Bir zamanlar Elon Musk’ın sahibi olduğu, şimdilerdeyse dünyanın en büyük ödeme şirketlerinden biri konumundaki PayPal, stablecoin hamlesiyle kripto piyasasında büyük ses getirdi.
Uzun süredir kripto endüstrisinde yer alan ve birçok kripto şirketiyle iş birliğini sürdüren PayPal, son olarak geçtiğimiz haftalarda duyurusunu yaptığı stablecoin lansmanı ile yeniden gündeme geldi. Küresel ödeme devi kripto piyasasında son dönemlerde yaşanan yoğunluk, başta ABD olmak üzere pek çok hükümetin kriptoya karşı takındığı tavır ve stablecoin piyasasındaki tartışmaların ortasında attığı adımla piyasada dikkatleri üzerine çekmeyi başardı.
Peki PayPal kripto para piyasası için neden önemli?
Elon Musk PayPal satışı yankı uyandırdı
Elon Musk tarafından çevrim içi ödeme sistemi olarak hayata geçirilen PayPal, kısa süre içerisinde milyarlarca dolar getiri elde etti. Musk ile büyüme kateden ödeme devi kısa süre içerisinde dünya devlerinin radarına girdi. Dünya çapında yaklaşık 200 ülkede kullanılır duruma gelen şirket, Musk’ı hisselerinin büyük bir kısmını eBay’e satmasının ardından adeta rakip tanımayacak konuma geldi. Dolayısıyla Elon Musk PayPal satışı piyasada büyük yankı uyandırdı.
PayPal Türkiye neden yok?
Dünya çapında milyonlarca kullanıcıya hizmet veren PayPal, 30 Mayıs 2016 tarihinde Türk kullanıcılarına kapılarını kapatmak zorunda kaldı. Bu sebeple kullanıcılar zaman zaman “PayPal Türkiye neden yok?” sorusunun yanıtını merak edebiliyorlar. PayPal’ın, Türkiye’deki faaliyetlerini durdurma noktasında gelmesindeki temel unsur, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) yapılan lisans başvurusunu reddetmesi oldu. Ödeme devinin Türkiye’deki faaliyetlerine son vermesi ise ülkede üretim yapan birey ve şirketlerin yurt dışına olan satışlarını ise büyük oranda etkileyerek neredeyse imkânsız hale getirdi.
PayPal ile kripto hizmetleri ne zaman başladı?
Küresel ödeme devi PayPal’ın kriptoyla ilk tanışıklığı ve hizmet yelpazesinde dijital varlıklara da yer vermesi 2020 yılına dayanıyor. Kripto pazarına ilk olarak Bitcoin (BTC), Ethereum (ETH), Bitcoin Cash (BCH) ve Litecoin (LTC) ile giriş yapan ödeme şirketi, kripto işlemlerini başlattığını bu dönem duyurmuştu.
Şimdilerde hâlâ aynı altyapı sağlayıcı şirketi ile iş birliklerine imza atan PayPal’ın ilk kripto hizmeti vermeye başladığı zamanlarda da token ihraççısı Paxos ile yola çıktıklarını belirtmekte fayda var.
Kaliforniya merkezli ödeme şirketi PayPal kripto hizmetlerini ilk olarak ABD’deki kullanıcılarına açtı. Şirket, Kripto ile Öde (Checkout with Crypto) adını verdiği uygulama ile ABD’deki kullanıcılarına kripto para birimlerini ödeme aracı olarak kullanabileceklerini duyurdu.
2022’de cüzdandan çekilebilir hale geldi
PayPal, 2020 yılında kripto piyasasına adım atarak dijital varlık işlemlerine start verdi, ancak bu işlemlerin tamamen kripto hizmetine dönmesi için bir şey eksikti: Varlıkların cüzdanlara çekilebilir hale gelmesi. Kullanıcılar PayPal üzerinden kripto işlemi yapabiliyor ancak varlıklarını cüzdanlarına çekemiyordu.
PayPal bu soruna noktayı 2022 yılında koyarak, platformunda yapılan kripto işlemleri sonrası varlıkları cüzdanlara çekilebilir hale getirdi. Küresel ödeme ağı PayPal cüzdan platform dışındaki cüzdanlara kripto para transferini desteklemeye başladı. Bu gelişme ile şirket, kripto piyasasına daha fazla entegre olmaya ve kullanıcı yelpazesine bir yenisini daha ekledi.
Stablecoin piyasasına yeni bir rakip gerekiyordu
Yıllar içerisinde kripto para piyasasına kademeli ve ihtiyatlı adımlar atan küresel ödeme devi PayPal, şimdi de kendi stablecoin’i PayPal USD’yi (PYUSD) piyasaya sürdü. 430 milyonu aşan müşterisi ile bir noktada rakiplerinden sıyrılmak isteyen PayPal, PYUSD ile stablecoin piyasasında tüm dikkatleri üzerine toplamayı başardı.
Stablecoin piyasasında Tether, USD Coin, Dai ve Binance USD gibi devlerin arasına giriş yapan PayPal’ın bir yandan stablecoin çıkarmak için büyük sebepleri vardı. Onlardan bir tanesi de piyasayı, merkezi borsalardaki 2,8 triyon dolarlık işlem hacimleri ile domine eden Tether’e rakip olmaktı.
Kendi stablecoin’ini başlatan ilk finans kurumu PayPal’ın PYUSD atılımının, büyük ölçüde stablecoin sektörüne ivme kazandıracağı yadsınamaz bir gerçek.
ABD buna hazır mı?
Şüphesiz ki ABD kripto endüstrisindeki gelişmeleri benimseme konusunda gayret gösteren son hükümetlerden biri. ABD’nin kriptoya karşı olan tutumunun Terraform Labs, FTX, Three Arrows Capital ve Celsius’un çöküşleriyle değiştiği söylenebilir. Özellikle ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC) 2022’nin sonlarında kriptolara karşı yaptırımlarını kademeli olarak artırmaya başladı.
Geçtiğimiz aylar düzenleyici yaptırımlarını iyice artıran SEC, Binance ve Coinbase gibi piyasadaki dev borsalara davalar açtı. ABD’de kripto altyapısının henüz tam olarak olgunlaşmadığı bir dönemde PayPal’den böylesine büyük bir hamlenin gelmesi ise hem düzenleyici kurumları hem de kripto endüstrisini şaşkınlığa uğrattı.
Endüstride oluşan “ABD, kriptodan uzaklaşıyor mu?” soru işaretlerinin ortasından PayPal gibi bir ödeme devinin yeni bir stablecoin çıkarması kimi çevrelerde olumlu karşılanırken, kimileri tarafından da olumsuz yorumların gelmesine neden oldu.
“PYUSD denetlenebilirlik ve öngörülebilirlikten uzak olabilir”
Pacta Hukuk Kurucu Ortağı ve T.C. Kadir Has Üniversitesi’nde Hukuk Fakültesi Öğretim Görevlisi Av. Dr. Davut Gürses, PayPal’ın yeni stablecoin atılımı hakkında değerlendirmelerde bulundu. PYUSD’nin Amerikan dolarına endeksli bir stablecoin olması ile fiyat istikrarının sağlanmasının amaçlandığını belirten Gürses, PayPal’ın geniş ödeme hizmeti ağında PYUSD istikrarının ödeme işlemlerinde kullanımını önemli ölçüde artıracağını düşünüyor.
Buna karşın Gürses, PYUSD’nin beraberinde getirebileceği olumsuzluklara da değindi:
PYUSD’yi piyasaya süren ve kullanım imkânı sağlayan tarafın PayPal olması neticesinde doğabilecek riskler söz konusu. Kendi kontrol alanı dahilinde olan kripto varlığı listelemesi ve kendi ödeme hizmetlerinde kullanım imkânı sunması denetlenebilirlik ve öngörülebilirlik bakımından bazı negatif etkilere de sebebiyet verebilecektir.
PYUSD, ABD’li düzenleyicileri inkar sürecine sürükledi
PayPal piyasaya sürdüğü PYUSD ile ilgili pek çok stablecoin ihraç şirketinin tebrik mesajlarıyla karşılaşırken, ABD'li Demokrat Kongre üyesinin onayından geçemedi. Kongre’nin kıdemli üyelerinden Maxine Waters geçtiğimiz günlerde yaptığı bir açıklamada PYUSD ile ilgili endişelerini dile getirdi. Waters, ABD'deki düzenleyici netlik eksikliği sebebiyle PayPal'ın stablecoin'ini piyasaya sürmesinden endişe duyduğunu, PayPal'ın katettiği büyüme göz önüne alındığında, müşterilerin ve finansal istikrarın korunması açısından stablecoin faaliyetlerinin federal olarak gözetim altında olması gerektiğine ilişkin açıklamalarda bulundu.
ABD dışlarken, sektör kucakladı
Piyasaya sürüldüğü günden bu yana pek çok tartışmaya konu olan PYUSD, ABD’li düzenleyicilerin onayından geçemezken, sektördeki rakipleri tarafından misafirperverce karşılandı. Hatta stablecoin sektöründeki şirketlere rakip olmaya hazırlanan PayPal, Çin menşeli kripto para borsası Huobi'nin radarına girdi.
Huobi, PYUSD’nin piyasaya sürülmesinden neredeyse bir gün sonra PayPAL USD’yi listeleme planlarını açıkladı. PYUSD'nin piyasaya sürülmesini destekleyen ilk borsa olma heyecanını paylaşan Huobi, PYUSD/USDT işlem çiftlerinden de kalıcı olarak işlem ücreti almayacağını açıkladı.
Son olarak küresel bir ödeme şirketi olarak PayPal’ın hayata geçirdiği stablecoin projesinin kriptonun daha geniş kitlelerce benimsenmesi açısından büyük bir adım olarak nitelendirildiğini de belirtmeden geçmemek gerek.