Kripto para ekosistemi, son yıllarda öne çıkan, yenilikçi ve merkeziyetsiz bir ekosistem olarak yoğun ilgi görüyor. Ayrıca kripto ekosistemi, geleneksel enstrümanları da bünyesinde barındırıyor.
Kripto tarafındaki geleneksel enstrümanlarda, banka kartları ve kredi kartları detayı beliriyor. Kredi kartı terimi ilk olarak 1887 yılında Edward Bellamy’nin bir romanında kullanıldı. Aradan geçen uzun yılların ardından, 1949 yılında, Diners Club, seyahat ve eğlence için kullanılabilen ilk kredi kartını geliştirdi. Kredi kartları çok uzun yıllardır kullanılmaya devam ediyor. Bu geleneksel yapı, blokzincir teknolojisine odaklanan kripto ekosistemine de dahil olmuş durumda.
Coinbase ve Crypto.com gibi önemli kripto para borsalarının kripto kartı bulunuyor. Aynı zamanda Gemini borsasının da sahip olduğu bir kredi kartı var. Ancak, bazı borsalar kripto kredi kartı sunarken, bazıları banka kartı hizmeti sağlıyor.
Bir Gemini Kredi Kartı sahibi, kartı ile Gemini hesabına doğrudan para yatırabiliyor. Ayrıca aylık ekstrenin kesilmesini dahi beklemeden ödüller alabiliyor. Bazı şirketler, kart sahiplerine ödüller sunarken, bazılarında bu hizmete yer verilmiyor. Coinbase ve Crypto.com gibi sadece banka kartı hizmetlerinde ise hesaba para yatırmak ve çekmek mümkün hale geliyor.
Kripto kartları, tıpkı birer kredi kartı gibi çalışıyor. Bu yüzden, hesap ekstresinin her ay ödenmesi gerekiyor. Aksi durumda faiz ya da gecikme ücreti ödenebiliyor. Genellikle işlemler Amerikan doları üzerinden olsa da bazı kartlar, ilişkili hesaptan kripto para birimleriyle de alışverişe olanak sağlıyor. Crypto.com Visa Banka Kartı sahipleri, borsanın kendi kripto para birimi CRO ile ödüller kazanabiliyor. Coinbase’in banka kartı ise Bitcoin, Ethereum ve Dogecoin’in dahil olduğu 8 farklı kripto para türünde ödüller sunuyor.
Global tarafta yoğun bir şekilde kullanılan kripto kartı sistemi, Türkiye’de nasıl işliyor?
Türkiye’de kripto kartı ve prosedürler
Türkiye’de kripto kartı adımını ilk atan borsalardan biri Paribu olmuştu. Kripto parayla ödeme kartı Paribu Card’ı, Kasım 2020’de duyuran Paribu, bu sayede kullanıcıların Paribu hesaplarındaki kripto paralar ve TL’ler ile alışveriş yapmasına olanak sağlamayı planladı. Ancak, TCMB’nin açıklanan kararından sonra Paribu cephesinde bu proje askıya alındı.
16.04.2021 tarih 31456 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan ve 31.04.2021 tarihinde yürürlüğe giren “ÖDEMELERDE KRİPTO VARLIKLARIN KULLANILMAMASINA DAİR YÖNETMELİK“ ve TÜRKİYE CUMHURİYETİ MERKEZ BANKASI'NIN 2021-17 no'lu basın duyurusu gereği, Türkiye’de kripto paralar ödeme aracı olarak kullanılamıyor.
TCMB’nin bu yönetmeliği, Bitci’nin kısa süre önce duyurduğu Bitci Pay’in web sitesinde yazıyor. Kısa süre önce Bitci, Bitci Pay kullanıcılarının küresel ölçekte alternatif ödeme fırsatlarından faydalanmak için Bitci Pay kart kullanabileceğini açıkladı. Türkiye’de ise TCMB’nin Nisan 2021 tarihli yönetmeliği dolayısıyla bu hizmeti kullanmak henüz mümkün değil.