Basitçe; kripto para madenciliği karmaşık matematik sorunlarını çözme sürecidir. Madenciler bu matematik problemlerini harcamaya ayırdıkları bilgisayar gücü ve zamanla Ether işlemlerini doğrulayan ‘çalışma ispatı’ sağladığı için, kripto para ağının köşe taşlarıdırlar. Bunun yanı sıra, çalışma ispatı görevlerini başarıyla tamamladıkça ödül olarak Ether aldıkları için, madenciler bu işlemle yeni Ether tokenleri oluşturmakla da yükümlü.

Katılan madenci sayısı arttıkça, problemler otomatik olarak çözülmesi daha zor hale geliyor, dolayısıyla ödüller küçülürken çözmek için zaman ve işlem gücü artıyor. Ancak, Ether’in değeri yükselmeye devam ettiği için, madencilerin aldığı ödüller hala tatmin edici. Ek olarak, birçok insan madenciliği ideolojik bir teşvik olarak görüyor; ağı doğrudan desteklemenin bir yolu.

A secret crypto miner in the office

Ethereum madenciliği hakkında

Her bir blok işlemi için, madenciler bilgisayar gücünü matematik sorununu çözmeye harcar.

Daha açık olmak gerekirse, madenciler bloğun zaman kodlu ve yazılım versiyonlu büyük harf duyarlı rakam ve harflerden ve sabit uzunluktaki dizi olan eşsiz meta verisini alıyor. Bu diziye verilen isim ‘hash’, ve eğer madenci mevcut hedefle uyuşan bir hash bulursa, blok işlenmiş sayılır ve diğer düğümlerin onayı ve blockchaine işlemi eklemeleri için tüm ağa yayınlanır.

Hash — Herhangi bir boyut veriden oluşturulabilen, sabit uzunlukta eşsiz seçkisiz basamaklar dizisi.

Hash input and output examples

Bitcoin hala en baskın ve değerli kripto para olsa da, bazı problemler ağı zehirliyor. Bu problemlerin biri de gittikçe merkezileşen Bitcoin madenciliği. Ağ ilk ortaya çıktığında, yeterince güçlü bir bilgisayar, hatta bir laptop ile bireysel madencilik mümkündü. Bugünlerde ise, ASIC madencilik operasyonlarının gelişimiyle, kar sağlayabilenler sadece devasa maden ekiplerine sahip firmalar. Bu operasyonlar çok fazla elektrik tüketiyor ve hem kurması, hem yürütmesi oldukça pahalı. 

Ethereum’da ise işlem biraz daha farklı. Ethereum, madencilerini Ethash denen çalışma ispatı algoritmasıyla ödüllendiriyor, bu da merkezi olmayan bireysel madenciliğin önünü açarken ASIC madenciliği desteklemiyor. Yine de yeterince güçlü bir bilgisayar toplamak biraz masraflı olabilir ve elektrik faturanız da normalin üstünde olacaktır.

Bitcoin’in başarılı madencilik ödülü yaklaşık her dört yılda yarıya iniyor, bu da sınırlı toplam dolaşımdaki miktarla ilişkili. Şu anda, Bitcoin ağında başarıyla bir block işlemek 12.5 Bitcoin ödül veriyor. Ethash algoritmasına döre, Ethereum ağında başarılı madencilik 3 Ether, artı işlem ücretleri ve kod işlem ücretleri. Ama, ortalama olarak, Bitcoin bloğunu işlemek ve doğrulamak ortalama 10 dakika sürerken, Ethereum’un ortalama hedefi 12 saniye civarında olmak. Bunu mümkün kılansa Ethereum’un GHOST protokolü, hızlı doğrulamalara olanak sağlarken, daha fazla bloğun da sahipsiz kalmasına sebep oluyor. Yani, potansiyel olarak, bir Bitcoin bloğu işleyeceğiniz sürede birkaç Ethereum bloğu işleyebilirsiniz.

Bu yazı esnasında, 21 milyon Bitcoin’den 17 milyonu sirkülasyon halinde, Ethereum ağının beşinci yılında ise, 92 milyonluk toplam kaynağının sadece yarısı işlenmiş olacak.

A crypto miner in a mine

İşlemlerin iki ağdaki ücretlendirmeleri de farklı. Ethereum’da, işlemlere ‘benzin’ adı veriliyor, temel olarak ağdaki tüm operasyonların gücü buradan geliyor. Benzin, depolama ihtiyacı, eylemin karmaşıklığı ve gereken bant genişliğine göre hesaplanıyor. Öte yandan, bitcoin işlemleri maksimum blok boyutuyla limitli, bu limit bir MB ve birbirleriyle eşit yarışıyorlar.

Son olarak, aradaki belki de en önemli fark Ethereum’un kendi tam Turing iç kodu olması, yani yeterli zaman ve işlem gücü oldukça, her şey hesaplanabilir. Öte yandan Bitcoin’in böyle bir seçeneği yok. Ancak, tam Turing bir koda sahip olmanın tartışılmaz avantajları olsa da, beraberinde bazı güvenlik problemlerini de getiriyor; ünlü DAO saldırısı ve takip eden ayrım bunun bir örneği.

Daha fazlası: Madencilik nedir

Ethereum Madencilik Donanımları

Başlamadan önce, bilgisayarınızı tam zamanlı madencilik için hazırlarken özel donanımlar seçmeniz gerekiyor. İki seçeneğiniz var; CPU yani bilgisayarınızın işlemcisini kullanmak, ve GPU yani pahalı bir ekran kartı satın almak.

Belirtmek gerekir ki, CPU kullanarak Ether madenciliği yapmak zaman ve para israfı, çünkü başlangıç seviyesindeki ekran kartları bile madencilik konusunda 200 kat daha hızlı. Ekran kartı alırken hem bunun hem de enerji tüketiminin getirdiği masrafları da hesaba katmalısınız. En önemlisi de, matematik probleminin çözüleceği hash oranı performansını da göz önünde bulundurmalısınız.

Alternatif olarak, birkaç ekran kartından oluşan madencilik makinası oluşturarak hash oranınızı ve dolayısıyla da başarılı madencilik şansınızı arttırabilirsiniz.

Aşağıda piyasadaki en etkili ekran kartlarından bazılarını bulabilirsiniz.

İsim

Hash Oranı

Yaklaşık Fiyat

Nvidia GTX 1070

30 MH/s

500$ üstü

AMD RX 580 / 570

29 MH/s / 27 MH/s

500$ üstü / 470$ üstü

Nvidia GTX 1080 Ti

32 MH/s

900$ üstü

AMD RX 480

28 MH/s

500$ üstü

AMD RX 470

29 MH/s

500$ üstü

Ehereum Madencilik Yazılımı

Donanımınızı seçtikten ve aldıktan sonra, yazılım kurmanız gerekiyor. Öncelikle, ekran kartınız için sürücüye ihtiyacınız var, bunu üreticinin web sitesinden veya kartla beraber edinebilirsiniz.

Sonrasında, düğümünüzü kurup ağa bağlamanız gerekiyor. Bunun için, şu anda 20 GB boyutunda olan ve büyümeye devam eden Ethereum blockchain’ini indirmeniz gerekiyor. Sonrasında, düğümünüzü ağa bağlamalısınız. Bunu yapmanın birkaç yolu var. Komut çizgisine aşina olan kullanıcılar Geth indirebilir veya MinerGate ya da Ethermine gibi hizmetlerden faydalanabilir.

Kurulum bittikten sonra, düğümünüz ağın kendisine ve diğer tüm düğümlere bağlanır. Bu noktada madenciliğe başlayabilir, kendi akıllı sözleşmelerinizi oluşturabilir, ademi merkezi uygulamalar yaratabilir ve işlem yapabilirsiniz.

Deneme

Ether madenciliğine başlamadan önce, özel bir deneme ağı oluşturmak mümkün. Sözleşmeleri denemek, yeni bir teknoloji geliştirmek veya madencilik kapasitenizi test etmek için fazlasıyla kullanışlı bir araç. Özel bir deneme ağında tek kullanıcı sizsiniz, yani tüm blokları bulmak, tüm işlemleri onaylamak ve akıllı sözleşmeleri yürütmek sizin sorumluluğunuzda. Bir nevi Ethereum kum havuzu denebilir. Şu anda, bu Geth gibi hizmetlerin sunduğu seçeneklerle, bir komut çizgisiyle yapılabiliyor.

Olası karları hesaplarken, cihazınızın yaklaşık hash oranını bilmek de fazlasıyla yararlı olabilir. Bu kar hesaplayıcı ile, donanımınızın hash oranı ve ülkenizdeki elektrik masraflarını hesaplayabilirsiniz. Temel olarak, mümkün olan en yüksek hash oranını istiyorsunuz, ne kadar yüksekse o kadar hızlı Ether elde edebilirsiniz.

A crypto miner in China

Ethminer Kurulumu

Kurulumunuz bittikten ve ağa bağlandıktan sonra, Ether madenciliğine başlamak için Ethminer isimli bir yazılıma ihtiyacınız var (Windows). Diğer işletim sistemleri için GPU madencilik talimatlarına buradan ulaşabilirsiniz. Ethminer işlemci veya ekran kartınızın hash algoritmasını yürütmesini sağlayarak ağ için gerekli olan çalışma ispatını elde ediyor. Arayüz sadece bir komut çizgisinden oluşuyor ancak Ethereum ağının gelecek sürümlerinin daha kullanıcı dostu bir arayüze sahip olması bekleniyor. Tüm bunlar hakkında daha detaylı bilgi Ethereum resmi web sitesinde bulunabilir.

Nasıl ve ne zaman ödeme alabilirim?

Bir bloğu başarıyla işledikten sonra, 3 ETH ödülüne hak kazanmış oluyorsunuz. Ödülle beraber, madenciler işlemle ilgili ücret de alıyor. Madenciler daha yüksek ücretli işlemlere öncelik vereceğinden, bu ücretler madenciler için de teşvik rolü oynuyor. Sonrasında ödül neredeyse anında madenciyle veya madencinin havuzuyla ilişkili Ethereum cüzdanına aktarılıyor.

Tahmini geliriniz hash oranınız ve elektrik tüketiminize göre hesaplanabilir. Ek olarak, seçtiğiniz donanımın ve bant genişliğinizdeki yükseltmelerin ücretlerini de hesaba katmayı unutmayın. CryptoCompare, CoinWarz, WhatToMine ve MyCryptoBuddy gibi, çeşitli çevrimiçi hizmetler ile Ethereum kar olasılığınızı hesaplayabilirsiniz.

Maden havuzuna katılmak

Yeni başlayanlar için, Ethereum maden havuzlarından birine katılmak, tek başlarına madencilik yapmaktan çok daha verimli olabilir. Maden havuzu, çabalarını ve işlem güçlerini birleştirerek kriptografik bilmeceleri çözme ve Ether kazanma şansını arttıran madenciler grubudur. Sonrasında elde elde edilen karlar, sağlanan katkıya göre katılımcılar arasında paylaştırılır.

The Creation of Adam fresco with bitcoins

Maden havuzuna katılmadan önce göz önünde bulundurmanız gereken birçok farklı faktör var. Mesela tüm havuzun işlem gücü, ödeme yapıları, ücretler vesaire. Ek olarak, her havuz kalıcı değildir. Genel olarak ücretler yüzde sıfır ila yüzde iki arasında değişebilir. Havuza bağlı olarak günde bir, dört veya altı kere ödeme alabilirsiniz. Bu tarz sık ödemeler için çoğu havuz 1 ETH’den yüksek bir bakiye istemektedir.

Çoğu kayıt bile gerektirmediğinden havuzlara katılmak kolay bir işlem. Ancak bazı havuzlara katılmadan önce web sitesinden kayıt sürecine girmeniz gerekiyor. Şu anda tüm ağın yüzde 25’lik hash gücünü barındıran en büyük Ethereum maden havuzu Ethpool ve Ethermine; iki ayrı web sitesine sahip olsalar da birlikte devasa bir maden havuzu oluşturuyorlar. Diğer büyük havuzların arasında ağın hash oranının yüzde 13’ünü elinde bulunduran DwarfPool, ikinci ve dördüncü sıralardaki Ethfansve f2pool bulunuyor. Son bahsettiğimiz iki havuz sadece Çince, dolayısıyla okuyucularımız için uygun olmayabilir.

Ethereum hala madenciliğe değer mi?

Çoğu kripto para için madencilik zorluğu, beraberinde de getirdiği masraflar, yükselmeye devam ediyor. Ancak, aşağıdaki tabloda da görebileceğiniz gibi, Ekim 2017’de Ethereum madencilik zorluğu yüzde 50 düştü. Bunun sebebi muhtemelen blok başına ödülün 5 ETH’den 3 ETH’ye düşmesi.

An ether lying on the cash

Ancak madencilik zorluğu tekrar aynı yere çıkmaya devam ediyor. Sürece daha fazla madenci katıldıkça, daha zor ve masraflı olmaya devam edecek. Yine de Ethereum’un değeri sabit şekilde artıyor ve muhtemelen artmaya da devam edecek, dolayısıyla madencilik uzun vadede uğraşmaya değer bir yatırım oluyor.

Her halükarda, Ethereum ağına büyük değişiklikler geliyor. Yakın gelecekte, projenin arkasındaki ekip çalışma ispatı algoritmasını bırakıp ‘pay ispatı’ sistemine geçmeyi planlıyor. Bu değişiklikten sonra, madencilerin işlemleri onaylamasına gerek kalmadan, bu işlem coin sahipleri tarafından yapılacak. Yeni coin yaratanlar varlıklarına veya başka bir deyişle paylarına göre, belirleyici bir yolla seçilecek. En önemlisi, madenciler artık blok ödülü almak yerine, sadece işlem ücreti alacaklar. Ethereum blok zorluğundaki düşüş genellikle üç ETH ödülüne düşüşle açıklanıyor ve belki de yeni algoritmaya kaçınılmaz geçişin bir hazırlığı olarak yapıldı.

Ethereum Block Difficulty Growth Chart

Güncelleme yine ağı ikiye bölecek olan ‘hard fork’ formunda gelecek. Dolayısıyla ödül karşılığı madencilik yapmak isteyenler eski Ethereum versiyonunda yapmaya devam edebilir. Güncellemenin belirli bir tarihi olmadığından, şu noktada madenciliğe başlamanın ne kadar karlı olacağını kestirmek zor.

Bunlara da bakın:

Ethereum Haberleri

Ethereum Fiyat Analizi

Ethereum Fiyat Endeksi