ICO ile yatırım toplama furyasının başladığı ilk dönemde, konuyla ilgili olan ya da olmayan herkes bu yöntemi kendi sistemine dahil etmek istemişti ve teknolojinin dillendiği ilk senede toplanan fon miktarı 5 milyar doları aşmıştı.

Bu yazıyı okuyorsanız, yüksek ihtimalle siz de ICO sürecine girmeyi ve para toplamayı hedefliyor olmalısınız. Neden hedeflemeyesiniz ki? Sonuçta “Useless Ethereum Token” gibi, gerçekten hiçbir işe yaramayan bir proje bile 200.000 doların üzerinde para toplamayı başardıysa herkes başarabilir. Örneğini verdiğimiz proje tek kişi tarafından geliştirilen ve bir nevi eleştiri yollu girişimdi. Sizin daha gerçekçi bir projeye sahip olduğunuzu hesap ederek kurulu bir ekiple işe koyulduğunuzu varsayıyoruz. Dolayısıyla daha yüksek bütçeye ihtiyacınız olacaktır.

Para toplama konusunda tavsiyelerimize başlamadan evvel uyarımızı yapalım: Başarıya ulaşacak ICO kampanyasının sıfırdan başlatılması ucuz bir süreç değildir. Böyle bir kampanyayı sadece başlatmak bile yaklaşık 60.000 dolar sermaye gerektirecektir. Elbette projenin büyüklüğüne ve hedeflerine göre bu tutar değişiklik gösterir.

Ayrıca, ICO kampanyası başlatmanın kısa sürede gerçekleşmediğini de bilmekte fayda var. Genellikle, ilk duyuru öncesi için yapılan hazırlık süreci 6 ay ila 1 yıl sürer. 

İlk duyurunun yapılmasının ardından token satışlarına geçiş dönemi ise normalde üç ay kadar sürüyor. Bu zaman dilimi, insanların dikkatini çekecek kadar uzun ve projeyi unutmamaları için de yeterince kısa kabul ediliyor.

Time is flowing

Projede yer alacak ekip söz konusu olduğunda, kaç kişiye ihtiyaç duyacağınıza ilişkin yazılı bir kural bulunmuyor. Burada mühim olan, mümkün olduğunca çok insanı işe almak değil, projenin hayata geçirilmesi için gereken her bir uzmanlık alanına en az bir ismi belirlemektir. Bu alanlara blockchain ve kripto para birimi uzmanları, halkla ilişkiler ve pazarlama danışmanları, ortaklar ve erken dönem yatırımcılar dahildir.

ICO dünyasında belirlenmiş kurallar olmasa da, çok şiddetli bir rekabetin söz konusu olduğu herkes tarafından vurgulanır. Yatırımını ICO ile toplayan girişimler için zaman illüzyondan ibarettir ve token’ların gelecekteki değerini talep dışında hiçbir olgu doğrudan etkilemez. 

Tüm bu gerçekleri göze alıp kendi ICO’nuzu hayata geçirmek için yola koyulmaya dünden razıysanız, şimdi adım adım yapmanız gerekenleri sıralayalım.

1. Bir fikir üretin, etraflıca düşünün ve projenizin gerçekten ICO'ya gerek duyduğundan emin olun

Projenizin başarılı olmasını istiyorsanız, piyasanın ihtiyaç duyduğu çözümleri sunmak zorundasınız demektir. Bu çözümler, rakiplerinizin önerdiğinden daha iyi olmalıdır. Bunu başarmak için de piyasayı tam olarak anlayabilmeniz, hedef kitlenizi tanımanız ve en önemlisi, size paralarını vermek isteyecek olanların ne talep ettiklerini bilmeniz gerekir.

Eğer projeniz fonlarını ICO kampanyası yoluyla toplayacaksa, kendi token’ları olacaktır. Bu yazı hazırlanırken CoinMarketCap'in verilerine göre 1.500'ün üzerinde kripto para birimi bulunuyordu. Dolayısıyla, projenizin bu rekabette ayakta kalabilmesi için değer kazanması, yani fazlasıyla talep görmesi gerekecektir. Bunu başarmak için kripto para birimini projenize faydalı ve anlamlı şekilde entegre etmenin yolunu bulmanız gerekir. Böylece kripto para birimi, ürünün vazgeçilmez ve ayrılmaz bir parçası haline gelir.

Hermione Granger studying blockchain

Söz gelimi projeniz yeni nesil diş macunu satmaktan ibaretse, bu proje için token üretmenizin pek bir gereği yoktur. Projenizin gereksiz yere token kullanması, yatırımcıların paralarını size vermeden evvel birkaç kez düşünmelerine neden olur.

Fikrinizi test etmenin ve gerçekçi geri bildirimler almanın iyi bir yolu, BitcoinTalk forumunda bir başlık açmak ve önceden duyuru [pre-ANN] yapmak olacaktır.

2. Rakiplerinizi tanıyın

Kime karşı yarışıyorsunuz? Doğrudan rakipleriniz kimler? Yatırımcılar, sizinle benzer hizmet sunan başka biri olup olmadığını araştırmak isteyebilir. İşin aslı, yatırımcıların parasını almak için rekabete giriyorsunuz, yani aslında diğer herkes sizin rakibiniz. Evet, kelimenin tam anlamıyla, tüm ICO’lar birbirinin doğrudan rakibidir.

3. Yasal süreci araştırın ve ICO'ların ülkenizde gerçekten yasal olup olmadığını öğrenin

ICO, kripto para birimleri arasında düzenlemelerden en fazla etkilenen isim olarak karşımıza çıkıyor. Bunun başlıca nedeni de, topladığı fonlarla kaçan, baştan aşağı dolandırıcılık amacıyla oluşturulan ICO projelerinin ortaya çıkmasıydı.

Yine de çoğu ülkede İlk Token Arzı (Initial Coin Offering – ICO) yasaldır, kanunlarla düzenlenir veya gelecekte yürürlüğe girecek düzenlemelere tabidir. Şimdiye kadar yalnızca Çin ve Güney Kore, ICO'ları kendi yetki alanlarında resmen yasaklamıştır.

Diğer taraftan, ABD vatandaşlarının, yurt dışında elde ettikleri gelirleri ve sahip oldukları varlıkları Gelir İdaresine (IRS) belirtmeleri gerekiyor. Ayrıca, ABD Güvenlik ve Borsa Komisyonu (SEC), sıkı sıkıya uyguladığı Müşterini Tanı (Know Your Customer – KYC) politikalarıyla uyumlu olmayan ICO’lara onay vermiyor. Bu nedenle Goldmint, Datum, Monaco Visa ve benzeri projeler, ABD vatandaşlarının token satın almalarına olanak sunmuyor.

Sonuç olarak, şu anda yürürlükte olan kripto para düzenlemelerini ve gelecekte bu düzenlemelerde ne gibi değişikliklere gidileceğini yakından takip etmeniz gerekiyor. Muhtemelen hatırlatmamıza gerek yok ama yine de yasaları çiğnememeye çalışın. Aksi halde kripto para ve ICO konusunda tecrübeli bir avukat bile tutsanız işe yaramaz.

Bitcoin and scales of justice

Yasaları çiğnemeseniz bile, projenizin saygınlığına gölge düşürecek bir iddianın ortaya atılması, kripto para topluluğu tarafından fişlenmenize, hatta dolandırıcılık oluşumu şeklinde karalanmanıza neden olabilir. Böyle bir durumun yaşanırsa, ICO projeniz başarısızlığa mahkumdur.

Hal böyle olunca, sadece ilgili yasa ve düzenlemelere uygun hareket etmeniz değil, aynı zamanda insanların parasını nasıl kullanacağınız konusunda tamamen şeffaf olmanız da gerekir. Harcamalar, vergiler, nakit para çekme işlemleri ve projenin diğer tüm mali yönleri en son ayrıntısına kadar önceden düşünülmelidir.

4. ICO token’ı oluşturun

Projeyi bir insan olarak düşünürsek, teknik mimari vücudu destekleyen iskelettir. Blockchain teknolojisi ve token ise vücudun damarları şeklinde işlev görür, yani vücudun tam olarak çalışmasını sağlarlar.

Öncelikle sağlam bir dağıtım planına ihtiyacınız var. Elbette bu plan, ICO’nun genel olarak gereksinimlerine bağlıdır. Token satışının; özel satış, ön satış, ICO süreci ve genel olmak üzere birçok farklı aşaması mevcuttur ve bunlardan hangilerini düzenleyeceğiniz projenizin genel planına bağlıdır.

Farklı ICO'lar için farklı yapılar söz konusudur. Mesela 2013 yılında NXT, BitcoinTalk forumu aracılığıyla isimsiz bir cüzdan üzerinde bağış toplayarak 16.800 dolar değerinde Bitcoin biriktirmeyi başarmıştı. İlginçtir ki, aradan o kadar yıl geçmesine rağmen NXT’nin ICO'su, yapılan yatırımın geri dönüşü açısından en kârlı proje unvanını hala koruyor.

Öte yanda, kaşla göz arasında gerçekleştirdiği ön satış ile 850 milyon dolar kazanmayı başaran Telegram var. ICO gerçekleşmeden önce yatırım miktarını iki katına çıkarmayı hedefledikleri ikinci yatırım turu için de kolları sıvamışlardı.

Perfect recipe for an ICO

Daha sonra, token’ların tam olarak nasıl dağıtılacağını açıkça belirtmeniz gerekiyor. Toplamda ne kadar token verileceğine, takım üyelerine ne kadar dağıtılacağına ve token satışının her aşamasında ne kadar satılacağına önceden karar vermelisiniz. Son olarak, hangi durumlarda ek token’lar çıkartacağınıza karar verin.

ICO'lara özel token oluşturmak için kullanılan blockchain platformları söz konusu olduğunda, pazarın hiç de rekabetçi olmadığını görüyoruz. ICOWatchList verilerine göre, projelerin yüzde 81,7'si Ethereum platformunu kullanırken, sadece yüzde 9'u kendi özel blockchain platformlarını geliştirmeyi tercih ediyorlar. Waves, Stratis veya Hyperledger gibi başka hizmetler de var, ancak piyasadaki toplam payları sadece yüzde 3,7 oranında seyrediyor.

Token oluşturmak, özellikle Ethereum ERC20 tabanlı token’lar söz konusu olduğunda nispeten kolay bir işlem. Ethereum’un web sitesinde kullanmanız gereken kod direkt listeleniyor. Öte yandan, kitle satış mantığını kendinize göre şekillendirmek istediğinizde özelleştirme işlemleri biraz zor olabiliyor. Bu nedenle tam olarak fikir sahibi değilseniz, konu hakkında profesyonelleşmiş birinden yardım almak daha akıllıca olacaktır. Daha ayrıntılı bilgi için ICO platformları hakkındaki rehberimize göz atabilirsiniz.

5. White paper yazın

White paper (teknik doküman), projenizin mümkün olan tüm ayrıntısını tanımlayan teknik bir belgedir. Kelimenin tam anlamıyla dokümanın her şeyi kapsaması gerekir. Pazar analizi, projeye ilişkin vizyonunuz, gelişim stratejisi, mimari, hedefler, token dağıtımı hakkında bilgiler, yasal konular, mevcut kaynaklarınız, ekibinizin tanıtılması, erken dönem yatırımcılar ve danışmanlar gibi tüm konular bu dokümanda yer almalıdır.

Nasıl white paper yazılacağına dair detaylı bilgi almak için hazırladığımız rehbere buradan ulaşabilirsiniz.

Bitcoin manuscript

Şurası kesin ki, projenizin teknik dokümanı her yatırımcının ilgisini çekmeyecektir. White paper’ı baştan sona on kişi ya okur ya okumaz. Yine de, teknik dokümanınızla tatmin etmeniz gereken o bahsi geçen on kişi, ICO'nuzun başına ciddi sorunlar açabilir.

Blockchain teknolojisini yakından takip edenler, genellikle teknik açıdan büyük uzmanlığa sahiptirler. Ekosistem içinde önde gelen ve değerli insanlar vardır. Blockchain projelerini değerlendiren ve on binlerce insanın fikrine öndelik eden kişiler bulunur. Eğer projenizin duyurulması için PR çalışması yürütüyorsanız ve projenizde bazı belirgin kusurlar varsa, bahsini ettiğimiz bu insanlar kusurları ortaya çıkarma şanslarını asla kaçırmazlar.

6. Bir web sitesi kurun

a) İçerik: ICO web sitesine giren kişiler sadece üç şeyle gerçekten ilgilenirler: ekip, projenin amaçları ve yatırımcıların çıkarlarının korunmasını sağlayacak önlemler.

Nuvus’s token sale structure

Nuvus'un web sitesinde göreceğiniz üzere, token satış yapısının ayrıntılı dökümü hazırlanmış. Bu bilgi bloğu sadece projeye ait detayların net bir şekilde sunulmasını sağlamakla kalmaz, aynı zamanda FOMO diye tabir edilen, tüketicide fırsat kaçırma korkusu oluşturmaya da yarar.

Web sitesinin “ekip” bölümü en çok önem verilmesi gereken konulardan. Yüksek kaliteli fotoğraflar, ekip üyelerinin projeyle ilgili becerilerine odaklanan kısa biyografiler ve sosyal ağ bağlantıları bulunmalıdır.

Nuvus’s team

Yukarıdaki örnekte yer alan ICO'nun “Ekip” bölümü, daha bilgilendirici olmalıydı. Bu insanların projedeki rollerini bile anlayamıyoruz.

Shpring’s team

Shpring bu işi daha iyi kotarmış.

ClearCoin’s team

ClearCoin projesinde detaylı biyografiler yer alıyor. Oldukça faydalı, ancak daha kısa olabilirlerdi.

Web sitenizin bir diğer önemli bölümü de yol haritasıdır. Belirlenmiş zaman dilimleri içinde açıkça belirtilmiş, gerçekçi biçimde ulaşılabilir hedefler burada yer almalıdır. Birkaç aşaması tamamlanmış, kilometre taşları geçilmiş yol haritası, şüphesiz ki yatırımcıların projenize daha fazla güven duymasını sağlayacaktır.

Zaman çizelgeniz içinde projenin alfa sürümü, beta sürümü ve herkese açık sürümü gibi aşamaları belirtmeniz gereklidir. Tarihler belirsiz olmamalı, mümkün mertebe spesifik biçimde ifade edilmelidir. Yol haritasında belirtilen her görevle ilişkili maliyet dökümü sunmak da oldukça iyi bir fikirdir.

Nuvus’s roadmap

Sapien’s roadmap

PikcioChain’s roadmap

Yol haritaları çeşitli şekillerde sunulabilir. Yukarıda; Nuvus, Sapien ve PikcioChain'den örnekler görüyorsunuz. İçerlerinde tarih hem de gelecek planları bulunuyor. Oldukça bilgilendirici veriler ve dönemler arası somut tarihler yer alıyor.

Son olarak, token dağıtımı ile ilgili tüm bilgilerin, gelecekteki yatırımcılarınız tarafından da kolayca erişilebilir olduğundan emin olmalısınız. Projenizin para biriminin ne kadarlık bölümünün geliştirme ekibi arasında dağıtılacağı ve ne kadarının gerçekten satın alınabileceğini belirlemelisiniz.

Web sitesinin alt kısmında projenin sosyal ağlarına bağlantılar da yer almalıdır. Aşağıdaki örnekte Shping'in uygulamasını görebilirsiniz:

Elbette bu bölüm, ClearCoin’in web sitesindeki örnekte görüldüğü gibi sitenin üstüne akıllıca yerleştirilerek de sunulabilir:

ClearCoin’s social networks

b) Yerleşim: Tüm içerik yayımlanmaya hazır hale geldikten sonra, web sitesinin düzeni ve yerleşimini düşünmek için kendinize biraz zaman ayırın. Bugünlerde projelerin mutlak çoğunluğu tek sayfalık yapıyı tercih ediyor. Kuşkusuz bu yöntem, gerekli tüm bilgileri olması gerektiği sırayla sunmanın çok kolay ve erişilebilir bir yolu olarak karşımıza çıkıyor. Yine de sadece siz en uygun web sitesi modelini bileceksiniz.

c) Güvenlik: Bir web sitesinde en istenmeyecek şey, herhangi bir sebepten ötürü sitenin kapanmasıdır. ICO'nuz hayata geçtikten ve topluluktan yeterli kadar ilgi gördükten sonra  binlerce kişi aynı anda web sitenize akın edecektir. Bu durumda isteyeceğiniz son şey, web sitenizin çökmesidir. Haliyle iyi ve güvenilir bir barındırma hizmetine yatırım yaptığınızdan emin olun.

Crypto fraud

Bilgisayar korsanlığı ve DDoS saldırıları, ICO projelerinde en sık karşılaşılan tehditlerdir. Resmi web sitelerinin saldırıya uğradığı ve cüzdan adreslerinin değiştirildiği birçok örnek vaka yaşandı. Yatırımcıların, farkında olmadan paralarını dolandırıcılara gönderdikleri durumlar da meydana geldi. 

Ayrıca, büyük bir PR kampanyası yürütüyorsanız, projenizi kimlik avı saldırılarına karşı korumak için gerekli tüm önlemleri aldığınızdan emin olun. Dolandırıcıların, sunucuya DDoS saldırısı düzenleyip ardından da sosyal kanallar üzerinden spam mesaj göndererek, “web sitemiz geçici olarak kapalı, onun yerine bu bağlantıyı kullanın” gibi talepte bulunmaları oldukça yaygındır.

d) Tasarım: Web sitesinin tasarımı, projenizin doğasını tamamen yansıtmalıdır. Güvenilir, kolay kullanılabilir ve profesyonel görünmelidir. Metin biçimlendirmedeki ufak tefek hatalar bile birçok yatırımcının uzaklaşmasına neden olabilir. Projenizin web sitesini oluşturmak ve tasarlamak için profesyonel yardım almayı mutlaka düşünün.

ICO web sitesinin aşağıdaki özellikleri mutlaka içermesi gerekir:

  • Abonelik formu
  • Tanıtım videosu
  • Yol haritası: Neyi, ne zaman ve nasıl yapacaksınız?
  • ICO'nuzun açıklaması
  • Ekip: Yüksek kaliteli fotoğraflar, kısa biyografi, sosyal ağ bağlantıları
  • Basında biz: Vitalik Buterin ve benzeri kripto para topluluğunun önde gelenleriyle fotoğraflar, makaleler, haber sitelerine bağlantılar, sunum ve konuşma videoları
  • Ürününüzün açıklaması
  • Gerçek hayat senaryoları
  • Dokümanlar: Şartlar ve koşullar, yasal, teknik doküman vb.
  • Ortaklar, danışmanlar, erken dönem yatırımcılar
  • İletişim bilgileri ve projenin sosyal medya hesap linkleri

e) Dil desteği: Küresel bir proje geliştiriyorsanız, hedef kitlenizin ana dillerinde destek veren site oluşturmanız akıllıca olacaktır. ICO'lar söz konusu olduğunda İngilizce dışında; Çince, Japonca, Korece, Rusça, Almanca, Fransızca ve İspanyolca dil desteği sunmak yararlı olabilir.

Sıfırdan başarılı bir ICO oluşturmanın yaklaşık 60.000 dolara mal olduğu göz önüne alındığında, çeviri işi için nispeten az miktarda para ayırmanız gerektiğini unutmayın. Dil çiftine bağlı olarak değişmekle birlikte, profesyonel biri veya ajans tarafından yapılan 25 sayfalık white paper çevirisi 150 ila 300 dolar civarında tutar.

Birden fazla dil desteği sunan web sitesi oluşturmaya karar verirseniz, işlerinde kesinlikle iyi olan profesyonel çevirmenleri işe aldığınızdan emin olun. En küçük hata bile projenizin amatör görünmesine ve potansiyel yatırımcıların gitmesine yol açabilir.

7. Halkla ilişkiler ve pazarlama

Tüm adımları tamamladığınızı varsayalım: fikir tamam, ekip toplandı, white paper yazıldı, token oluşturuldu… ICO kampanyanızın geçerli tüm yasalara ve düzenlemelere uygun olduğundan da eminsiniz. Şimdi onu tanıtmanın zamanı geldi. Aksi takdirde, para kazanma şansınız yok!

A famous man

Pazarlama için önemli miktarda para ayırdığınızdan emin olun. Çeşitli mecralarda ücretli bilgi listeleme fiyatları 400 ila 15.000 dolar arasında değişebiliyor. Burada skala çok geniş. Projenizin sosyal ağlarının yayınlarından sorumlu olacak iyi bir topluluk yöneticisi de ayda en az 2.000 dolar ücret alacaktır.

Ayrıca, ücretli reklamlardan tam olarak istifade ettiğinizden de emin olun. Buna Google reklamları, forum reklamları vb. dahildir. Bu alanda ayıracağınız yaklaşık 5.000 dolarlık reklam bütçesi, size iyi bir yatırımcı tabanı oluşturacaktır. Son olarak, ödül programlarına (bounty program) ne kadar para (veya token) ayırmak istediğinizi düşünün, bu dolaylı reklamlar PR kampanyasının önemli bir parçasıdır.

Web sitesinin tasarımına benzer biçimde PR kampanyasının planlanması da, potansiyel yatırımcıların penceresinden bakarak yapılmalıdır. Hedef kitlenizin proje hakkında bilgiye nasıl ve nerede erişeceklerini, en önemlisi de onlara bilginin nasıl sunulacağını düşünün.

Projenizin mevcut pazarda nerede konumlandırdığınızı net bir şekilde tanımlayabilmeniz ve iletişim ilk aşamasını oluşturmanız için S.S.S. (Sıkça Sorulan Sorular) ile Şart ve Koşullar bölümlerini hayata geçirmelisiniz.

Kripto para piyasasını yönlendiren en belirgin güç: FOMO, yani fırsatı kaçırma korkusudur. İnsanlar, girişime yatırım yapmamaları durumunda büyük bir fırsatı kaçıracaklarını hissettikleri anda yelkenleri suya indirir ve ellerini cüzdanlarına götürürler.

Kesintisiz iletişimin gücü

Ekibinizin hem ICO kampanyası öncesinde hem de sırasında yatırımcılarla sürekli iletişim kurduğundan emin olun. Ne kadar çok iletişim kanalı kullanırsanız, projenizin başarı şansı o kadar artar. Twitter ve Facebook gibi sosyal ağların dışında BitcoinTalk ve Reddit gibi forumlar da iletişim kurmanız gereken mecralar arasındadır.

Kripto para topluluğunun bir parçası olun

Kripto para birimi toplulukları ve bu mecraların ne şekilde kullanıldığına dair ayrıntılar şu şekilde sıralanabilir:

  • Forumlar: PR kampanyanızın önemli kısmı burada gerçekleşir. Zira geçmişe bakıldığında, ICO'ların çoğunun Bitcoin ile ilgili forumlarda duyurulduğu görüyoruz. Bilhassa BitcoinTalk, yeni kripto para birimlerinin duyuruları söz konusu olduğunda en büyük ve en popüler isim konumunda. ICO sahiplerinin asıl odaklanmaları gereken mecra burası. Tabii ki Bitcoin.com, AltcoinTalks, BitcoinGarden ve benzeri forumları es geçmemelisiniz.
  • ICO takvimleri: İnsanların yanlışlıkla da olsa kampanyanıza denk gelmeleri gerekir. Potansiyel yatırımcıların yaklaşan ICO'ları takip etmesini sağlayan birçok ICO takvimi var ve bu hizmetlerden tam olarak yararlanmanız gerekir. Dikkate değer örnekler arasında CoinTelegraph, TokenMarket, ICOAlert ve benzeri takvimler bulunuyor.

  • Reddit: Bu mecraya çok dikkat etmek gerek. Reddit'in sadece Bitcoin ile ilgili 40'tan fazla kategorisi var ve kripto para birimleri söz konusu olduğunda belki de en aktif sosyal ağ burası. Ayrıca, altcoin’lere adanmış çok sayıda kategorinin yanı sıra r/icocrypto (aktif ve gelecek ICO'lar), r/ico ve r/ICOanalysis gibi tamamen ICO'lara odaklanmış olanlar da bulunuyor. Bu platformu sürekli olarak izlediğinizden ve projenizle ile ilgili ICO konularını takip ettiğinizden emin olun. İnsanların sorunlarını tespit etmek ve bunları yanıtlamak pazarlama kampanyanızın büyük parçası olmalı.

  • Quora: Quora, kullanıcıların belirli konular etrafında soru sordukları ve bunlara kapsamlı yanıtlar aldıkları bir topluluktur. Örneğin bu makaleyi ve kripto para birimleri ile ilgili diğer birçok makaleyi araştırırken hepimiz Quora'yı birkaç kez ziyaret ediyoruz. Buradaki en iyi strateji, sadece başkalarının projenizi tartışmasına izin vermek değil, aynı zamanda soruları doğrudan cevaplamanız olacaktır. Forumlar ve Reddit gibi, burada proaktif iletişim kurmak önemli yol almanızı sağlayacaktır.

  • Slack ve Telegram: Bunlar, kripto para topluluğu tarafından en yaygın olarak kullanılan iki mesajlaşma uygulamasıdır. En önemlisi, her iki hizmet de kitlenizi güncel konular hakkında haberdar etmek adına iletişim kanalları oluşturmanıza olanak tanıyacaktır. Öte yandan potansiyel yatırımcılarınızın proje üzerinden iletişim kurmaları ve tartışmaları için de sohbet ortamı kurabilirsiniz. Bu konuda ne kadar açık olursanız, o kadar fazla para toplarsınız. Ayrıca, ICO'nuzu tanıtmak için zaten var olan kanalları ve sohbet ekranlarını kullanabilirsiniz.

  • LinkedIn: Projenizin web sitesinde yer alan ekip üyelerinizin LinkedIn hesaplarına bağlantılar kurduğunuz göz önüne alındığında bu sosyal mecra, hem potansiyel yatırımcılarınıza tanıtım yapmak hem de güven aşılamak için son derece yararlı bir araç haline gelir. Bu mecra sayesinde kripto para birimi topluluğu, projenizin ne kadar köklü olduğunu görebilecek. Ayrıca ICO Launch group ve ICO group gibi projeniz hakkında tartışabileceğiniz ve bilgi verebileceğiniz farklı profesyonel gruplar da mevcut.

  • Facebook: Kesinlikle ICO'nuz için bir Facebook sayfası oluşturmalısınız. Zira birçok kişi, yeni bir girişimi bulmanın en pratik yolu olarak burayı görüyor. Lakin Facebook, kripto para ve ICO’larla ile ilgili reklamları yasakladığı için bu platformun artık ücretli tanıtım aracı olarak kullanılamayacağını da unutmayın. Bu mecrada kampanyanızı tanıtabileceğiniz, bunun gibi birçok özel grup var. Dahası, Facebook'un uluslararası güce sahip olduğunu ve ICO'nuzu tanıtmak için birçok ülkenin konuştuğu dile destek veren bir grup mutlaka bulabileceğinizi aklınızdan çıkarmayın.

Mail ile pazarlama

Haftalık e-posta göndererek kullanıcıların zihninde projenizin güncel kalmasını sağlamanız gerekir. Ayrıca mail aracılığıyla ICO'nuzun başlama tarihine bir ay, bir hafta, bir gün, hatta beş dakika kala bile hatırlatma yapabilirsiniz. Yine de insanları fazla zorlamayın ve kesinlikle çok fazla e-posta göndermeyin. Hiç kimse gelen kutusunda yer işgal eden spam yığınları arasında gezinmeyi sevmez.

Ödül programı

Bugünlerde birçok ICO, kullanıcılarına ödül programları sunuyor. Esasen bu program, forumlarda ICO'nuzu tanıtmaları karşılığında kullanıcılara para ödeme üzerine kurulu bir PR çalışması… Kullanıcılar çeşitli mecraları kullanarak her ülkenin diline özgü tanıtımlar yapıyor, sosyal medya paylaşımında bulunuyor, blog yazısı yazıyorlar.

Bu yaklaşımın birçok avantajı olsa da, aşırıya kaçmamaya özen göstermelisiniz. Deneyimli kullanıcılar ücretli yayınları kolayca tespit ederler.  Olur da projenizin ödül programlarını kötüye kullandığına dair bir intibaa kapılırlarsa, topluluk sizden şüphelenmeye başlar. İşin aslı hiç kimse agresif reklamcılığı sevmez. Eğer ürününüz yeterince iyiyse, topluluk içinde ücretli promosyon yapılmadan da kendini satabilir.

Önemli uyarı!

Kampanyanızın başarılı olması için topluluk içinde olabildiğince çok sayıda kişiye ulaştırılması, tanıtımlarınızın mümkün olan her şekilde karşı tarafa iletilmesi gerekir. Ancak hem sizin hem de pazarlama ekibinizin her yayın, gönderi veya yanıt konusunda dikkatli olması çok önemlidir.

Herhangi bir forumda, Reddit kategorisinde veya sosyal ağda ortaya çıkabilecek birkaç kişi bile, ICO'nuzun dolandırıcılık vakası olduğundan şüphelenilmesi için yeterli bilgi yayabilir. Birkaç kişinin yayacağı dedikodu, kampanyanızın sonucunu büyük ölçüde etkiler. Potansiyel yatırımcılar projeniz üzerinde kapsamlı kontroller yapacak ve projeyle ilgili olumsuz görüşler mutlaka bulacaklardır. Hiçbir ICO bu tür bir riski göze almamalıdır. Dolayısıyla her zaman kelimelerinizi dikkatlice seçtiğinizden emin olun.

Unutmayın ki ICO kampanyasının, kripto para topluluğu içinde “dolandırıcılık” olarak fişlenmesinden daha zararlı bir şey yoktur.

A man washing ICO

8. ICO’nuzu başlatın

Bu noktaya kadar geldiyseniz, artık bir tebriği hak ettiniz. İlk token arzınız artık yayında… Ama bu süreç ne kadar devam etmeli? Gelin, geçmişte başarılı olmuş birkaç ICO'a göz atalım:

  • Mastercoin (şimdiki ismi Omni Coin) – ICO yaklaşık bir ay sürdü ve 750.000 dolar değerinde Bitcoin topladı
  • Stratis – ICO 36 gün sürdü ve neredeyse 600.000 dolar topladı
  • Ethereum – Token satışı 42 gün sürdü ve 18 milyon dolar topladı
  • NXT – ICO toplam 51 günde gerçekleşti ve 14.000 dolar topladı
  • Waves – Token satışı 49 gün sürdü ve toplanan meblağ 16 milyon doları aştı

Yukarıda belirtilen istatistikleri göz önünde bulundurarak yapılacak basit matematik hesabı bizi, aşağı yukarı 41 günde ICO’ların başarılı olduğu sonucuna götürecektir. Tabii ki bu, sadece beş kampanyaya dayanan ortalama bir sayı. Her ICO aynı şekilde başarılı olacak diye bir kaide yok.

Yine de mevcut piyasa durumunu yansıttığı söylenebilir. Oluşturulan zaman aralığı, proje için daha fazla insana ulaşmak adına FOMO ve “hype” oluşturmak için yeterince uzun. Öte yandan yatırımcıların net sonuçlar elde etmeleri ve projenin ilerleyişini görmeleri için de fazla uzun değil.

launching an ICO

İletişim, kripto para birimi ile ilgili herhangi bir projenin başarılı olmasında en önemli araçtır. Özellikle gerçek ICO süreci başladığında bu durum daha da geçerlidir. İdeal olarak, projenizin her alanında 24 saat görev yapan uzmanlara sahip olmanız gerekir. Unutmayın ki bu süreç, projenizin tarihinde belirleyici bir dönemdir. Katkıda bulunmadan önce sorularına acil cevap arayan veya sadece nasıl yapılacağına dair rehberlik isteyen pek çok yatırımcı olacaktır.

En önemlisi, her daim güvenlik uzmanlarının aktif olması gerekir. 17 Temmuz 2017'de Coindash'ın ICO'sunda olduğu gibi, herhangi bir anda web siteniz saldırıya maruz kalabilir. Bahsi geçen olayda, ICO kampanyalarının ilk gününde site saldırıya uğradı ve 7 milyon dolar kayıp yaşandı.

ICO’nun ardından ne yaşanır?

ICO'nuz başarılı olduysa topluluğa kendinizi iyi ifade etmişsiniz demektir. Kampanya sona erdikten sonra projenizin artık yayımlanma sırası gelmiştir. Şimdi token’ları dağıtmaya başlayın ve yol haritanızı takip etmeye devam edin. Müşteriler ve token sahipleri için mümkün olduğunca çok değer sunmaya çalışın.

Aslında bu aşama bile bir başlangıç. ICO'nuz yalnızca kolay kısmını atlattınız diyebiliriz. Artık projeniz gereken fonu elde ettiğine göre, nihai ürünün geliştirilmesine başlanmalı veya daha büyük bir ölçekte proje devam etmelidir. Bu noktada projeniz, sadece yapmayı planladığı işi yapmakla kalmaz, aynı zamanda yatırımcıları hayal kırıklığına uğratmamak için de maddi manevi bir yükümlülüğün altına girer.

Token’larınızı borsalarda listeleyin

Tabii ki, ürününüzde ince ayarlar yapmak, başarılı bir girişimci olma hayalinizi gerçeğe dönüştürmek ve projenizi geliştirip çeşitli platformlara entegre ederek kripto para topluluğunu daha iyi bir yer haline getirmek harika şeyler. Ancak bu noktada hem ekibiniz hem de yatırımcılarınız projenin başka bir şey yapmasını bekleyecek: onları zengin etmenizi!

Toni Stark’s successful ICO

Bunu yapabilmek için, token’larınızın talebini artırmalısınız. Token’ların değer kazanması için en azından bir kripto para borsasında listelenmesi gerekiyor. Farklı borsaların token’larınızı listelenmesi adına farklı gereksinimleri olacaktır, ancak projeniz kripto para birimi topluluğu için benzersiz ve gerçekten değerli bir şey sunuyorsa, borsaya dahil olmakta herhangi bir sorun yaşamamalısınız.

En büyük ve en köklü borsalardan biri olan Poloniex’in web sitesinde şöyle bir açıklama yer alıyor: “Her proje benzersiz olduğu için kesin bir kriter setimiz yok. Topluluğu dinler; benzersiz, yenilikçi ve kullanıcılarımızın alım satım yapmakla ilgileneceklerine inandığımız projeleri seçeriz. Her zaman organik piyasa talebi olan ürünler arıyoruz.”

Bir başka büyük kripto para borsası olan Binance, listelenmeyi bekleyen yeni token’ların başvurularını gözden geçirmek için görevlendirilmiş uzman bir ekibe sahip. Diğer birçok borsa da token’larınızın değerini benzer şekilde incelemeye alacaktır.

Herhangi bir token’ın kripto para borsasında listelenmesi için sahip olması gereken temel özellikler şu şekilde:

  • Coin adı: Kendi kendini açıklıyor zaten. Ya projenizle aynı ada sahiptir ya da çok benzer bir ifadedir.
  • Coin sembolü: Token’ınızı sonsuza kadar temsil edecek, genellikle üç harfli bir sembol… Harf miktarı bazen beşe kadar çıkabilir, ancak sayılara izin verilmez.
  • Projenizin ve token’ın açıklaması: Token’ınızı listelemeye çalıştığınız her borsaya, coin’inizi orada bulundurma isteğinizi ve hedefinizi belirten bir açıklama sunmanız gerekir. Neden listelemek istesinler? Token’ınızı yüzlerce diğer coin’den farklı kılan nedir?
  • Coin logosu: Token’ınız için kaliteli ve akılda kalıcı bir logo tasarlamanız gerekir. Bitcoin'in anında tanınan turuncu logosundan feyz alın. Çoğu borsa, şeffaf bir arka plana sahip PNG uzantılı logoları kabul eder.
  • Başlangıç tarihi: Bu tarih, ICO kampanyanızın başladığı ilk gün olmalıdır.
  • GitHub bağlantısı: Çoğu borsa, coin listelemeyi düşünmeden önce kaynak kodunu görmek ister.
  • Güvenilen üçüncü parti tarafça gözden geçirilen kaynak kodu: Bu madde de kendini yeterince açıklıyor.
  • Uygunluk komisyonu (bazı durumlarda): Bazı borsalar, düzenleme gereksinimleri nedeniyle, token’ınızı borsa üzerinde listelenebilmesi için uygunluk komisyonu ödemenizi talep edebilir. Örneğin Bittrex, kullanıcılarından 5.000 dolar ücret tahsil edilebileceği konusunda uyarıda bulunuyordu, ancak bu kural artık uygulanmıyor.

Hangi borsaya başvuracağınızdan emin değilseniz, işlem hacmi açısından en büyük kripto para borsalarından bazılarını sizler için listeledik: