yüzde 99’a ulaşmıştı. Bu yıl da sonuç değişmedi. Araştırmaya katılanların yüzde 99’u kripto para kavramını biliyor. Bu da ülkemizde kripto para kavramının bilinirliği söz konusu olduğunda doygunluk seviyesine ulaştığımızı gösteriyor. Kripto para kavramının bilinirliği artarken, kripto para ile işlem yapanların oranı da arttı. Son bir yılda kripto para ile işlem yapanların oranı yüzde 25,1'den yüzde 27'ye yükseldi. Bununla birlikte blokzincir kavramının bilinirliği de yüzde 28’e yükseldi. İşlem yapma ve blokzincirin bilinirlik oranına baktığımız zaman ülkemizde kripto varlık adaptasyonu anlamında daha gidecek uzun bir yolumuz olduğunu söyleyebiliriz. Kripto para kavramını duyanların yüzde 99, işlem yapanların ise yüzde 27’de olduğu bir toplumda, adaptasyonun hız kazanarak arttığı günleri heyecanla bekliyoruz. 

İşlem yapmadaki en büyük motivasyon kaynağı ne? 

İşlem yapanlardan bahsettik ancak bireylerin hangi beklentiyle işlem yaptıklarına bakacak olursak karşımıza geçen seneyle benzer bir sonuç çıktığını görüyoruz. Kripto parayla işlem yapan her 2 kişiden 1’inin en büyük motivasyonu yüksek getiri beklentisi ve kripto parayı duyan kişilerin yüzde 75’ine göre kripto paraların en büyük avantajları, işlemlerin hızlı olması ile saklama ve taşıma kolaylığı. Bu noktada 7/24 açık olan ve işlemlerin kesintisiz aktığı bir piyasada hız ve yüksek motivasyonun bireyler için ne kadar önemli olduğunu görebiliyoruz. Ancak hız ve yüksek getiri tarafında beklentiler bu şekildeyken durum tersine döndüğünde aynı özelliklerin bir dezavantaj olarak görüldüğüne de şahit oluyoruz. Öyle ki kripto parayı duyan her 10 kişiden 5’i büyük fiyat hareketlerini bir dezavantaj olarak nitelendiriyor. 

Kripto paralara güven artıyor mu? 

Araştırma sonuçlarına göre Türkiye’de kripto parayla işlem yapıldıkça kripto paraya duyulan güvenin arttığını da görüyoruz. İşlem yapan her 10 kişiden 7’si ve kripto parayı duyan her 10 kişiden 4’ü kripto paraya güveniyor. Bu da demek oluyor ki bireyler kripto paralar ile işlem yaptıkça, güvenlik önemlerini görüp deneyimledikçe kripto paralara daha fazla güven duyar hale geliyor. 2024’ün en güvenilir yatırım aracı nedir diye baktığımızda yüzde 90 ile altın karşımıza çıkıyor. 2024’ün en çok tercih edilen ve en çok güvenilen yatırım aracı altınken yatırım yapanların yüzde 29’u kripto parayı yatırım aracı olarak tercih ediyor. Bu, oldukça yüksek bir oran. 

Peki işlem yapanlar başka ne istiyor ve ne bekliyor? Öncelikle regülasyon hâlâ gerekli görülüyor. Kripto parayla işlem yapan her 10 kişiden 6’sı regülasyonun gerekli olduğunu düşünüyor ve bu sonuç geçtiğimiz yıl da benzer bir orana sahipti. İşlem yapan bireylerin regülasyondan en büyük beklentisi ise, kripto para işlem platformlarının devlet tarafından denetlenmesi ve kullanıcı teminatlarının korunması. Buna ek olarak kripto parayla işlem yapanların yüzde 53’ü, kripto para işlem platformlarından güvenlik sistemlerinin iyi olmasını bekliyor. 

Bilgi kaynağı ne? 

Diyelim işlem yapan birisi bu alan hakkında araştırma da yapmak istiyor. Bilgi kaynağı olarak nereye başvuruyor? Kripto Para Bilinirlik ve Algı Araştırması’na göre kripto para ile işlem yapan kişilerin yüzde 63’ü bilgi edinmek için sosyal medyayı tercih ederken her 2 kişiden 1’i kripto varlık işlem platformlarının kendisini tercih ediyor. Projelere ait teknik dokümanları okuduğunu söyleyenlerin oranı ise yalnızca yüzde 14. 

İşlem yapmak için yüzde 86 ile en çok tercih edilen yöntem mobil cihazlardaki uygulamalar. Bu yöntemin tercih edilmes sebebi ise yüzde 67 il pratik olması. Çıkan sonuçlardan görülebileceği üzere kripto para ile işlem yapan kişiler, platformların güvenlik sistemlerinin iyi olmasını, işlemlerin hızlı ve pratik olmasını, platformların devlet tarafından denetlenmesini ve kullanıcı teminatlarının korunmasını istiyorken, yüksek getiri beklentisi ile hareket ediyor. Saklama ve taşıma kolaylığını bir avantaj olarak görüyor. 

En çok işlemi kim yapıyor?

Araştırmanın önemli sonuçlarından biri olan demografik çıktılara da bakalım. Bu yıl kripto parayı duyan erkeklerin işlem yapmaya ilgisinin kadınlara oranda daha fazla olduğu tespit edildi. Kripto parayı duyan erkeklerin işlem yapma oranı yüzde 31 olurken kadınlarda bu oran yüzde 21. Yalnız kadınların bu yıl altın yatırımına yöneldiği de araştırmadan çıkan sonuçlar arasında. Bununla birlikte kripto para ile işlem yapma oranı en yüksek olan grup ise 25-24 ve 35-44 yaş arası. Bununla birlikte üniversite mezunları için 2023’te yüzde 30 olan işlem yapma oranı bu yıl daha da artarak yüzde 39’a yükseldi. Bu istatistiklerle birlikte elbette ortalama yaş da değişti ve kripto para ile işlem yapanların yaş ortalaması 34,7 oldu. 

Kripto Para Bilinirlik ve Algı Araştırması’ndan çıkarılabilecek pek çok ödev olduğu gibi bakıp mutlu olacağımız da pek çok çıktısı var. Ülkemizdeki kripto varlık ekosistemi adına çok daha güzel sonuçları görmek için tüm paydaşlar olarak gayret göstermeli ve bu teknolojinin hayatımıza daha fazla girmesi için araştırma sonuçlarından yola çıkarak aksiyon planlarımızı hazırlamalıyız.