Geleneksel borç verme, kredibilitesi olan bireylere kredi sunan düzenlenmiş bankaların ve finans kurumlarının alanıdır. Buna karşılık, kripto kredileri hala geniş ölçüde düzenlenmemiştir ve borç verenler ve borç alanlar için fırsatlar ve riskler sunmaktadır.
Geleneksel kredilendirme nedir?
Geleneksel bankacılık sisteminde, fiat krediler, başvuru formları ve kredi kontrolü ile kanıtlanmış kredibilite gerektiren karmaşık bir kredi onay süreci yoluyla bir bankadan veya düzenlenmiş bir finans kuruluşundan alınır. Bir borçlunun, önceki borç verme ve ödeme geçmişini dikkate alan kredi puanlama sürecinde belirli bir dereceye ulaşması gerekir. Bir borçlu kredi riski olarak sınıflandırılırsa, en iyi faiz oranlarına sahip kredilere erişemeyecek ve hiç borç alamayabilecektir.
Daha büyük fiat kredilerinin genellikle araba, ev veya diğer değerli geleneksel varlıklar gibi teminatlarla güvence altına alınması gerekir. Bu ürünler teminatlı krediler olarak bilinir. Bir borçlunun krediyi ödememesi halinde, fiziksel varlığa el konulacak veya yeniden haczedilecektir.
Geleneksel kredilendirmenin artıları ve eksileri
Geleneksel kredi verenler sıkı bankacılık düzenlemelerine tabidir. Faiz oranları, bir hedef faiz oranını korumayı taahhüt eden merkez bankaları veya federal rezervler tarafından belirlenen oranlara dayanır. Bir merkez bankası ya da rezerv faiz oranlarını yükselttiğinde, borç veren bankalar da bunu takip edecektir.
Bir bankanın rakipleri, kredi talebi veya borçlunun kredi itibarı da faiz oranlarını etkileyebilir. Tüm bunlar, herhangi bir geleneksel kredi faiz oranı karşılaştırmasının, kredi verenler arasında çok az oran sapması ve daha düşük kredi puanları için daha yüksek oranlar göstereceği anlamına gelir. Geleneksel kredilendirme serbest bir piyasa değildir ve zayıf kredi geçmişi olan veya kredi geçmişi olmayan borçlular dışlanabilir.
Bununla birlikte, geleneksel kredilendirmenin olumlu tarafı, ağır düzenlemenin tanımlanmış süreçler ve bir şeylerin yanlış gitmesi durumunda bir düzeyde tüketici koruması sunmasıdır. Örneğin, yasadışı bir aktörün büyük veya ana akım bir kredi sağlayıcısı olması neredeyse imkansızdır ve tüm geleneksel kredi verenler kendi çıkarlarını tüketicinin çıkarlarıyla dengelemek zorundadır.
Kripto kredisi nedir?
Kripto para kredilerinde, borçlular kripto veya itibari para kredisi almak için kripto para varlıklarını teminat olarak kullanabilir. Kripto sahipleri veya kredi verenler, kredi platformları tarafından kolaylaştırılan borçlularla belirli anlaşmalar da yapabilirler.
Kripto para sahipleri, varlıklarını bir likidite havuzuna veya borçlular için bir borç verme platformu olarak hareket eden merkeziyetsiz finans (DeFi) protokolüne ekleyerek eşler arası (P2P) borç verme platformlarında da borç veren olabilirler.
Kripto borç verme platformları genellikle borç verenler ve borç alanlar arasındaki kredileri kolaylaştırır, borç verenlerin ve borç alanların akıllı sözleşmeler ve kredi koşullarının doğrulanabildiği ve işlemlerin otonom olarak gerçekleştiği blokzincir teknolojisi aracılığıyla işlem yapmaları için altyapı sağlar.
İki ana kripto para ödünç verme türü vardır: merkezi kripto ödünç verme ve merkeziyetsiz kripto ödünç verme.
Merkezi kripto borç verme
Merkezi kripto borç verme platformları, borç verenler ve borç alanlar arasında aracı görevi gören ve ücret talep eden tek bir kuruluş veya işletme tarafından işletilir. Borç verenler faiz kazanabilir ve borç alanlar faiz öder ve genellikle kripto varlıkları şeklinde teminat sağlamaları gerekir. Akıllı sözleşmeler, işlemleri doğrulamak ve kredi koşullarının karşılandığından emin olmak için kullanılır. Bir borçlu krediyi ödeyemezse, borç veren kararlaştırılan teminatı alacaktır.
Merkeziyetsiz kripto borç verme
Merkeziyetsiz ya da P2P borç verme platformları, borç vermenin tamamen akıllı kontratlarla otomatikleştirildiği DeFi protokolleridir. Bu platformlar, kripto para sahiplerinin varlıklarını ödül ve/veya faiz karşılığında borç vermek için likidite olarak taahhüt ettiği borç verme havuzlarına sahip olabilir. Akıllı sözleşmeler, belirlenen kriterlere göre kredileri dağıtır veya toplar ve faiz oranları bir algoritma tarafından belirlenebilir.
Kripto borç vermenin artıları ve eksileri
Kripto kredilerinde kredi kontrolü veya başvuru formu yoktur ve işlemler geleneksel bankacılıkta bulunan uzun başvuru ve onay süreci olmadan dakikalar içinde gerçekleştirilebilir. Kripto borç verenlerin ve borç alanların genellikle yalnızca bir platforma kaydolmaları, kimlik doğrulaması sağlamaları ve kripto para cüzdanlarını bağlamaları gerekir.
Faiz oranları ve koşullarının yanı sıra ödüller de kripto borç veren kuruluşlar ve piyasa tarafından belirlenir. Kripto borç vermenin getiri oranı, geleneksel bankaların geleneksel tasarruf ürünleri için sunduğu faiz oranlarından daha yüksek olabilir. Kripto para borç verme, yatırımcıların kripto varlıklarından getiri elde etmelerinin bir yoludur.
Bununla birlikte, doğası gereği riskli olan kripto borç vermenin en büyük dezavantajı, düzenleme eksikliğinin borç verenler veya borç alanlar için sıfır korumayla sonuçlanması ve sektördeki yasadışı aktörlerin yaygın olmasıdır.
Kripto fiyatlarındaki dalgalanmalar, borç alanlar ya da borç verenler tarafından taahhüt edilen teminat ya da likiditenin değerinin hızla düşebileceği anlamına da gelir. Düşen teminat değeri, bir borçlunun temerrüde düşmesi halinde borç verenin riskini artırır ve borçlunun krediyi geri ödeme kabiliyetini etkileyebilir.
Buna ek olarak, fiyat dalgalanması nedeniyle gerekli kredi-değer (LTV) oranını karşılayamaması halinde kredi platformları bir krediyi tasfiye edebilir. LTV oranı, krediyi teminat altına alan varlığın değerine kıyasla bir kredinin miktarını ölçmek için kullanılan finansal bir ölçüttür.
Blokzincir teknolojisi kripto kredi işlemleri için güvenlik ve hız sağlasa da, akıllı sözleşmelerin, özellikle DeFi protokollerinde, saldırganlara maruz kalmalarına neden olacak güvenlik açıkları veya hatalara sahip olma riski de vardır.
Geleneksel kredilendirme ile kripto kredilendirmenin karşılaştırılması
Geleneksel ve kripto borç verme arasındaki temel farklar aşağıda açıklanmıştır:
Kripto para kredisi ilk olarak COVID-19 salgını tasarruf gibi geleneksel yatırım ürünlerinin getiri oranını olumsuz etkilediğinde popülerlik kazandı. Ayrıca kripto para sahiplerinin mülkiyeti ellerinde tutarken varlıklarını işe koymalarının bir yolu olarak ortaya çıktı.
Borçlular için kripto borç verme, bu dijital varlıkların teminat olarak kullanılmasına izin verir ve bir kredi geçmişi veya herhangi bir kredi itibarı ihtiyacını ortadan kaldırır. Kripto borç verme, dünyanın bankasız kesimine hizmet eden ve neredeyse anlık işlemler sağlayan bir başka sektördür.
Bununla birlikte, faydalarına ve potansiyel olarak yüksek getirilerine rağmen, kripto borç verme sektörünün kendi riskleri vardır ve fiyat oynaklığı, yasadışı aktörler ve teknolojik güvenlik açıkları gibi kripto para birimi kullanımıyla ilişkili riskleri paylaşmaktadır. Gelişen küresel kripto para birimi düzenlemesi, gelecekte kripto borç verme sektörüne kısıtlamalar getirme potansiyeline sahiptir. Bazı ülkeler kripto para kredilerini çoktan yasakladı.
Ağır düzenleme ve tüketici koruması nedeniyle, geleneksel krediler borçlular için daha zor ancak çok daha güvenlidir. Ayrıca, bireysel varlık sahipleri, varlıklarından getiri elde etmek için basitçe borç veren olamazlar.
Marcel Deer tarafından yazıldı.