Artırılmış gerçeklik ilk çıktığında kimsenin ilgisini çekmedi. Sonra, 2016 yılında Pokémon Go çıktı ve bir anda dünyanın konuştuğu tek şey bu oyun ve arkasındaki AR teknolojisi oldu. Tıpkı AR, sanal gerçeklik ve yapay zeka gibi karmaşık teknolojiler, ana akıma ulaşabilmek için kendi “Pokémon Go” ürünlerine ihtiyaç duyuyor.
Blockchain tabanlı tokenleştirme de benzer karmaşıklıkta bir konsept. Bu teknolojiyi ana akıma taşıma potansiyeli en yüksek grup ise futbol taraftarları. Cointelegraph’tan Gareth Jenkinson’ın daha önce bir analizinde belirttiği üzere, “Spor taraftarlarının destekledikleri takımlara duyduğu tutku meşhurdur. Bu yüzden müsabaka biletlerinden hatıra eşyalarına, koleksiyonlara ve içeriğe uzanan muazzam bir pazar var.”
Taraftarın bu bitmek tükenmek bilmeyen tutkusu, ilgili varlıkların tokenleştirilmesi için muazzam bir fırsat yaratıyor. Malta merkezli ve spor odaklı blockchain şirketi Chiliz, bu fırsatı değerlendirmeyi amaçlıyor. Chiliz CEO’su Alex Dreyfus, futbol takımlarının tokenleştirilmesi ve kripto paranın spor endüstrisindeki popülaritesini Cointelegraph Türkçe’ye anlattı.
Blockchain tabanlı tokenleştirme için, futbol takımları haricinde hangi sektörler sizce yüksek potansiyele sahip?
Biz sporla ve özellikle futbol ile başlangıç yaptık. Çünkü dünya çapında 3,5 milyar insan kendini futbolsever olarak tanımlıyor. Hangi takım olduğu fark etmeksizin, taraftarların oyuna olan tutkuları onları birleştiriyor. Bu sebeplerden ötürü hedef kitlemiz oldukça geniş. E-spor’lara da aynı sebeplerden odaklandık ve diğer yüksek profilli spor sektörlerine de adımımızı atmak üzereyiz.
Büyük ve global bir hayran kitlesiyle daha yakın ilişki kurmak isteyen her sektör blokzincir tabanlı tokenizasyon için uygun bir adaydır. Eğlence, televizyon ve müzik gibi farklı alanlardan çıkabilecek fırsatlarla da aktif şekilde ilgileniyoruz.
Bir futbol takımının hangi değerini tokenleştiriyorsunuz? “Taraftar tokeni” takıma ve taraftarlara neler sağlıyor?
Taraftar tokenine sahip olanlar dünyanın ilk taraftar oylama ve ödül platformu Socios.com üzerinden kulüple ilgili oylamalara ve anketlere katılabiliyor. Spor tutkunları taraftar tokenlerini satın alarak belirli kulüp kararları üzerinde doğrudan söz sahibi olabilecekler. Tokenlerin özellikleri bunlarla da sınırlı değil.
Taraftarlar, taraftar tokenlerini kullanarak ödül puanı kazanacaklar ve özel deneyimler yaşama hakkıyla birlikte takım için üretilen özel ürünlere sahip olma imkanına da erişecekler. Gelecek aylarda platformun öncelikli özelliği olan oylama ve ödüllerin dışında yeni özellikler de ekleyeceğiz. Uygulama içi oyunlar, sohbet fonksiyonu ve taraftar tokeni sahiplerini kulüplerine daha da yakınlaştıracak özel kurgular da olacak
Sporseverlerin bizim tek hedef kitlemiz olmadığını unutmamak gerek. Taraftar tokenlerinin Socios.com üzerinde kapsamlı hizmetleri olsa da, bu tokenler maddi ederi olan, ticari varlıklar. Yakında başlayacak olan Marketplace hizmetimiz ile taraftarlar Socios.com üzerinden taraftar tokenlerini alıp satabilecekler. Ayrıca kısa süre önce dünyanın ilk spor ve eğlence üzerine kripto para birimi borsası Chiliz.net’i açtık.
Daha fazlası için: Chiliz, spor tokenleri için kripto para borsası başlatıyor
Chiliz.net alıştığımız kripto para birimi borsalarının aksine kripto ürünlere odaklı bir sistem değil. Buradaki vizyonumuz doğrultusunda 2020 sonuna kadar futbol, e-spor ve diğer spor dallarından 50 üzerinde iş ortağına ulaşmayı ve yeni ortaklarımızın taraftar tokenlerini Socios.com üzerinden alım-satıma açmayı hedefliyoruz. Bu ay ayrıca, benzersiz kriptografik tokenler stratejimizin yanı sıra ödüllerin ve benzersiz deneyimlerin tokenize edilmesi üzerine çalışmaya devam ediyoruz.
Kulüp ortaklarımız açısından bakıldığında, hayranların dikkatini çekmek için yarışan sayısız platform var ve önümüzdeki yıllarda bu sayı katlanarak artacak. Takımlar taraftarlarıyla aralarındaki bağı daha da güçlendirmenin yollarını bulmaları gerektiğinin farkındalar. Platformumuz bunu yapmalarına yardımcı olacaktır. Buna ek olarak, Socios.com takımların taraftarlarını tanıması, ödüllendirmesi ve ne istediklerini daha iyi anlamalarını da sağlayacak.
Kripto paralar spor endüstrisinde ne kadar popüler?
Kripto paralar birkaç senedir yükselişte diyebiliriz. Hem NBA hem de MLB dijital ürünlerini piyasaya sürerken, çok sayıda kulüp de blokzinciri şirketlerinden sponsorluk aracılığıyla gelir elde edebileceğini fark etti.
Daha fazlası için: NBA, kripto koleksiyon ürünleri için Cryptokitties ile ortaklık kurdu
Ayrıca blokzincir teknolojisi, atletlere fon sağlamak, akıllı kontratlar üzerinden profesyonel sporcu sözleşmelerinin sıkıntılı koşullarını çözmek ve karaborsacılığın önüne geçmek için de kullanılıyor.
Fakat şu an etrafta bizim başardıklarımızın benzeri dahi yok! Diğer projeler daha çok sporun niş alanlarıyla ilgilenirken, biz kripto merkezli varlıkların çoğunluk tarafından benimsenmesini sağlıyoruz. Yolculuğumuza dünyanın en büyük futbol kulüpleriyle işbirlikleri yaparak başladık. Bu kulüplerin bizimle ortaklık kurmasının sebebi vizyonlarımızın eşleşiyor olması ve blokzincir tabanlı platformumuz aracılığıyla taraftarıyla güçlü ilişkiler kurmalarını sağlıyor oluşumuz.
Juventus ile bir ilk olarak gerçekleştirdiğimiz taraftar token anketi neler başarabileceğimizin bir göstergesiydi. Dünya çapındaki Juventus taraftarları $JUV tokenini kullanarak Allianz Stadyumu’nun gol sevinci şarkısını seçtiler.
Daha fazlası için: Juventus Taraftarları Yeni Gol Sevinci Şarkısını Seçti
Şimdi sıra $GAL taraftar tokeni ile Galatasaray taraftarlarında!
Bir yanda Chiliz diğer yanda Socios.com var. Bu ikisi arasındaki operasyonel ilişkiden bahseder misiniz?
Socios.com spor ve eğlence endüstrileri için blokzincir tabanlı taraftar oylama ve ödül platformu ve $CHZ ise arkasındaki dijital para birimidir.
Socios.com’daki tüm taraftar oylamaları akıllı kontratlar üzerinden izin verilen ayrı bir yan zincir üzerinde de gerçekleşiyor.
Socios.com’da misyonumuz, kulüpler ve taraftarlar arasındaki bağı güçlendirmenin yanı sıra, kriptoyu geniş kitlelere yaymaktır. Uygulamanın beta sürümünü başlattığımızdan bu yana geçen 3 ay içinde 100 bin kullanıcıya eriştik.
On binlerce futbolsever taraftar tokeni sahibi olmak için $CHZ satın aldı ve kripto kullanmaya başladı. Zaman içinde milyonlarca taraftarın da aynısını yapacağını öngörüyoruz. Biz de önümüzdeki dönemde platforma daha fazla partner eklemeye, erişimizi artırmaya ve markayı büyütmeye devam edeceğiz.
Taraftar tokenlerinin fiyatını ne belirliyor?
Harika bir soru! Taraftar tokenlerinin fiyatı Taraftar Token Arzı süresince sabit kalıyor. Token Arzı sonlandığında ve tokenler alım satıma açıldığında fiyat değişim göstermeye başlayacaktır. Farz edelim ki Galatasaray önemli bir sözleşme imzaladı, yıldız bir oyuncu sakatlandı veya Şampiyonlar Lig’inde ilerlemeye başladı.
Bu gibi etkenler taraftar tokeninin fiyatının artışına ya da düşüşüne sebep olacaktır. Bu konu ile ilgili heyecan verici bir hizmet olan API, taraftarların taraftar tokeni fiyatlarının artış ve düşüş hareketlerini takip edebilmelerini sağlayacak-- aynı Binance’i takip eden kripto para yatırımcıları gibi.
Kripto para borsalarının tokenize spor bosası gibi belirli kullanım alanlarına göre çeşitlilik göstereceğini düşünüyor musunuz?
Evet, kesinlikle. Bizim yaptığımız şey tam olarak da bu. Bize göre spor ve eğlence alanları bu tarz bir çeşitlendirme için mükemmel bir seçim. Çünkü bu iki alan kitleleri harekete geçirmede oldukça etkili. Kripto para birimlerinin düşüş ve yükselişlerini borsalardan takip etmek henüz yaygın bir davranış değil.
Fakat favori futbol takımının, e-spor’unun ya da kriket takımının taraftar token fiyatını takip etmek toplumun genelinin ilgi alanı olabilir. Bu durum aynı zamanda yeni bir medya tarzı oluşturulmasına da teşvik edecektir.
Piyasa şartları ve dış etkenlerden ötürü borsadaki hareketleri gösteren medya raporunda olduğu gibi, taraftar tokenlerinin fiyatındaki dalgalanmaların da aynı etkenlere dayanıyor oluşu, genel, iş ve finansal raporlamayı yönlendirecektir.
2020 Galatasaray SK futbol kulübünün CHZ taraftar tokenini piyasaya sürmesiyle başladı. 2020 için sırada neler var? Sırada başka büyük takımlar var mı?
Bu yıl bizim için çok önemli bir yıl olacak. Yeni sporlar, yeni düzlemler ve yeni pazarlar ile Socios.com tam anlamıyla küreselleşecek. Önümüzdeki 2 hafta içinde spor endüstrisinden çok heyecan verici bir ortaklık daha duyuracağız. Ayrıca, OG kadar büyük yeni bir e-spor ortaklığı da yolda! Listemize büyük bir kriket takımı eklemeye çok yaklaştık ve aynı zamanda beysbol takımları ve diğer büyük kulüplerle de iletişim halindeyiz.
Eğlence endüstrisinde de oldukça aktif görüşmeler yürütüyoruz. Yeni pazarlar anlamında Almanya’da ilerlemeye başladık ve ABD’ye de girmeye çok yaklaştık. Ayrıca, Orta Doğu’da futbol alanındaki sağlam ilişkilerimizi güçlendirmeyi umuyoruz. Güney Amerika’dan Brezilya ve Meksika gibi tutkulu taraftar camiası olan kulüplerle de görüşüyoruz.
Yakın zaman önce Arjantin’in devi Independiente ile ortaklığımızı duyurduk ve burada da varlığımızı önemli ölçüde artırmayı umuyoruz.