Dünyada kimsenin kimseye komplo kurmaya çalışmadığını söylemek saflık olur. Ancak her şey komplo teorileriyle açıklamaya çalışmak da bilimsellikten uzak ve insanı yanlış sonuçlara götürecek bir yoldur. 

Genelde bilmedikleri olaylarla karşılaşan birçok ‘analist’ çareyi hemen söz konusu olguyu komplo teorileri ile açıklamakta buluyor. 

Blockchain teknolojisi ve Bitcoin, hakkında bilgi sahibi olunmadan fikir sahibi olunan olguların başında gelir herhalde.

Bilgi eksikliğinden kaynaklandığını düşündüğüm yeni bir argüman etrafta dolaşıyor:

“Bitcoin ile bizi server'lara köle etmek istiyorlar”

Server'lar, yani bilgisayar sunucuları.

Başa dönelim: Blockchain nedir?

Blockchain teknolojisi Bitcoin’i mümkün kılması için icat edilmiştir. Bu teknolojinin zaten en önemli özelliği mevcut yapıda merkezi server'larda toplanan veri tabanlarının dağıtık olarak tutulabilmesini sağlamasıdır. Bu yapısı ile Bitcoin sizi merkezde yer alan server'lara bağlamaz. 

Daha fazla bilgi: Blockchain nasıl çalışır?

Aksine Bitcoin ile ilgili tüm alışveriş ve bakiye bilgilerinin yer aldığı veritabanı sisteme üye tüm bilgisayarlarda ayrı ayrı aynı anda tutulur. Bir değişiklik olduğunda tüm bilgisayarlarda bu veri değişimi de senkronize bir şekilde gerçekleşir. 

Bitcoin’in bir merkezi yoktur. Bu nedenle merkezde server'lar da yoktur. Yani birileri, örneğin Bitcoin’in en önemli özelliklerinden biri olan 21 milyon adet ile sınırlı para arzını artırma ya da blok büyüklüğünü değiştirme gibi kararlar alamaz. 

Bu tip kararlar ancak sisteme üye bilgisayarların işlem gücünün %51’ini elinde bulunduran kimseler tarafından alınabilir. Böyle bir durum olsa bile kuralları değiştirenler aslında yeni bir ağ oluşturmuş yani fork yapmış olurlar. Düz türkçesi aslında yeni bir para yaratmış olurlar. Eski özellikleri ile Bitcoin eski ağında yaşamaya devam eder. Bu durumda siz Bitcoin’inizi satmıyorsanız eski kurallarla yaşamaya devam edersiniz ve kimse size bir şey yapamaz.

İlginizi çekebilir: Bitcoin nasıl satın alınır?

Bitcoin bu senaryoyu daha önce gördü

Bu teorik açıklamanın pratikte örneği 2018’de Roger Ver isimli bir milyarderin Bitcoin blok büyüklüğünü değiştirmek istemesi ile zaten yaşandı. Ver, %51’i sağlayamayınca kendi istediği kurallara göre çalışan BitcoinCash isimli yeni bir para birimi oluşturdu. Bu yeni ağ bir dönem Bitcoin’in yerini almaya çalıştıysa da; 100 milyonlarca dolarlık boşa harcama ve bazı önemli kariyerler de dahil bir çok başka kaybın ardından tabi başarılı olamadı. 

Yani Blockchain’in yapısı, Bitcoin’de olduğu gibi en başında merkeziyetsiz kurulmuşsa sistem demokratik bir şekilde çalışır. 

Yine sistemin teknolojik yapısı gereği Bitcoin kodu açıktır. Adeta küresel otomatik bir merkez bankası yazılımı olan bu sistemde kurallar, politikalar belli ve şeffaftır. Sistem sadece bir yazılım olduğu için kimseye iltimas falan yapmaz. Rüşvet burada geçerli değildir.

İlginizi çekebilir: Bitcoin başlangıç rehberi

Bitcoin yokken, sosyal medya vardı

Bitcoin’in bizi server'lara bağlayacağını düşünenler sanırım mevcut sistemi hiç anlamamışlar. Mevcut internet ve yazılım yapısı bizi çoktan ‘server’lara bağlı hale getirmedi mi zaten? 

Örneğin: Sosyal medyada yıllarca uğraşıp bir kitle yapıyorsunuz; kaderiniz hangi siteyi kullanıyorsanız (Facebook, Twitter, Instagram, Youtube vs) onun sahiplerinin parmaklarının ucunda. İstedikleri an hesabınızı kapatır ve size hiçbir açıklama yapma zorunluluğu da duymazlar. Bir çok kişi artık sosyal medya hesapları üzerinden geçimlerini sağlıyor. Mevcut yapıda merkezi veritabanı ve server'lara dayanan bu sitelerin aslında kölesi durumundalar.

Aynı durum arama motorları ve özellikle Google için geçerli:

Dünya arama motoru piyasasının açık ara lideri bu devasa şirket kendi başına yaptığı arama algoritması değişimleri ile bir çok şirketin batmasına dahi sebep oldu, oluyor. Bu durumda da Google’a karşı herhangi bir hukuki hakkınız falan yok. 

Yeni günümüzde internet altyapısı da merkezi sor bunlara dayalı olarak çalışır. En son İran örneğinde gördüğümüz gibi birileri sizin internete erişiminizi kısıtlamak isterse işte bu merkezi noktaları kapattığında sizin internete erişiminizi de kolayca engeller.

Hayatımız sunucularda saklanıyor!

Peki durum günümüz finans dünyasında farklı mı? Elbette değil. Tüm merkez bankaları ve bankalar merkezi server'larda muhafaza edilen veritabanları ile çalışıyor. hayatınızı ilgilendiren tüm finansal veriler belirli merkezlerde toplanıyor.

Merkez bankaları size sormadan aldıkları kararlarla para arzını kısıyor ya da genellikle artırıyor. Bu konuda eskiden varolan limitleri yine size sormadan değiştirdiler.

Başkan Nixon, 1971’de doların altın karşılığını ortadan kaldırdığında bütün dünya zorunlu olarak sınırsız basılan dolar sistemine geçti. Kimsenin itiraz etme hakkı yoktu. Bugün de Amerikan merkez bankası herhangi bir karar aldığında bu Türkiye’de bile olsanız sizi doğrudan etkiliyor ve itiraz etme hakkınız yok.

Daha da kötüsü, finansal piramidin en tepesinde yer alan bir çok aktör nakiti tamamen ortadan kaldırıp ekonomik yaşamı sadece bu merkezi server'lara bağlı bankacılık ve finans sistemine taşımak istiyor. İşte bu durumda sizin artık herhangi bir finansal özgürlüğünüz kalmayacak. Çünkü yaptığınız her işlem artık sistemin kontrolünde olacak.

Merkezde negatif faiz uygulamak gibi bir karar alındığında bundan kaçma seçeneğiniz olmayacak. Türkiye’de de yakın zamanda örneği görüldüğü gibi bir borcunuz varsa, bir ceza ödeyeceksiniz; hesaplarınıza anında icra konulabilecek.

İlginizi çekebilir: Kripto atağı Türkiye'yi dünyada üst sıralara taşıyor

Blockchain dünyasından demokrasi örnekleri

Blockchain’in günümüzde kullanılan merkezi yazılım yapısından çok daha demokratik olduğu tartışma götürmez bir gerçek. Üstelik Blockchain türü dağıtık veritabanı teknolojileri mevcut sistemi dönüştürmek üzere çoktan harekete geçti bile.

Bugün merkeziyetsiz internet, internet tarayıcısı, arama motoru, sosyal medya vb kurulması için sayısız proje sürekli çalışıyor. Böylece bugünkü diktatöryal ve sürekli size ait olan milyarlarca dolar değerinde verilerinizi çalan yazılım yapısı yerine çok daha demokratik, güvenli ve şeffaf bir dijital dünya kurulabilir. 

Örneğin merkeziyetsiz blockchain üzerinde çalışan bir sosyal medya platformu olan Steem’de hesabınız kapatılamaz, verileriniz sizin haberiniz olmadan üçüncü taraflarla paylaşılmaz ve bu platformda paylaşım yaptıkça platformun kendi para biriminden size ödeme yapılır. 

Yine blockchain tabanlı bir web tarayıcısı olan Brave, sizin izin vermediğiniz hiç bir reklamı size göstermez. Reklam gösterimini kabul ederseniz de gelirini yine kendi para birimi üzerinden sizinle paylaşır. Elbette tüm merkeziyetsiz blockchain projelerinin ortak özelliği verileriniz sizin haberiniz olmadan üçüncü taraflarla paylaşılmaz. 

Hepimizin dikkatli olması gereken nokta ise şu: Blockchain vb teknolojiler merkezi olarak da kurgulanabilir. Özellikle Çin bu konuda bir dünya lideri olmak için çalışmalarına hızla devam ediyor. İşte bu tarz merkezi kontrole dayanan dağıtık veritabanı sistemlerinin yayılmaması için elimizden geleni yapmalıyız. Demokratik haklarımızın bilincinde olmalıyız. Aksi halde gelecek çok karanlık da olabilir.