ABD ulusal istihbarat birimi, doların küresel üstünlüğünü nasıl ve neden kaybedebileceğini ve buna en iyi nasıl tepki verilebileceği konusunda risk senaryolarını modellemek için araştırmacı arıyor.
Aranan profilin detayları, 14 Şubat tarihinde Ulusal İstihbarat Direktörü (ODNI) tarafından ilan edildi.
Adaylar arasından seçilecek olan kişi, doların statüsüne yönelik tehditleri, özellikle kripto para birimleri ve Çin ile Hindistan gibi büyük yeni ekonomilerin yükselişi açısından değerlendirmekle görevlendirilecek.
Adaylar ODNI tarafından finanse edilen bir istihbarat birimi üzerinden başvuru yapacaklar. Ulusal İstihbarat Direktörü Joseph Maguire, ulusal güvenlikle ilgili tüm istihbarat konularında ABD Başkanı ve Ulusal Güvenlik Konseyi'ne rapor veriyor. Ulusal İstihbarat Programını yönetiyor ve ABD istihbarat topluluğunun başında yer alıyor.
Doların hakimiyeti hep sürecek mi?
Doların küresel rezerv para birimi olarak oynadığı rol, ABD'nin nükleer silahların yayılmasını engellemek veya buna karşı gelecek iç rejimleri zayıflatmak için düşmanlarına karşı etkili bir şekilde yaptırım uygulamasını sağladığı belirtiliyor.
Dış borcu öderken kullanılan doların arz ve dağıtım kontrolü de, diğer ulusların ABD'nin jeopolitik, stratejik ve ekonomik çıkarlarına yaradığı biçiminde yorumlanıyor. Buna rağmen, ODNI'nin belirttiği gibi:
“ABD dolarının dünyanın rezerv para birimi statüsünü korumasını engelleyecek birçok tehdit var. Çin ve Hindistan gibi ülkeler, ABD'nin ekonomik büyümesi ile rekabet edebilecek düzeyde büyüyen ekonomilere sahiptir. Birçok kripto para meraklısı, küresel bir kripto para biriminin veya ulusal bir dijital para biriminin ABD dolarını zayıflatabileceğini öngörüyor.”
Bu sebeplerle araştırmacı, bu senaryoların yanı sıra doların stratejik üstünlüğünü engelleyebilecek diğer öngörülemeyen veya “gizli” olayları incelemek ve modellemekle görevlendirilecek.
ODNI, tarihsel örneklerin yanı sıra gelecekteki olası senaryolara karşı yapay zeka yaklaşımları oluşturacak, alternatif bankacılık mekanizmalarında bilgi sahibi birini arıyor.
ABD istihbarat kurumunun görüşüne göre, doların statüsünü kaybetmesi, ulusal güvenlik avantajlarının kaybolması anlamına geliyor. ABD’nin savunmasız kalacağını düşünüyorlar. Bu proje, ulusal güvenliğin olası ekonomik krizlere hazırlanmasını ve bunların önlenmesini sağlayabilir.
Gelecekte çok kutuplu bir dünya mı var?
Analistler, Avrasya'nın kademeli olarak dolarizasyonun bitirilmesi adına, Çin'in Avrupa ile derinleşen ekonomik bağına işaret ediyor. Küresel rezervin yenine neyin geçeceği konusunda ise tartışmalar uzun zamandır sürüyor.
Hem kamu hem de özel sektörde, Facebook’un Libra projesi gibi yeni nesil dijital para projeleri ise küresel paydaşlar tarafından farklı yorumlanıyor.
Örneğin eski Çin Merkez Bankası Başkanı 2019'da, “Libra’ya destek vermek küresel dolarizasyon eğiliminden farklı değildir” dedi.
ABD açısından, hem Libra hem de Çin’in geliştirdiği kendi dijital parası doların hakimiyeti için potansiyel bir tehdit olarak kabul ediliyor.