Mastercard CEO’su Ajay Banga, 3 Şubat tarihinde Financial Times ile yaptığı röportajda, Facebook’un stablecoin projesi Libra hakkındaki endişelerini açıkladı. Ulusal ölçekte oluşturulacak ödeme sistemlerinin “aptalca” olduğunu savunan Banga, Libra’nın şeffaflıktan yoksun olduğunu söyledi.

Mastercard; aralarında Visa, PayPal ve Stripe gibi isimlerden olduğu Libra oluşumunun kurucu üyelerinden biriydi. Dört isim de, Ekim 2019’da herhangi bir açıklama yapmadan Libra birliğinden ayrıldı. Söylentilere göre, düzenleyici kurumların denetlemeleri, bu dev isimlerin birlikten ayrılmalarındaki en büyük sebep oldu.

Devletin tam gözetimine girmek

Düzenlemele uyum konusu, dört şirketin de birlikten ayrılmasının temel nedeni olarak görülüyor. Libra birliğinden ayrılan kilit üyelerin, “yerel yasalara tam olarak uymayan bir işlemeye ortak olmayı” reddettikleri için bu hamleyi yaptıkları ifade ediliyor. Banga, özellikle kara para aklamayı önleme, müşterini tanı (KYC) ve veri yönetimi düzenlemeleri hakkındaki endişelerini dile getirdi.

Diğer bir endişe noktası ise Libra’nın iş modeliydi. Birliğin nasıl para kazanacağı net biçimde sunulmadı. Banga, “paranın nasıl kazanıldığını anlamadığınızda, istemediğiniz biçimlerde gerçekleştiriliyordur” ifadesini kullandı.

Banga ayrıca, Libra’nın kendini anlatma biçiminde bazı tutarsızlıklar olduğunu fark ettiklerini söyledi. Proje kendini, finansal araç olarak tanımlıyorsa, dijital cüzdan çözümü Calibra'nın “mantığına uymadığını” belirtti ve ekledi:

“Finansal kapsamanın gerçekleşmesi için, hükümetin size bu [para biriminde] ödeme yapması, anlayabileceğiniz bir varlık olmalı ve bunu pirinç ya da bisiklet alırken kullanabilmelisiniz. Eğer Libra birimi ile para alırsanız, dijital cüzdan Calibra’ya gidiyor. Daha sonra pirinç almak için itibari paraya dönüşüyor. Bunun nasıl çalıştığını anlamıyorum.”

Bununla birlikte, Banga küresel para birimi fikrini beğendiğini söyledi.

Ulusal ödeme sistemlerine eleştiri

Mastercard’ın CEO'su, tahmin edileceği üzere, ulusal ödeme sistemleri oluşturma girişimlerini sert bir eleştirdi:

“Vatandaşların küresel olarak seyahat ettiği bir dünyada izole [ödeme] sistemleri kurmanın ekonomik maliyeti gerçekten aptalca. Suçun bile küresel olarak seyahat ettiği yerlerde daha aptalca. Teknolojinin tamamen küresel olduğu bir dünya da üç kat daha aptalca.”

Ulusal ödeme ağları fikri sıklıkla konuşuluyor ve Merkez Bankası Dijital Para Birimi (CBDC) adı altında birçok proje geliştiriliyor olmasına rağmen kendisi bu konuya girmedi. Banga şöyle konuştu:

“Belirli ödeme türlerinde ulusal kontrol kurmanın bir yolunu bulma fikri yeni değil - uzun süredir devam eden bir fantezi.”

Fransa, Avustralya, Brezilya ve Meksika hükümetlerini, bu ödeme sistemlerini inşa etmeye çalışan ülkelerin örnekleri olarak gösterdi.

Ona göre, yerel ağlar analitik çalışma yapmak için gerekli işlem verilerini parçalara ayırır. Banga bu durumun, teröristlerin sınırlara saygı duymadığı bir çağda suç takibini daha zor hale getirdiğini savunuyor.

CBDC para birimi projeleri çeşitlilik gösteriyor, ancak merkez bankalarının yüzde 70'inden fazlası kendi dijital para birimi fikrini değerlendirirken, ortaya çıkan ağın büyük ölçüde parçalanması da muhtemel gözüküyor.