Web3 oyunlarında ilk dalga, CryptoCitties’in 2017’de hayata geçmesi ve ardından Axie Infinity’nin başını çektiği şekilde bazı blokzincir tabanlı oyunların 2020 itibarıyla popülerlik yakalamasıyla açılmıştı. Sonrasında uzun bir sessizlik ya da başka bir ifadeyle geliştirme dönemine girdik. Şimdi Telegram’da Hamster Kombat ve benzeri mini-oyunlarla, web3 oyunlarında ikinci perdeyi mi araladık dersiniz?

Web3 oyunlarında birinci dalga

Ben kısaca ‘web3 oyunu’ diyorum ama aslında her çeşit oyunun zincir üzerinde (on-chain) birtakım veriler tutması, tokenomics dediğimiz oyun içi ekonomisini oturturken bir de oyuna özgü bir token çıkarması gibi gibi hamlelerle kendisini oyundan, web3 oyununa evirmesinden bahsediyorum. 

Neden oyun ile blokzincir kavramları yan yana geliyor, hızlıca bundan bahsederek başlayalım: Merkeziyetsizlik, şeffaflık, oyuncu sahipliği ve birlikte çalışabilirlik.

  • Oyun içi varlıkların dijital sahipliği: NFT (Non-Fungible Token) olarak oyun içi her türlü varlık blokzincir üzerinde saklanabilir. Bu, oyuncuların karakterleri, kıyafetleri ya da silahları gibi varlıklara gerçekten sahip olmalarını sağlar. Varlıklar sadece oyunda değil, farklı platformlarda da kullanılabilir. İkinci el pazarda satışı yapılabilir, başka oyunlarda farklı özellik setleriyle kullanılabilir.
  • Interoperability (birlikte çalışabilirlik): Web3 oyunları, farklı platformlar arasında veri ve varlık paylaşımını destekler. Örneğin, bir oyunda kazandığınız bir NFT başka bir oyunda kullanılabilir.
  • Topluluk yönetimi: DAO (merkeziyetsiz otonom yapılar) yapıları sayesinde oyuncular, oyun evreninin gelişimine oy kullanarak katkıda bulunabilir. Oyunda daha çok emeği olan kişinin oy hakkı yüksek olabilir, oyunlar bir değişiklik yapmadan önce en doğru yerlerden geri bildirim alabilir, bu kitlede ufak deneyler yapabilir.
  • Merkeziyetsiz ekonomi: Oyuncular ve geliştiriciler arasında doğrudan bir ekonomi yaratır. Oyun içi işlemler, akıllı kontratlar sayesinde aracısız gerçekleşir.
  • Oynadıkça kazan mekanikleri: Oyuncular oyun oynayarak gerçek dünyada değerli olan kripto para veya NFT kazanabilirler. Axie Infinity gibi oyunlar bu modeli popüler hale getirmiştir. Sürdürülebilir bir model olup olmadığı konusunda önemli endişelerim var ama not etmiş olalım.

Gördüğünüz gibi oyunlarla blokzincirinin önemli kesişim alanları var. Bir bölümü ağrı kesici mi yoksa vitamin mi tartışabiliriz. 

Birtakım gelecek öngörüleri: ‘Hadi bir web3 oyunu oynayalım’ demeyeceğiz

Ama bugüne kadar bu alana yapılan yatırımların, teknolojik gelişmelerin ve çok değerli beyinlerin web2 oyunlarından web3 oyunlarına ve benzer şekilde web3 oyunlarından web2 oyunlarına transfer olmasıyla bu alanın önemli gelişmelere gebe olduğu kanaatindeyim. Aslında blokzincirin kendisiyle ilgili hep konuştuğumuza benzer olarak, ileride hiçbir zaman ‘hadi bir web3 oyunu oynayalım’ demeyeceğiz, ama oynadığımız oyunlar arka planda çeşitli boyutlarda blokzincirini oyunlarına entegre etmiş olacaklar.

Benim fırsat gördüğüm konuların başında birlikte çalışabilirlik (ki burada hâlâ bazı bariyerler aşılabilmiş değil, önemli vaka çalışmalarına ihtiyaç var) ve oyun içi varlıkların dijital sahipliği geliyor ki aslında iç içe geçmiş konular. Dijital sahiplik noktasında altını çizmek istediğim konu şöyle: Son kullanıcının daha doğrusu oyuncunun bir web3 cüzdanını oyuna bağlamasına, aslında bir NFT sahibi olduğunun farkına varmasına veya bu NFT’nin hangi ağda olduğunu bilmesine gerek yok. Burada tamamen blokzincirin teknolojik katman olacağı ve son kullanıcıyla arasına soyutlaştırıcı katmanlar gireceği bir dünya öngörüyorum.

Teknoloji demişken, Axie’yi milat alacak olursak oyunun popülerliği yakaladığı 2020 ile bugünün blokzincir teknolojilerini kıyasladığımızda da önemli farklardan söz etmek ne mutlu ki artık mümkün. 50 katın üzerinde hızlanan blokzincirdeki işlemler benzer oranlarda ucuzladı, account abstraction (AA) kimi teknolojiler sayesinde blokzincir tabanlı oyunlar oynamanın deneyimi ciddi oranda iyileşti.

Telegram’da başlayan ikinci perde

Aslında Telegram’ın oyunlara ev sahipliği yapmasının mazisi 2019 yılına kadar dayanıyor. 2015’te ‘mini-apps’ özelliğini duyuran platform, 2019 yılında ise HTML5 tabanlı oyun platformunu piyasaya sürmüştü. Asıl olarak 2023 yılında TON blokzincirini ve cüzdan özelliklerini duyurduğunda oyunların dikkatini çekmeye başladı.

2024’te birbiri ardına popüler web3 oyunları Telegram üzerinde duyurulmaya başladı. En çok dikkat çeken de kuşkusuz 300 milyon kullanıcı barajını geçen, 2024 yılı başında lansman yapan Hamster Kombat oldu. Hamster Kombat’ın 150 milyon oyuncuya ulaşması sadece iki ay sürdü. 

Tabii ki burada Hamster Kombat’ın herkes tarafından anlaşılır, oldukça kolay ve ‘idle’ (aktif oyun oynamadan küçük görevleri yerine getirip takip modunda sürdürdüğünüz) şeklinde tarif edilen bir oyun mekaniği benimsemesi etkili oldu. Ve tabii ki en çok da oyuncularına token kazanmayı vadetmesi.

Diğer oyun oynanan mecralara bakacak olursak özellikle token FOMO’suyla (fırsatları kaçırma korkusu) ortalama kullanıcı kazanım maliyetleri bir hayli ucuz, devamlılık ve oyunda geçirilen süre gibi metrikler oldukça yukarıda. 2024 yılı üçüncü çeyrek verilerine bakacak olursak, Helika tarafından açıklanan bir rapora göre çeyrek başında 200 bin olan web3 oyunlarındaki NFT işlemi yapan tekil cüzdan sayısı çeyrek sonunda tam beş katına, 1 milyona çıkmış.

Yani sadece bir çeyrekte web3 oyunlarının en önemli metriğini tek başına beş kat artıran bir mecra ile karşı karşıyayız. Telegram’daki 1 milyarı aşan dünya genelindeki kullanıcı sayısı havuzun da ne denli büyük olduğunu gösteriyor. Çoğunluğu TON blokzinciri üzerinde çalışan bu oyunlar için TON da önemli eksikleri dolduruyor hem teknoloji hem de iş geliştirme gibi oyun dışı konularda.

Peki web3 oyunlarına bu ikinci dalganın nasıl etkileri olacak?

Her şeyden önce bugüne kadar Telegram üzerindeki oyunların token piyasalarının gidişatıyla içli dışlı bir tablo çizdiği aşikâr. ABD’deki seçimlerden sonra piyasaların da yükselmesiyle yatırımcı ilgisinin buraya, memecoin’lere ve altcoin’lere kaydığını söylemek mümkün. Hamster Kombat’ın kitlesini pek de memnun edemediği airdrop’u sonrası zaten negatif bir hava oluşmuştu. Üzerine seçimlerin sonucuyla başlayan bu dalga devam ederse oyuncuların dikkatlerini buraya çekmek daha da zorlaşacaktır.

Ben öncelikle Telegram’daki oyunların bir keşif problemi olduğunu düşünüyorum, Apple’daki App Store benzeri bir yapıya ihtiyaç var ki olası fraud (dolandırıcılık) problemlerinin de önüne geçilsin. Ayrıca oyunların HTML5 kaynaklı birtakım teknolojik kısıtlarla beraber geliştirildiğini de unutmamak lazım. Yani örneğin Unity mobil uyumlu gibi oyun motorlarını burada kullanmak mümkün değil, diğer yandan cüzdan ve her gün hayatınızda olan bir uygulamayla entegrasyon seçeneği de oyun motorlarında olmayan bir avantaj.

Toparlayacak olursam, web3 oyunlarının Telegram vasıtasıyla bir hızlanma yaşaması her açıdan pozitif bir gelişmeydi. Bu oyunların kendi içinde gelişim alanları ve hâlâ büyüyecek kullanıcı bazları da mevcut. Ama token FOMO’su olmadan başarıya ulaşmak ve yukarıda resmettiğim pozitif tabloyu yakalamak çok kolay değil. Bu mecranın kuralları kendine has ve biraz uyum sağlamak gerekiyor. Ben en çok 2017’de hayranlığımı kazanan Crypto Kitties’in bugün yaptığı gibi Telegram’ı bir ara geçiş, kullanıcı kazanımı platformu olarak gören stratejileri seviyorum. 

İleride de buna benzer hibrit bakış açılarının artacağını düşünüyorum. Diğer yandan mecra fark etmeksizin, en önemli şey iyi vakit geçirilen ve eğlenceli oyunu yapmak. Gerisi inanın çok daha kolay bir şekilde geliyor diyor ve kapanışı da bu şekilde yapmak istiyorum.