Ethereum Prague-Electra (Pectra) yükseltmesi nedir?
Ethereum'un Pectra yükseltmesi iki ayrı yükseltmeyi birleştiriyor: Prag yükseltmesi ve Electra yükseltmesi.
Prag yükseltmesi ağın yürütme katmanındaki değişikliklere odaklanırken, Electra yükseltmesi mutabakat katmanını etkilemektedir. Bu yükseltmeler birleştirildiğinde toplu olarak "Pectra" yükseltmesi olarak adlandırılır.
Pectra yükseltmesi, Mart 2024'te gerçekleşen Deneb ve Cancun yükseltmelerinin bir birleşimi olan "Dencun "u takip edecek. Dencun teknik olarak, katman-2 çözümleri için işlem ücretlerini düşürmek ve Ethereum ölçeklenebilirliğini geliştirmek için tasarlanmış bir Ethereum hard forkuydu.
Pectra, Ethereum'un gelişim yol haritasında yeni bir kilometre taşıdır ve 2025'in ilk çeyreğinde hayata geçmesi planlanmaktadır. Bu zaman çizelgesi, Ethereum kullanıcı deneyimini (UX) iyileştirmek için ek özelliklerin dahil edilmesine izin vermektedir.
Pectra, Ethereum cüzdanlarını iyileştirmek için bir dizi kod değişikliği olan Ethereum İyileştirme Önerisi (EIP) 3074'ü içerebilir, bu da kullanıcıların işlemlerini toplu hale getirmelerine ve tek bir adımda imzalamalarına olanak tanır. EIP-3074, Nisan 2024'te Pectra yükseltmesine dahil edilmek üzere onaylandı ve normal kripto cüzdanlarının akıllı sözleşmeler gibi çalışmasına izin verecek.
Pectra güncellemesi aynı zamanda EIP-7251'i de yürürlüğe koyacak ve bu da doğrulayıcılar için stake limitini mevcut 32 Ether'den (ETH) 2,048 ETH'ye çıkaracak. Bu artış, doğrulayıcıların 32 ile 2.048 ETH arasında bir bakiyeye sahip olmalarını sağlayarak önceki 32 ETH sınırını genişletiyor ve yeni doğrulayıcıların Ethereum ağına katılma oranını azaltmak için tasarlandı ve stake sağlayıcılarının stake etme ve doğrulama süreçlerine daha az kaynak ayırması anlamına gelecek.
Yükseltme, katman 1 ve katman 2'deki Ethereum Sanal Makinesi (EVM) için akıllı sözleşme güvenliğini ve geliştirici deneyimini iyileştirmek üzere toplamaları ve EVM Nesne Formatını (EOF) ölçeklendirmek için Eş Veri Kullanılabilirliği Örneklemesi veya PeerDAS'ı da içerebilir.
Bununla birlikte, Ethereum geliştiricileri, EIP-3074'ü, Ethereum kurucu ortağı Vitalik Buterin de dahil olmak üzere geliştiriciler tarafından önerilen ve hesap soyutlama uyumluluğunu artırmayı amaçlayan yeni bir işlem türü olan EIP-7702 ile değiştirip değiştirmemeyi tartışıyorlar. Ayrıca, geçmiş blok karmalarının işlenmesini ele alan EIP-2935 için bir yama uygulamayı düşünüyorlar.
Geliştiriciler ayrıca akıllı sözleşmelerden doğrulayıcı para çekme işlemlerinin etkinleştirilmesi ve para yatırma penceresinin kaldırılması gibi Pectra yükseltmesine dahil edilecek ek EIP'leri de değerlendiriyor.
Pectra yükseltmesinin özellikleri ve avantajları
Pectra yükseltmeleri, mutabakat katmanında daha küçük ölçekli iyileştirmelere ve yürütme katmanı güncellemelerine odaklanmaktadır.
EIP-7251: Staking limitinin artırılması
Haziran 2024 itibariyle, Ethereum doğrulayıcıları için maksimum etkin bakiye 32 ETH'dir. Bu nedenle, 32 ETH'den fazla stake etmek için, stake sağlayıcılarının her biri 32 ETH stake etmesi gereken çok sayıda doğrulayıcı oluşturması gerekir. Her bir doğrulayıcının ağın geri kalanıyla senkronizasyonu sürdürmesi gerektiğinden, doğrulayıcıların bu şekilde çoğalması ağın iletişim katmanı üzerinde baskı yaratabilir.
Pectra yükseltmesi, maksimum etkin bakiyeyi 2.048 ETH'ye yükselterek stake sağlayıcılarının hisselerini daha az doğrulayıcıda birleştirmelerine olanak tanıyacak. Bu, ağda dolaştırılması gereken mesaj sayısını azaltarak doğrulayıcının ağ katmanı üzerindeki baskıyı hafifletecek ve muhtemelen ağın verimliliğini ve performansını artıracaktır.
PeerDAS/rollup iyileştirmeleri
PeerDAS, EIP-4844'te tanıtılan "blob "ları genişletmektedir. Bloblar, Ethereum katman-2 ağlarında işlem veri depolamasını optimize etmenin, blok alanını artırmanın ve işlem ücretlerini azaltmanın yeni bir yoludur. Mart 2024'te Dencun yükseltmesinin bir parçası olarak başlatıldılar. Blob taşıyan işlemler normal Ethereum işlemlerine benzer, ancak zincir dışı depolama için ek veriler içerir ve ana Ethereum zinciri üzerindeki yükü azaltır.
EVM iyileştirmeleri
EVM'de EOF gibi iyileştirmelerin, katman 1 ve katman 2'de kullanıcı deneyimini, geliştirici deneyimini (DevEx) ve performansı yenilemesi ve iyileştirmesi planlanmaktadır.
Ethereum iyileştirme önerileri nelerdir?
EIP'ler Ethereum'un geliştirme sürecinin kritik bir parçasıdır ve Ethereum ağ yükseltmelerinin nasıl gerçekleştirildiğini gösterir.
Bir EIP, Ethereum blokzincir ağı için potansiyel yeni özellikleri, iyileştirmeleri veya süreçleri detaylandıran bir teklif veya standarttır. Önerilen değişiklikler için teknik özellikler içerirler ve Ethereum.org'a göre topluluk için bir "doğruluk kaynağı" olarak hizmet ederler.
Ethereum ağ yükseltmeleri Ethereum geliştirme topluluğuna önerilir ve EIP süreci aracılığıyla tartışılır ve geliştirilir. Topluluk içindeki herkes bir EIP oluşturabilir ve yazar, Ethereum geliştirme topluluğu ile bir anlaşmaya varmaktan ve herhangi bir karşıt görüşü belgelemekten sorumludur.
EIP yazarları genellikle geliştiricilerdir. EIP'ler Ethereum'da değişiklik yapılmasını sağlar ve önerilir, tartışılır ve başarılı olursa kabul edilir. Dencun ve Pectra gibi Ethereum ağ yükseltmeleri, sonuçlandırıldıktan sonra blokzincir ağındaki her Ethereum istemcisi tarafından uygulanması gereken bir dizi EIP'den oluşur.