Bitcoin (BTC) 10 yaşına girdi ve kurucusu Satoshi Nakamoto’ya 2008’de yeni ademimerkezi para biriminin 2019’da büyümeye devam ediyor olacağını söylenseydi, muhtemelen deneyinin başarılı olduğunu düşünürdü. Bununla birlikte, Bitcoin gibi bir fikir vaatlerini yerine getiremese de var olabilecek düzeyde ve on yıl sonra, projenin tanıtım belgesine verilen ilk yanıt kulaklarda yankılanıyor.
Satoshi, 2008'de Bitcoin’in ilk proje taslağını yayınladıktan sonra, anonim yazara açıkça yorum yapan ilk kişi "anladığım kadarıyla, istenen boyutta ölçeklenecek gibi durmuyor." diyen James A. Donald oldu. Bu yorum oldukça öngörülüydü ama blockchain'in bu sorunu çözmek için ne kadar karmaşık hale geleceğini Donald tahmin bile edemezdi. Bitcoin'in en büyük umudu şu an Lightning Network (LN) ve benzer çözümlerde. Buna rağmen bu çözüm arayışında LN'in kendisi de bir sorun olabilir gibi görünüyor. Şu anda, düşük kullanım oranı sebebiyle işlem nodları, işlem yaparken para kaybediyor. Ortalama kanal kapasitesi sadece 0,027 BTC iken, ortalama düğüm kapasitesi 0,216.
Lightning Network'ün kapasitesindeki düşüş, Bitcoin'in ana akıma zamanlı girişine gölge düşürürken beraberinde de bazı varoluşsal soruları gündeme getiriyor.
Lightning Network'te bir öncü
Lightning Network, temel olarak ana işlemcisi yerine daha yavaş olan Bitcoin blockchain'ini kullanarak, Bitcoin'in sabit ve güvenilmez yönlerini alırken hızını önemli ölçüde etkilemiyor. Lightning Network, iki kullanıcının kendi aralarında doğrudan işlem yapabilecekleri bilanço tablosu görevi gören özel bir ödeme kanalı oluşturabilecekleri bir yan zincir olarak işlev görüyor. İşlem tamamlandıktan sonra, iki adresin son bakiyeleri ana zincire tek bir işlem olarak bildiriliyor.
Orijinal Bitcoin blockchain'i, saniyede yaklaşık yedi işlem (TPS) gerçekleştirebiliyor, bu da haliyle yüksek hacimli ödeme ağları için uygun değil. LN hala beta aşamasında olmasına rağmen, Bitcoin'i saniyede 10.000 veya daha fazla işleme yükseltebilir, bu da önemli bir geliştirme. Kıyaslamak gerekirse, bir diğer büyük ödeme işlemcisi Visa, ağının saniyede 24.000'den fazla işlemle günlük ortalama 150 milyon işlemi kaldırabildiğini iddia ediyor (yine de bazı analistler bu rakamlara şüpheyle bakıyor).
Ağın hızındaki bu kadar büyük bir artış, LN üzerindeki kullanıcılar arasında Bitcoin hemen taşınmaya hazır olduğu için mümkün. Ağın her bir işlemi doğrulamasını ve işlemesini beklemeye gerek kalmıyor. Dolayısıyla Lightning Network'ün hızı, kaç kişinin BTC'lerini katarak ağı desteklediğiyle doğrudan alakalı.
'Yıldırım' düşüyor
“Ağ kapasitesi” olarak adlandırılan LN kanallarındaki anlık Bitcoin değeri şu an düşüşte. 2019'un başında ağ 1.100 BTC'yi zorluyordu ancak şu anda tüm LN ödeme kanallarının kapasitesi 854 BTC civarında ve düşüş Mayıs 2019'dan bu yana düzenli olarak devam etmekte. Bu düşüşün bir nedeni, BTC fiyatlarındaki yükseliş. Mayıs 2019'da toparlanana kadar Lightning'in hizmet verdiği süre boyunca BTC ağır bir ayı piyasasının sancılarını yaşıyordu. Aşağıdaki tablo bu durumu gözler önüne seriyor.
Mevcut BTC sayısı düşerken (mor) LN'nin dolar değerinin (turuncu) arttığı görülüyor. Yani BTC fiyatı arttıkça, insanlar paralarını ağdan çekiyor ve muhtemelen satarak kâra geçiyorlar. Aynı durum, Litecoin için de geçerli. Litecoin blok ödüllerinin yarıya düşmesi, muhtemelen bu düşüşün suçlusu. Bu olay gelecek arzı azaltabilir ve kapasitenin dibe vurması kadar sert bir fiyat artışı sağlayabilir.
Ölçeklendirmede rekabet sert
Öte yandan, tüm bunların bir önemi olmayabilir. BTC gibi coin'lerin göreceli değeri olduğundan, fiyat arttıkça insanlar daha küçük BTC işlemleri gönderecekler. Her kanalın kapasitesi, daha küçük kapasiteli yeni kanalların açılmasıyla düşeceğinden, genel ağın işlem kapasitesi de ayak uyduracaktır. RSK Labs CEO'su ve kurucu ortağı Diego Gutierrez Zaldivar şöyle dedi:
“Lightning'in kapasitesindeki düşüş geçici, benimseme arttıkça ve ekosistemin birlikte çalışabilirliği ağı bir bütün olarak daha dayanıklı hale getirdikçe, bu tür olaylar önemsiz hale gelecek. Zincir dışı ağlar, günlük işlemler için zincirden erişilebilen değerin yalnızca bir kısmını gerektirmesi, bu tür sorunların nihai kullanıcıyı etkilemesini de kısıtlıyor.”
Lightning Network, ademi merkeziyetçiliğin çözüm olduğunu hala kanıtlayabilir, ancak RSK Labs de ölçeklendirme problemini farklı bir şekilde ele alan bir diğer yenilikçi. İşlemleri yan zincire yükleme fikri korunurken, ilkel ödeme kanalı yerine Bitcoin blockchain'inde BTC tarafından güvence altına alınan akıllı sözleşmeler kullanıyor. BTC, birebir olarak RSK akıllı sözleşmeleriyle bağlantılı; bunlar ölçeklenebilir uygulamaların ilk kez Bitcoin üzerine inşa edilmesini sağlıyor.
Ölçeklendirme birçok farklı projeyle birçok yönden ele alınmakta. Ethereum (ETH) bile, BTC’yi ERC-20 finans sistemi olarak göstermek için akıllı sözleşme üzerine kurulu bir fiyat uzmanı ve birebir destek kullanarak, Wrapped Bitcoin (WBTC) ile ademi merkezi uygulamalarında insanların Bitcoin'i işlemesi ve temsil etmesi için bir yol buldu. Bu çözümlerin hepsi Bitcoin ekosistemine giren bir çok iş olduğunu ve yolda tökezleseler bile, en azından ileri doğru tökezlediklerini gösteriyor.
Ölçekte varoluşsal kriz
Orijinal kriptonun sektördeki popülerliğine ve şöhretine rağmen, Bitcoin bir nevi varoluşsal bir krizle karşı karşıya. Yaygın olarak kullanılan bir yatırım varlığı haline gelmesine rağmen, kendi tasarımının ve yüksek talebin oluşturduğu engellerle günlük işlemlerde kullanılan tamamen ademi merkezi bir para birimi olma hedefinden oldukça uzak. Buna rağmen, yeni çözümler mevcut bir sorunu çözdükleri sürece durumu geliştirebilir.
Blockchain üzerindeki işlemler Lightning Network'tekilerden daha pahalı olmadığı sürece, kullanıcılar varlıklarını başka bir yere kilitlemek yerine muhtemelen Bitcoin zincirinde kalacaklar. Bununla birlikte, ilerleme yenilik gerektirir ve Bitcoin'in kendi mimarisi değişime dirençli olduğunu gösteriyor. LN gibi çözümler uygulayarak ve ölçeklendirmeye hazırlanarak, Bitcoin nihayetinde Nakamoto'nun öngördüğü para birimi haline gelebilir.