Ethereum kurucu ortağı Vitalik Buterin, temel blokzincirindeki doğrulama sürecini hızlandırmak için Ethereum'un ilk katmanında sıfır bilgi Ethereum Sanal Makinelerini (zk-EVM) görmek istiyor.

Buterin, geçtiğimiz günlerde resmi Twitter hesabından paylaştığı bir gönderide, merkeziyetsizlik ve güvenlikten ödün vermeden temel katmana bir zk-EVM entegre etmenin mümkün olduğunu açıkladı. Bu teknolojinin ise Ethereum Sanal Makinelerinin ZK kanıtları ile blokzincirinde akıllı sözleşmeler yürütmesini sağladığını belirtmekte fayda var.

Vitalik Buterin, zk-EVM'lerin merkeziyetsizlik ve güvenlik üzerindeki etkisini araştırıyor

Vitalik Buterin, Ethereum'un protokol düzeyinde merkeziyetsizliği sağlaması için çoklu istemci felsefesi ile geliştirildiğini açıkladı. Ethereum Katman 1'e zk-EVM'lerin entegre edilmesiyle, bu üçüncü tip istemci olacak.

Diğer iki istemci ise mutabakat ve yürütme istemcileri olarak karşımıza çıkıyor. Mutabakat istemcisine daha yakıdan bakacak olursa; ağdaki düğümlerin anlaşmaya varmasını sağlamak için proof-of-stake uygularken, yürütme istemcisi ağa yayınlanan yeni işlemleri dinler, bunları standart EVM'de çalıştırır ve blokzincirinin en son durumunun bir kopyasını elinde tutar.

Ethereum temel katmanında zk-EVM doğrulaması fikrini savunan Buterin ilk olarak, neredeyse tüm faaliyetleri Katman 2'ye aktararak Katman 1'i bir takas odası olarak ele almanın avantajlarını ve dezavantajlarını değerlendirdi.

Vitalik Buterin, Katman 1 tabanlı birçok uygulamanın ekonomik olarak ayakta kalamaz hale geleceğini ve gaz ücretlerinin çok büyümesi durumunda birkaç yüz dolar ya da daha az değere sahip küçük fonların sıkışıp kalabileceğini belirtti.

Buterin, zk-EVM'lerin "açık" olması gerektiğini, çünkü farklı istemcilerin her birinin farklı zk-EVM uygulamalarına sahip olduğunu ve her istemcinin bir bloğu geçerli olarak kabul etmeden önce kendi uygulamasıyla uyumlu bir kanıt beklediğini açıkladı.

Buterin'in ise bu yaklaşımı tercih ettiği aşikar, çünkü "çoklu istemci" modelini terk etmeyecek ve açık bir zk-EVM altyapısı da yeni istemcilerin geliştirilebilmesini sağlayacak. Bunun da Ethereum'u, temel katmanda daha da merkeziyetsizleştireceği düşünülüyor.

İlginizi çekebilir: ConsenSys, zkEVM rollup testnet'ini başlatmaya hazırlanıyor

Öte yandan Buterin, zkEVM'lerin Ethereum yol haritasının temel katmanda doğrulamayı kolaylaştırmayı amaçlayan bir parçası olan "The Verge" için bir çözüm olabileceğinin altını çizdi.

Buterin, zk-EVM altyapısının veri yetersizliği ve gecikme sorunlarına neden olabileceğini de kabul etti, ancak bu zorlukların üstesinden gelmenin çok zor olmayacağına vurguda bulundu.

Bilindiği üzere Ethereum Katman 2 ölçeklendirme platformu Polygon, zk-EVM'sini 27 Mart'ta Polygon ana ağına açık kaynak olarak sundu. Bununla birlikte Polygon, işlem maliyetlerini düşürme ve akıllı sözleşme dağıtımlarının verimini artırma sözü vererek zk-EVM ile önemli bir ilerleme kaydetti.