Kripto sektörü, blockchain altyapısındaki istikrarlı ilerleme ve düzenlenmiş yatırım ürünlerinin yükselişi sayesinde yeni bir kurumsal benimseme dalgasını tetiklediği için “Netscape anına” yaklaşıyor, diyor Paradigm kurucu ortağı Matt Huang.
Huang pazar günü X’te yaptığı bir paylaşımda, kripto sektörü “Netscape” veya “iPhone” anıyla karşı karşıya, diye yazdı. “Her zamankinden daha büyük bir ölçekte çalışıyor, en çılgın hayallerimizin bile ötesinde. Hem kurumsal bölümler hem de cypherpunk bölümler.”
Netscape, 1994 yılında ana akım kullanıcılar için kullanımı kolay ilk web tarayıcısını piyasaya sürdü ve ardından Ağustos 1995’te başarılı bir halka arz (IPO) ile borsaya açılarak internetin kitlesel benimsenmesini tetikleyen ilk yapı taşını oluşturdu.
Ancak Microsoft, bu büyük ölçekli ilgiyi fark etti ve bundan yararlanarak Internet Explorer’ı Windows işletim sistemine önceden yüklenmiş bir bileşen olarak ücretsiz biçimde paketledi, böylece Netscape’i geride bırakarak en yaygın kullanılan internet tarayıcısı haline geldi.
Zincir üstü kullanılabilirlik ile düzenlenmiş erişim buluşuyor
Kripto dünyasında Bitcoin’in (BTC) eşler arası modeli ve merkeziyetsiz finans (DeFi), aracıları ortadan kaldıran açık ve programlanabilir bir finansal sistemin yeni bir vizyonunu mümkün kıldı.
Aynı zamanda, merkezi platformlar ve geleneksel yatırım araçları, kullanım kolaylıkları ve alışılmış düzenleyici çerçevelere uyumları nedeniyle yeni sermayenin artan bir kısmını çekiyor.
Bloomberg kıdemli ETF analisti Eric Balchunas’a göre, yaklaşık 200 kripto tabanlı borsada işlem gören ürün (ETP) gelecek yıl piyasaya çıkabilir ve 22 Ekim itibarıyla 155 tanesi onay bekliyor.
Kripto ETP’leri, merkezi bir kripto para borsasında hesabı olmayan geleneksel yatırımcılar için aracı platformlarda altcoin'lere daha kolay erişim sağlar.
Bitget Wallet piyasa analisti Lacie Zhang, Cointelegraph’a yaptığı açıklamada, zincir üstü ürünlerin kullanımı kolaylaştıkça ve “düzenlenmiş” yatırım araçları kriptoyu daha erişilebilir hale getirdikçe, sektörün kitlesel benimseme öncesi bir dönüm noktasında olabileceğini söyledi.
“ETF’ler ve benzeri ürünler dijital varlıkları meşrulaştırır ancak zincir üstü sistemlerin sunduğu doğrudan sahiplik, programlanabilir mutabakat ve gerçek zamanlı transfer gibi benzersiz özelliklerin yerini almaz.”
Zhang, düzenlenmiş erişim noktalarının, zincir üstü faaliyeti “yerinden etmek” yerine kurumsal sermayeyi ve yeni katılımcıları çekerek daha fazla likiditeyi temel ağlara yönlendirme eğiliminde olduğunu da ekledi.
Bazı merkezileşme endişelerine rağmen, merkezi finans (CeFi) platformlarının ve ETF’lerin yükselişi, blockchain oracle çözümleri sağlayıcısı RedStone’un kurucu ortağı Marcin Kazmierczak’a göre, “zincir üstü ekonominin genişlemesi,” doğasında bir tehdit değil.
Cointelegraph’a, “Netscape anı, zincir üstü ile CeFi arasındaki bir karşıtlıkla ilgili değil. Bu, daha geniş kripto ekosisteminin nihayet uzun vadeli kalacak sermayeyi çekmesiyle ilgili,” dedi ve iki ekosistemin “rakip olmadığını” ekledi.
Netscape anı mı yoksa dot-com balonunun tekrarı mı?
Ancak kripto sektörü, bazı blockchain ağlarında gelirlerin çoğunun spekülatif memecoin ticaretinden elde edilmesi nedeniyle dot-com balonuna benzer bir piyasa çöküşü riskiyle hala karşı karşıya olabilir.
Solana’da, memecoin ticareti haziran ayında ağın merkeziyetsiz uygulama gelirlerinin yüzde 62’sini oluşturdu ve 2025’in ilk yarısındaki 1,6 milyar dolarlık toplam gelirin çoğunluğunu oluşturdu.
Tokenleştirme platformu Brickken’in avukatı, kurucu ortağı ve CEO’su Edwin Mata’ya göre, sektördeki geliştiricilerin gerçek potansiyele ulaşmak için sektörün gerçek dünya faydasını geliştirmeye odaklanması gerekiyor, çünkü sektöre yönelik tek “gerçek risk”, “teknolojik gelişmede bir yavaşlama”dır.
Cointelegraph’a verdiği demeçte, “Önemli olan, zincir üstü ortamların işlevsellik, otomasyon ve yeni piyasa yapıları yaratmaya devam etmesidir, çünkü temel değer burada üretiliyor,” ifadesini kullandı.