Kripto borsası FTX’te yaşanan çöküş, pek çok insanı tekrar kriptolara yatırım yapma konusunu yeniden gözden geçirmeye itti. Yatırımcıların kriptolara olan yaklaşımındaki keskin değişiklik, kripto yatırımcılarının FTX CEO'su SBF tarafından kandırılmasıyla, diğer girişimcilere olan güven eksikliğinden kaynaklandı.
FTX borsası, SBF ve ortaklarının müşteri varlıklarını kötüye kullanırken yakalanmalarının ardından çöktü. Bu durum da en az 1 milyar dolar değerindeki varlığın yanlış ellere geçmesine neden oldu. Bununla birlikte pek çok kripto borsası ise yatırımcıların güvenini kazanmak için rezerv kanıtı verilerini yayınladı. Ne var ki kripto topluluğu, borsaların yalnızca rezerv kanıtlarını yayınlamanın yeterli olmayacağını, aynı zamanda yükümlülüklerini de paylaşmaları gerektiğini öne sürdü.
Kendisini eli açık bir milyoner olarak tanımlayan Bankman-Fried, gerçekleştirdiği dolandırıcılık sonucu hiçbir yasal işleme tabi tutulmadı. Yatırımcılar ise yatırımlarını korumak adına savunmacı bir duruş sergilemelidir. Yatırımcıların varlıklarını dolandırıcılık, bilgisayar korsanlığı ve kötüye kullanımdan korumak adına, fonları üzerinde tam kontrol sahibi olmak için belirli önlemler alması gerekmektedir.
Varlıklarınızı Borsalardan Çekin
Kripto borsaları, küçük bir ücret karşılığında kripto paraları satın alıp satmak için yaygın olarak kullanılmaktadır. Eşler arası ve doğrudan satış gibi diğer yöntemler her zaman bir seçenek olarak değerlendirilse de daha yüksek borsa likiditesi, yatırımcıların emirleri eşleştirmesine olanak tanır ve işlem sırasında hiçbir fon kaybını garanti etmez.
Esas sorun, yatırımcıların fonlarını borsalar tarafından sağlanan ve sahip olunan cüzdanlarda tutmaya karar verdikleri zaman ortaya çıkar. Ne yazık ki, pek çok yatırımcının varlıklarının borsa cüzdanlarında tutmalarıyla söz konusu fonların ne onların anahtarları ne de token’ları olduklarını zor yoldan anlamalarına sebep olan yer bu noktadır. Borsa tarafından sağlanan cüzdanlarda saklanan kripto paralar, FTX kullanıcıları söz konusu olduğunda, SBF ve ortakları tarafından kötüye kullanılan varlıkları, sonuç olarak sahibinin himayesindedir.
Bu riskten kaçınmak için, fonları borsa tarafından paylaşılan ve bir özel anahtarı olmayan cüzdana taşımak gerekmektedir. Özel anahtarlar, kripto cüzdanlarında depolanan fonlara erişime izin veren güvenli şifrelemelerdir ve yanlış yerleştirme durumunda bir yedekleme ile kurtarılabilir.
Donanım cüzdanı: Kripto paraları saklamak için en güvenli yer
Donanım cüzdanları, müşteriye bir kripto cüzdanının özel anahtarları üzerinde tamamıyla sahiplik sunar. Böylece saklanan fonlara yalnızca donanım cüzdanının sahibi erişebilir. Herhangi bir kripto borsasının satın alınan token’ların, donanım cüzdanlarına aktarılması gerekmektedir.
Sonuç olarak, bir donanım cüzdanına sahip olan yatırımcı, borsalarda meydana gelen dolandırıcılık veya bilgisayar korsanlığı nedeniyle para kaybetme riskinden korunmuş olacaktır.
İlginizi çekebilir: Yeni Başlayanlar için Bitcoin Cüzdanları: Bilmeniz Gereken Her Şey
Her ne kadar donanım cüzdanları fonların güvenliğini artırırken, kripto paralar, bir token geri dönüşü olmayan bir şekilde düşüş yaşadığında kalıcı kayıp riskleriyle karşı karşıya kalmış olur. Öte yandan donanım cüzdanı sağlayıcıları, yatırımcıların varlıklarını borsalar üzerinde depolama fikrinden yavaş yavaş uzaklaşmaya başladıkça, cüzdan satışlarında keskin bir artışa şahitlik etmiş oldular.
Güvenmeyin, doğrulayın
3AC, Terraform Labs, Celsius, Voyager ve FTX de dahil olmak üzere bu yıl meydana gelen tüm çöküşlerde, endüstrideki en bariz tema, yatırımcıların güveninin kırılması oldu. Sonuç olarak “Güvenme, Doğrula” sloganı, eninde sonunda hem yeni hem de deneyimli yatırımcılar arasında oldukça popüler bir hale gelmiş oldu.
Bitfinex, Binance, OKX, Bybit, Huobi ve Gate.io gibi popüler kripto para borsaları, rezerv kanıtı verilerini paylaşmak gibi büyük bir yeniliğin içine girdi. Borsalar, yatırımcıların borsadaki fonlarının varlığını kendi kendine denetlemesine olanak tanıyan cüzdan bilgileri de sağladı.
Rezerv kanıtı verileri, herhangi bir borsanın rezervlerine bakış sağlarken, yükümlülüklerle ilgili bilgiler genellikle kamuya açıklanmadığından, mali durumunun bütün bir resmi maalesef sağlanamıyor. Kraken borsasının CEO’su Jesse Powell, 26 Kasım tarihinde Binance’in yükümlülükleri paylaşmadan rezerv kanıtı verilerini yayınlamış olmasının hiçbir anlam ifade etmeyeceğini belirtti.
Bunun üzerine Binance CEO’su Changpeng Zhao ise Powell’ın iddialarını yalanlayarak borsada eksi bakiye olmadığını ve yaklaşan bir denetimde doğrulanacağını belirtti.
Yukarıda bahsi geçen üç ayrı husus, kripto varlıkları kötü oyunculara karşı korumak için iyi bir başlangıç noktası olarak nitelendiriliyor. Kontrolü kripto girişimcilerinin elinden almak için kullanılan diğer popüler yöntemlerden bazıları ise merkezi olmayan borsalar (DEX) ve gözetimsiz cüzdanlar kullanmak ve görünüşte yatırım yapılabilir projeler üzerinde kapsamlı bir araştırma yapmaktır.