Bitcoin ve Ether gibi kripto paralardan farklı olarak, bir rezerv varlık tarafından desteklenen, fiyatı sabit dijital varlıklara stablecoin denir. Stablecoin'ler, dalgalanmasının yüksekliğiyle bilinen kripto para piyasasında fiyat istikrarı sunarak işlem yapmayı kolaylaştırır.
Kripto paraların yüksek dalgalanması yatırımcıları cezbeden bir özellik olsa da, kullanılabilirliklerini zorlaştırıyor. Bu nedenle genellikle bir değer saklama aracı olarak kullanılan kripto paralar, ödemelerde tercih edilmiyor. Stablecoin'ler ise dijital para dünyası ve itibari para arasında köprü kurarak, kripto para sahiplerinin işlem yapmasını kolaylaştırıyor.
Hangi tür stablecoin'ler bulunur?
Sabitlendikleri varlık bakımından farklılık gösteren üç tür stablecoin bulunmaktadır:
İtibari para destekli stablecoin'ler: Rezerv varlığı dolar gibi bir itibari para olan stablecoin'lerdir. Fiyatları, desteklendikleri para birimine sabittir. Stablecoin ihraç edenler, oluşturdukları coin değerinde parayı rezervlerinde saklamak zorundadır.
Şirketlerin rezervleri, bulundukları ülkenin yetkililerince düzenli olarak denetlenir. Yapılan denetlemelerde rezervlerinde yeterince para bulunmadığı tespit edilen stablecoin şirketi Tether, New York Başsavcılığı tarafından açılan davada anlaşmaya vararak 18,5 milyon dolar ceza ödemek zorunda kalmıştı.
Altın, gümüş ve petrol gibi emtialar ile desteklenen stablecoin örnekleri bulunsa da, çoğu stablecoin doları rezerv varlığı olarak kullanır.
Kripto destekli stablecoin'ler: Stablecoin'ler, itibari paraları olduğu gibi bir başka kripto parayı da rezerv olarak kullanabilir. Kripto paraların yüksek dalgalanmalı yapısından dolayı, bu stablecoin'ler için yüksek teminat kullanılır. Stablecoin ihraççıları, oluşturdukları stablecoin'lerin değerinden çok daha fazla kripto parayı rezervlerinde tutarak dalgalanmanın etkisini azaltmaya çalışırlar.
Algoritmik stablecoin'ler: Herhangi bir itibari para veya kripto tarafından desteklenmeyen stablecoin'lerdir. Algoritmik stablecoin'ler, rezerv varlığı yerine token arzını kontrol eden algoritma ve akıllı sözleşmeler kullanırlar. İşlevleri merkez bankalarına benzeyen bu mekanizmalar, stablecoin fiyatının sabitlendiği para biriminin fiyatının altına gerilemesi halinde arzı azaltarak fiyat istikrarını korumaya çalışırlar.
Stablecoin'lerin kullanım alanları nelerdir?
Stablecoin'leri diğer kripto paralardan ayıran en büyük özelliği, sabit bir değere sahip olmalarıdır. Yatırımcılar için bir güvenli liman olan stablecoin'ler, fiyat dalgalanmalarından endişe etmeden değer saklamaya olanak sağlar.
Buna ek olarak, birçok kripto para borsası işlem imkanı sunduğu paritelerde baz para birimi olarak stablecoin'leri kullanıyor. Bu nedenle yatırımcılar, genelde stablecoin'leri kullanarak kripto alıp satıyor.
Stablecoin'ler, para transferlerinde de SWIFT gibi geleneksel yöntemlere kıyasla çok daha düşük işlem ücreti ile kullanılabiliyor. Uluslararası ödemelerde de sorunsuz kullanılabilen stablecoin'ler, geleneksel yöntemlerin işlemi tamamlama süresini de epey kısaltıyor.
Stablecoin'lerin ödemelerde kullanımında da artış görülüyor. Birçok ödeme ağı, stablecoin ödemelerini desteklemeye başladı. Son olarak Visa, satıcılara ödemeleri stablecoin USD Coin (USDC) olarak aktarmayı destekleyeceklerini duyurdu.
Stablecoin'ler, bunların dışında merkeziyetsiz uygulamalarda ve maaş ödemelerinde bile kullanım alanı bulabiliyor.
En yaygın kullanılan stablecoin'ler hangileridir?
Mart 2021 itibarıyla piyasa değeri bakımından en büyük 50 kripto para arasında dört adet stablecoin yer alıyor. Bunlar Tether, USD Coin, Binance USD ve Dai'dir.
Tether (USDT): Hong Kong merkezli şirket Tether tarafından ihraç edilen USDT, bire bir oranda dolara sabittir. Kripto sektöründe en yaygın olarak kullanılan stablecoin olan USDT, 40,7 milyar dolar piyasa değeriyle en büyük dördüncü kripto para ve en büyük stablecoin konumundadır.
USD Coin (USDC): Circle ve Coinbase'in kurucuları olduğu Centre Konsorsiyumu tarafından piyasaya sürülen USDC, bire bir oranda dolara sabittir. 10,6 milyar dolar piyasa değeriyle en büyük 12'inci kripto para ve en büyük ikinci stablecoin konumundadır.
Binance USD (BUSD): Dünyanın en büyük kripto para borsası Binance tarafından oluşturulan BUSD, bire bir oranda dolara sabittir ve New York Eyalet Mali Hizmetler Departmanı tarafından denetlenir. 3,6 milyar dolar piyasa değerine sahip olan BUSD, en büyük 34'üncü kripto para konumundadır.
Dai (DAI): MakerDAO tarafından piyasa sürülen, Ethereum tabanlı stablecoin DAI, bire bir oranda dolara endekslidir. DAI, 3,02 milyar dolar piyasa değeriyle en büyük 39'uncu kripto para konumundadır.