Kripto para yatırımcıları merkezi borsalar (CEX) yerine merkeziyetsiz borsalara (DEX) yöneliyor ve bu da CEX/DEX oranını yeni bir rekor seviyeye taşıdı.
Kripto veri toplayıcısı CoinGecko'nun en son üç aylık sektör raporuna göre, DEX'lerde spot işlem hacmi 2025 ikinci çeyrekte bir önceki çeyreğe kıyasla en az yüzde 25 arttı, CEX'lerde ise hacim neredeyse yüzde 28 düştü.
Bu değişim, DEX/CEX oranını ikinci çeyrekte rekor bir seviyeye taşıdı ve oran önceki çeyrekte 0.13 iken 0.23'e yükseldi, raporda belirtildi.
Artan orana rağmen, spot DEX piyasası hala CEX'lere kıyasla önemli ölçüde daha küçük ve en büyük 10 merkeziyetsiz alım satım platformu ikinci çeyrekte 877 milyar dolarlık hacim kaydederken, CEX'lerde bu rakam 3,9 trilyon dolar oldu.
PancakeSwap ve BSC, DEX ivmesine liderlik ediyor
Binance Smart Chain (BSC) üzerinde kurulu bir DEX olan PancakeSwap, en büyük artışı gösterdi ve hacmi ilk çeyrekteki 61,4 milyar dolardan ikinci çeyrekte 392,6 milyar dolara çıkarak yüzde 539 büyüdü.
Rapora göre PancakeSwap, ikinci çeyrekteki tüm işlemlerin yüzde 45'ini oluşturarak dünyanın en büyük DEX'i haline geldi.
CoinGecko'ya göre, ikinci çeyrekteki DEX artışı mayıs ayında başlatılan Binance Alpha’ya bağlanıyor, bu da işlemleri PancakeSwap üzerinden yönlendiriyor.
Raporda, “Bu da BSC'yi Ethereum, Base ve Solana gibi ağların önüne geçirerek DEX ticareti için en popüler zincir haline getirdi,” denildi.
Sürekli vadeli işlem hacmi DEX'lerde rekor kırdı
Artan spot işlem hacimlerinin yanı sıra, merkeziyetsiz kripto alım satımı sürekli vadeli işlemler (perp) açısından da büyük bir kilometre taşına ulaştı. Burada yatırımcılar varlık sahibi olmadan fiyat hareketleri üzerine spekülasyon yapıyor.
CoinGecko verilerine göre, DEX'lerde perp işlem hacmi ikinci çeyrekte tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaşarak ilk kez 898 milyar dolara ulaştı.
Sürekli vadeli işlem piyasalarında, kendi ikinci katman blockchain'i üzerine inşa edilen merkeziyetsiz sürekli işlem borsası Hyperliquid, 653 milyar dolarlık işlem hacmi ve yüzde 73'lük pazar payı ile hakimiyetini artırmaya devam etti.
İlgili: BNB Chain saniyede 5.000 takas hedefiyle altyapı yükseltmesine hazırlanıyor
En büyük 10 perp DEX arasında yalnızca Hyperliquid, Aster (eski adıyla APX Finance), RabbitX ve EdgeX hacim artışı kaydetti.
Öte yandan, bir zamanlar popüler olan perp DEX dYdX, işlem hacminde düşüş yaşamaya devam etti ve ocak 2025'teki 10 milyar dolardan fazla olan hacmine kıyasla aylık ortalama 5,3 milyar dolar kaydetti.
Türev işlemler ikinci çeyrekte DEX'lerde yeni zirvelere ulaşmaya devam ederken, merkezi borsa alternatiflerinde piyasa biraz daha zayıf performans gösterdi ve TokenInsight verilerine göre CEX'lerde türev işlem hacmi çeyrek bazında yüzde 3,6 azaldı.
DEX'ler neden yükselişte?
Ödeme altyapı platformu Mercuryo’nun kurucu ortağı ve CEO’su Petr Kozyakov, merkeziyetsiz ekosistemin işlem fırsatlarını “geleneksel finansın korunmasının çok ötesine” taşıma kapasitesini vurguladı.
“Bireysel yatırımcılar, rekabetçi ücretler ve artan likidite seviyeleri sunan DEX'lere erişebilir,” diyen Kozyakov, şöyle ekledi:
“Bu muhtemelen daha geniş bireysel piyasa için oyunu dengelemede yardımcı olurken, aynı zamanda daha sofistike yatırım stratejilerini desteklemeye de yardımcı oluyor.”
Kozyakov ayrıca temmuz ayında memecoin işlem faaliyetlerinde yüzde 29'luk bir artışa dikkat çekerek bu büyümeyi ilgili bir eğilim olarak değerlendirdi.
“Çoğu memecoin işlemi hala CEX'lerde gerçekleşiyor olsa da, DEX'ler artan hacimlere ev sahipliği yapıyor,” diye ekledi.