İngiltere Merkez Bankası (BoE), sterlin cinsinden bir merkez bankası dijital para birimi (CBDC) çıkarmanın artılarını ve eksilerini ciddi biçimde tartışıyor. Merkez bankası, dijital bir para biriminin mevcut bankacılık sistemini istikrarsızlaşabileceğini düşünüyor. Öte yandan, dijital bir para birimi FinTech’lerin kullanımını artırabileceği gibi tüketiciler için işlemleri daha kolay ve hızlı hale getirebilir.
Banka, CBDC'lerin mevcut piyasaya nasıl uygulanabileceğini, hem bir değer deposu olarak hem de günlük işlemlerde ne şekilde kullanılabileceğini inceleyen 57 sayfalık bir rapor yayımladı.
“Central Bank Digital Currency March 2020: Opportunities, Challenges and Design (Merkez Bankası Dijital Para Birimi Mart 2020: Fırsatlar, Zorluklar ve Tasarım)” başlıklı rapor, hükümet yetkililerinin dijital ekonomiye geçiş hakkındaki tartışmalarının akabinde paylaşıldı.
Kripto para ve diğer dijital para birimleri daha yaygın hale geldikçe, merkez bankaları tarafından sunulan fiat (itibari) para birimleri yavaş da olsa piyasadaki gücünü kaybediyor.
İngiltere Bankası yüzünü geleceğe çevirdi
Hızlı, ucuz ve güvenli işlemler sunan blockchain tabanlı platformlar giderek daha popüler hale geliyor. BoE, blockchain üzerinde çalışan dijital bir para birimini piyasaya sürmeden, sadece fiat para birimini yönetebiliyor ve yeni nesil dijital varlık pazarına giremiyor. Özellikle Facebook’un stablecoin projesi Libra’nın duyurulması, bazı ülkeleri CBDC’yi uygulamaya alma konusunda ciddi şekilde düşünmeye zorladı.
“Ödeme sistemlerinde bir devrimin ortasındayız. Banknotlar – yani bankanın en erişilebilir para şekli – ödeme yapmak için daha az kullanılıyor. Aynı zamanda, FinTech firmaları yeni para biçimleri ve bununla ödeme yapmanın yeni yollarını sunarak piyasayı değiştirmeye başladılar. Bu gelişmeler yeni ve büyük fırsatlar ortaya çıkarmakta, bazı yeni riskleri meydana getirmekte ve merkez bankası için bir dizi soru işaretini oluşturmaktadır.”
CBDC’leri uygulamaya yönelik zorluklar ve riskler
Dijital para birimleriyle işlem yapmak daha güvenli ve para gönderip almak için daha kolay yollar sunduğundan, BoE için dijital para birimi oluşturmak önemli bir yenilik olacaktır. Bununla birlikte, bu durum mevcut para politikasında ve bazı kripto para birimleriyle ilişkili değer oynaklığı risklerinde değişiklikler getirecektir.
“Önemli mevduat bakiyeleri ticari bankalardan CBDC’ye taşınırsa, ticari bankaların bilançoları ile İngiltere Bankası'nın ekonomiye sağladığı kredi miktarı ve finansal istikrarı desteklemek için merkez bankasının para politikasını nasıl uygulayacağı değişiklik gösterecektir.”
Şu anda, BoE henüz bir CBDC'nin başlatılıp başlatılmayacağına dair bir karara varmadı. BoE başkanı, 2018'de devlet tarafından düzenlenen bir dijital para birimine sıcak baktığını açıkça belirtti, ancak halefi Bitcoin gibi kripto para birimleri hakkında şüpheleri olduğunu söyledi.
Raporda merkez bankacıları, BoE tarafından geliştirilecek herhangi bir dijital para biriminin “sterlin tabanlı olacağını” söylediler.
Vatandaşlara, yayımlanan makaleye yanıt yazmak için 12 Haziran'a kadar süre verildi.
CBDC çıkarmayı düşünen diğer ülkeler
İngiltere Merkez Bankası, dijital para birimi basmayı düşünen tek merkez bankası değil. Çin, koronavirüsün etkileri nedeniyle CBDC planlarını ertelemesine rağmen testlere başladı. İsveç ve Japonya gibi ülkeler de yeni dijital para birimini test ediyorlar.