Ethereum kurucu ortağı Vitalik Buterin, merkeziyetsizlik ve sansüre direnç gibi temel değerleri korumayı ve geliştiricileri benimsenme uğruna aracı ve kontrol noktaları eklemekten kaçınmaya teşvik etmeyi amaçlayan yeni “Trustless Manifesto”yu kaleme aldı ve imzaladı.
Ethereum Vakfı araştırmacıları Yoav Weiss ve Marissa Posner tarafından da yazılan Trustless Manifesto, kripto platformlarının barındırılan bir node veya merkezi bir aktarıcı entegre ettikleri ilk andan itibaren güvenilmezliği feda ettiklerini belirtti. Bunun zararsız göründüğünü ancak bir alışkanlığa dönüştüğünü ve her geçen kontrol noktasıyla birlikte protokolün giderek daha az izinsiz hale geldiğini açıkladı.
Ethereum Vakfı üyeleri, çarşamba günü yayımlanan manifestoda, “Güvenilmezlik, sonradan eklenen bir özellik değildir. O şeyin kendisidir,” ifadesini kullandı. “O olmadan, diğer her şey (verimlilik, kullanıcı deneyimi, ölçeklenebilirlik) kırılgan bir çekirdek üzerine süslemelerden ibarettir.”
“Merkeziyete yönelme cazibesiyle karmaşıklık arttığında, şunu hatırlamalıyız: kolaylık uğruna yazılan her satır kod, bir darboğaza dönüşebilir.”
Manifesto herhangi bir kişi veya şirkete özel olarak hedeflenmemiş olsa da, bazı Ethereum ikinci katman çözümleri, benimsenmeyi hızlandırmak için ölçeklenebilirliğe odaklanırken merkeziyetsizlikten ödün verdikleri gerekçesiyle eleştirildi.
Buterin, Posner ve Weiss, “Başarıyı saniye başına işlem sayısıyla değil, işlem başına azaltılan güven düzeyiyle ölçüyoruz,” dedi.
Aracılara olan bağımlılık, geçen ay yaşanan Amazon Web Services çöküşünde doğrudan gözlemlendi. Coinbase’in Base zinciri, AWS üzerinde barındırılan sıraya koyucusu çevrimdışı olduğunda yaklaşık yüzde 25 verim kaybı yaşarken, Arbitrum ve Optimism çoklu bulut yapılandırmaları sayesinde tam operasyonel kalarak daha fazla dayanıklılık gösterdi.
Ethereum ekosistemindeki birkaç başka katılımcı da manifestoyu imzaladı; bunlar arasında Ethereum Vakfı üyesi Tom Teman ve takma adlı kripto araştırmacısı hitas.base.eth de yer aldı.
Buterin, Ethereum’u daha fazla cypherpunk hale getirmek istiyor
Trustlessness Manifesto, Buterin’in ortaya koyduğu ilk manifesto değil. Aralık 2023’te, sıfır bilgi ispatlarını (ZKP), hesap soyutlamasını (account abstraction) ve gizliliği artıran diğer şifreleme çözümlerini teşvik ederek “Ethereum’u yeniden cypherpunk hale getirme” çağrısında bulunmuştu.
Ethereum geliştiricileri, artan Wall Street ilgisine rağmen odaklanmış durumda
Ethereum, son dönemde özellikle kurumsal benimsenmede önemli bir artış gördü. Bu durum, Temmuz 2023’te spot Ether (ETH) borsa yatırım fonlarıyla başladı ve daha yakın zamanda bilançolarını güçlendirmek amacıyla kripto para satın alan halka açık şirketlerin artmasıyla devam etti.
Ancak Ethereum Vakfı ve çekirdek geliştiriciler, ağı mümkün olduğunca merkeziyetsiz, kendi kendine egemen ve sansüre dayanıklı hale getirmek için Ethereum’un teknik yol haritasını uygulamaya odaklanmayı sürdürüyor.