Kripto para dünyası, ABD Doları’na endeksli, değeri sabitlenmiş “stablecoin”lere alışık. Ancak Türk Lirası için bir stablecoin projesi, BiLira ortaya çıkmadan önce çok fazla konuşulan bir konu değildi. Yaklaşık bir yıl önce “Türkiye’nin ilk stabil kripto para birimi” olma hedefiyle kurulan BiLira, yakın zamanda merkeziyetsiz finansın (DeFi) önemli toplanma noktalarından Kyber Network ile bir iş birliğine imza attı. 

BiLira COO’su Vidal Arditi, BiLira’nın bir yıllık serüvenini Cointelegraph Türkçe okurları için detaylandırdı:

- BiLira ilk başta hangi hedefle yola çıktı? Bugün geldiğiniz noktada neler yapıyorsunuz?

Herkesin, geleceğin finans dünyasında eşit haklara sahip olmasını, merkeziyetsiz internet ve dağıtık finans ürünleri ile bağlantı kurabilmesini hedefleyerek BiLira’yı kurduk. Kişiden kişiye, merkezi bir kuruluş olmadan değer ve varlık transferini sağladık. 

Bugüne bakacak olursak, banka saatleri gibi sınırlamalarımız yok, 7 gün 24 saat açığız. Dünyanın neresinde olursanız olun, BiLira’yı dilediğiniz gibi kullanabiliyorsunuz. Ücretlerimiz geleneksel metotlara göre daha ucuz ve belki de en önemli konulardan biri ters ibraz riski bulunmuyor. Konuyu daha da açacak olursak, kullanıcılarımızın merkeziyetsiz ve özgür finansa açılan kapısı olmayı hedefliyoruz.  

- Güncel gelişmeleri paylaşabilir misiniz? BiLira bugün nerelerde, hangi platformlarda kullanılıyor?

BiLira olarak merkeziyetsiz finans uygulamalarını destekliyor ve günden güne bu ekosistemin paydaşı olmak için görüşmeler, çalışmalar yapıyoruz. Buna ek olarak, Türk kripto para yatırımcılarının global borsalara erişimlerini kolaylaştırmayı da hedefliyoruz.  

Baktığınız zaman, bugün BiLira on beş farklı DeFi uygulamasında ve merkeziyetsiz finans kullanımını kolaylaştıran uygulamalarda işlem görüyor, ki bunların içerisinde en çok kullanılan merkeziyetsiz finans uygulamaları da bulunuyor. BiLira’nın bulunduğu başlıca uygulamaları, merkeziyetsiz borsalar Uniswap ve Kyber Network, kripto cüzdan Argent Wallet, Coinbase Wallet ve Metamask, DEX hızlandırıcı 1inch, Totle ve Paraswap, kripto para getirisi sağlayabileceğiniz Idle Finance ve deBank olarak söyleyebiliriz.

Merkeziyetsiz finansın dışında, TRYB/TRY çiftiyle Coiny Pro ile Icrypex’te, TRYB/USD çiftiyle FTX Global’de ve TRYB/USDT çiftiyle BTSE’de listelenmekteyiz.

İlginizi Çekebilir: BiLira, AVA Blockchain Üzerinde Çalışacak

- Kyber ile yaptığınız iş birliği, kullanıcılar ve Türkiye kripto para ekosistemi açısından ne ifade ediyor?

Öncelikle, şunu söylemeden geçmeyelim, Kyber Network geçtiğimiz günlerde 1 milyar dolarlık hacme ulaştı. Bu aynı zamanda bir DeFi ürününün şimdiye kadar ulaştığı en yüksek hacim.  Kyber ile yaptığımız iş birliği sayesinde, kullanıcılarımız Kyber Swap üzerinden, kendi kontrollerinde olan cüzdanlarındaki kripto paraları, herhangi bir güvene ihtiyaç duymadan, tamamen akıllı kontratlarla çalışan bir sistem sayesinde, diledikleri ERC-20 token’ına çevirebilecekler. 

Türkiye kripto para ekosistemi için, Kyber ve BiLira entegrasyonu, merkeziyetsiz dünyaya açılan yeni bir kapıyı aralıyor. Merkeziyetsiz borsa Kyber üzerinde, diledikleri ERC-20 token’ını takas edebilir ve belki arbitraj şansı yakalayabilir, likidite havuzlarına kripto paralarını kilitleyerek, o havuzda gerçekleştirilen işlemlerden gelen komisyondan pay alabilirler. 

- Bir stablecoin'in sokaktaki insana ulaşması için neler gerekiyor sizce?

Basitlik ve kolay kullanım. Kripto paraların yaygınlaşması için, kullanım kılavuzuna bakmadan kullanabilecek sadelikte uygulamalar gerekiyor. Sokaktaki insanın uygulamayı kullanırken, blockchain altyapısını kullanıcıya hissettirmeden deneyimleyecek uygulamalar gerekiyor.

Bizim ekipçe kullandığımız ve çok beğendiğimiz mobil cüzdan Argent wallet bu uygulamalara örnek olarak verilebilir. Telefonunuzdaki Argent uygulamasından tek bir tuşa basarak en çok kullanılan DeFi uygulamalarına erişebiliyorsunuz. Diğer cüzdanlarda DeFi uygulamalarına erişebilmek için hepsinin sitesine tek tek girip cüzdanınızı bağlayıp ondan sonra işlem yapabiliyorsunuz.

Sokaktaki insan için kullandığı ürünün altyapısını bilmesine ihtiyacı yok, o ürünü ne kadar kolay kullanabildiğine, günlük hayatında ne kadar çok işe yaradığına bakıyor. Kısacası, sokaktaki insanın hayatına dokunabilmek gerekiyor. 

- Bunun için siz geliştiricilere, kripto ekosistemine ve devletlere ne gibi görevler düşüyor?

Geliştiriciler, ekosistem ve devletlere baktığımızda bu yeni dünya düzenine geçmek için hepsinin ayrı ama bir o kadar önemli olan görevleri var. BiLira’daki geliştiriciler olarak biz Türkiye'ye özgü ve herkesin gurur duyabileceği bir ürün geliştirmeyi hedefliyoruz. İş geliştiricileri ve ekosistemin bir parçası olarak birincil olarak farkındalığı artırmak ve her anlamda blockchain ve kripto paraların pratik kullanım alanlarını artırmak yatıyor. Devletlere ise bir önceki internet devrimine öncülük ettikleri gibi bir sonraki blockchain devriminin önünü açmak ve inovatif çözümleri benimsemek kalır. 

- DeFi için bir gelecek vizyonu çizmenizi istesek, neler söylerdiniz?

DeFi yani kısaca, merkeziyetsiz finans, özgür ve demokratik bir geleceğin ilk yapı taşlarını oluşturuyor. İnternet ve telefonlar hayatımızdaki mesafeleri kısalttığı ve birbirimizi yakınlaştırması gibi Merkeziyetsiz Finans uygulamaları da hayatımıza bir sürü yenilikler getirmeyi hedefliyor. Bu gelişmelerin başında merkeziyetsiz olmak yani bir kişi olarak hayatımızdaki ögelerin kontrolünü geri kazanmak yatıyor. 

İnsanlar, merkeziyetsiz finans sayesinde nakit paranın avantajlarından dijital formda faydalanabiliyor ve daha bir sürü geleneksel finans uygulamalarına herhangi bir kısıtlama olmadan katılabiliyor. Biz bu vizyonu BiLira olarak destekliyor, geliştirdiğimiz uygulamalar ile daha pratik hale getirmeyi umut ediyoruz.

- Stablecoin’ler genelde merkeziyetçi bir profil çiziyor. BiLira’nın bir DeFi platformuyla kurduğu ortaklık bu açıdan nasıl bir önem teşkil ediyor?

Stabil kripto paralar geleneksel finans ile merkeziyetsiz finansın arasında bir köprü kurmayı hedefliyor. Bu profili ile merkezi bir yapıyı andırmaktadır ancak vizyon olarak tam olarak merkeziyetsizlik ilkesini yani eşler arası dağıtık işlemleri kullanıcılara sunmaktadır. BiLira’nın, DeFi uygulamaları ile kurduğu ortaklıklarda tam olarak bu merkeziyetsizleşme sürecinin bir parçasıdır. Kişiler, BiLira dahil olmak üzere, kurumlara değil kendilerine güvenebilir ve finansmanlarının tam kontrolünde olabilirler.

- Sizin BiLira olarak gelecek planlarınız nelerdir?

BiLira olarak vizyonumuz globalleşmiş, şeffaf, merkeziyetsiz bir finansal sisteme bağlanmak isteyen herkese erişim sunmak. Değer takasına dayalı, coğrafi sınırları aşan ve hepimizi bir araya getiren teknolojik çözümler üreterek herkesi finansal teknolojiler hakkında bilinçlendirmeyi hedeflemek. Amacımız, yeni teknolojiler ışığında kişilere daha özgür, demokratik ve şeffaf bir ekonomi için yapı taşlarını sunmak.