Ethereum herkes için blockchain çözümlerinin tek adresi olmak için çalışan, belki de bir gün çoğu mevcut hizmeti değiştirecek merkezi olmayan bir dünya bilgisayarı. Ağ temel olarak Ether sahibi olan herkese merkezi olmayan uygulama yapma ve ağı kullanma şansı veriyor. Ether, Ethereum’un yerel kripto parası, blockchain içinde ve güncellemelerinde tüm operasyonlara erişim sağlıyor. Ether elde etmenin birçok yolu var, bu kullanışlı rehberimizde hepsini sizler için derledik.

Borsadan Ether almak

Ether almanın en kolay ve en yaygın yolu, borsa aracılığıyla. Bitcoin’den sonra, en değerli, istikrarlı ve bilinen kripto para Ether, dolayısıyla çevrenizde Ether kabul eden bir çevrimiçi borsa bulmak çok da zor değil.

Ethereum logo

Öncelikle, bir borsaya kayıt olmanız gerekiyor. Kayıt olmadan önce, ülkenizde hizmet verdiğinden ve kullanacağınız para birimini kabul ettiğinden emin olun. Kayıt süreci bazı kişisel detaylarınızı sağlamanızı da gerektirecek.

Çoğunlukla, para yatırılacağı veya çekileceği zaman kimlik kontrolleri yapılıyor. Bu kontrollerden geçmek için de muhtemelen fotoğraflı kimlik ve adres teyiti sağlamanız gerekecek. Bunlar Müşterini Tanı (KYC) ve Kara Paranın Aklanmasının Önlenmesi (AML) mevzuatlarına uygun olarak yapılır.

Tüm gerekli kontrollerden geçtikten sonra, para yatırmak için yöntem seçmeniz gerekecek. Borsadan borsaya değişen çeşitli yöntemler mevcut. Bunların arasında bankalar arası EFT, kredi ve banka kartıyla ödeme, SEPA veya PayPal ödemeleri mevcut. Genellikle, kullandığınız yönteme bağlı olarak, borsa tarafından uygulanan küçük bir işlem ücreti olabilir. Bu ücretlendirmeler hakkında bilgi, borsanın web sitesinde veya ‘hakkında’ sekmesinde yer alır.

Borsaların büyük çoğunluğu Amerikan Doları ve Euro kabul ederken, İngiliz Sterlini, Rus Rublesi, Çin Yuanı, Japon Yeni gibi kurları kabul eden borsalar da mevcuttur. Yatırdığınız miktarın borsa hesabınızda gözükmesi, seçtiğiniz ödeme metoduna ve kura bağlı olarak, genellikle en az birkaç saat sürer.

Para borsa hesabınıza geçtiği anda alım/satım işlemlerine başlayabilirsiniz. Bu işlemin kullanıcı dostu olması borsaya bağlıdır, çoğu bu işlemi mümkün olduğunca kolay kılmak için uğraşmaktadır. Mevcut değer, piyasa değeri ve ilgili haberler gibi her türlü değerli bilgiyi borsanızın web sitesinden edinebilirsiniz. Ether elde ettikten sonra seçtiğiniz bir cüzdana çekmeniz önerilir. Bu rehber daha sonra Ether depolamanın çeşitli yollarını anlatacak.

Aşağıda Ethereum kabul eden bazı borsaların listesini görebilirsiniz:

İsim

Ülke

Para Yatırma

Asgari Alım

GDAX

Küresel

Banka havalesi

$1

Bitfinex

Küresel

Banka havalesi

$10

Bithumb

Güney Kore

Banka havalesi, Kredi ve Banka kartı, Hediye kartı

-

Binance

Çin

Banka havalesi

$1

Bitstamp

Küresel

Banka havalesi, Kredi ve Banka kartı

$5

Kraken

Küresel

Banka havalesi

$5

Etoro

Küresel

Banka havalesi, Kredi ve Banka kartı, PayPal ödemesi

$200

Coinbase

Küresel

Banka havalesi, Kredi ve Banka kartı

$1

BitPanda

Küresel

Banka havalesi, Kredi ve Banka kartı

$25

Gemini

Küresel

Banka havalesi

$1

Nakit karşılığı Ethereum almak

Çeşitli sebeplerden dolayı, bazıları Ether satın alırken anonim kalmak ve bununla KYC ve AML yönetmeliklerinden de kaçınmak isteyebilir. Bazı bölgelerde yasama kurumları bunu hoş karşılamasa da, LocalEthereum gibi eşler arası borsalardan Ether almak mümkün. 

LocalEthereum logo

LocalBitcoins Bitcoin için ne yapmaya çalışıyorsa, LocalEthereum da Ether için onu yapmaya çalışıyor; yerel para birimleri karşılığında Ether ticareti sağlıyor. Aralarındaki asıl fark ise LocalEthereum’un tamamen merkezi olmayan, Ethereum akıllı sözleşmeler aracılığıyla sağlanan, üçüncü partilerce sağlanan hizmetler ve arbitraj içeren bir hizmet olması. 

Hizmet çoğunlukla eBay gibi; temel olarak kullanıcıların belirli bir miktardaki Ether karşılığı herhangi bir yerel para birimi teklif ettikleri bir pazar yeri. Satıcı bir teklifi kabul ettiğinde, takas otomatik olarak gerçekleşiyor. Paranın bankalar arası havale, kredi ve banka kartları, PayPal ödemeleri veya Bitcoin gibi başlıca kripto paralarla ödenmesi mümkün.

Hizmet ücretsiz değil. Satıcılar genellikle yüzde 0.25’lik bir ücret öderken, alıcıların da yüzde 0.75’lik bir ödeme yapması gerekiyor, ama yine de çoğu merkezi borsadan çok daha ucuz. Madenciler miktarı doğrulayıp blockchain’e kaydederken, işlem birkaç saate kadar sürebilir. Madenciler işlem ücreti aldıkları için, daha yüksek bir ücret ödeyerek, ve dolayısıyla madencilere teşvik sağlayarak, işlem hızını arttırmak mümkün.

LocalEthereum aynı zamanda tarafların mesajlaşmasına da izin veriyor, böylece bir satıcıyla Ether karşılığı nakit para takası için yüz yüze buluşmak mümkün. Böyle bir durumda, tanımadığınız biriyle finansal bir işlem yaparken gerekli önlemleri aldığınıza ve halka açık bir yerde buluştuğunuza emin olun. İşlemi onaylamak için internet erişimine de ihtiyacınız olacak.

Eğer internetten yabancı biriyle bire bir buluşmaktan çekiniyorsanız, yerel bir Ethereum ya da genel kripto para ile ilgili bir buluşma da bulabilirsiniz. Böyle bir ortamda güvenli bir şekilde Ether takası yapabilir, hemfikir kripto para hayranlarıyla fikir alışverişinde bulunabilirsiniz. Ethereum buluşmalarına ilişkin bir liste, Meetup.com’da ayrı bir sayfada bulunabilir. 

Kişiler arası Ether takası mümkün olan en güvenli ve gizli yol. Daha da önemlisi, ikili takaslar, alım veya satım limiti olmadan, benzersiz esneklik sağlıyor. Ancak bu şekilde bir işlem, özellikle de şahsen buluşmalarda, partiler arasında belli bir seviye güven gerektiriyor. Bunun yanı sıra, borsa dışı takaslarda, yerel mevzuatlara uyduğunuzdan emin olmak da sizin sorumluluğunuzda.

Ethereum ATM

Ether satın almanın alternatif bir yolu da Ethereum ATM’leri kullanmak. Küçük miktarlarda alım yapmak isteyen kullanıcılar, tüccarlar ve yatırımcılar için belki de en ideal yöntem. Kripto para ATM’lerinin çoğunluğu işlemleri oldukça küçük miktarlara sınırlandırarak, Müşterini Tanı ve Kara Para Aklamayı Önleme mevzuatlarına uyma gereksinimini ortadan kaldırıyor; dolayısıyla kimlik doğrulamaya gerek kalmıyor.

Ethereum ATM

Kripto para ATM’lerini kullanmadan önce, bir cüzdanınız olmalı. Farklı türden Ethereum cüzdanları ve bunları ayarlamak bu rehberin ilerleyen bölümlerinde anlatılacak.

Cüzdan edindikten sonra, size en yakın Ether işlemlerini yapan ATM’yi bulmanız gerekiyor. CoinATMRadar isimli bir hizmet, kripto para ATM’lerinin kapsamlı bir listesini ve haritasını gösteriyor. Hizmet her ne kadar Bitcoin ATM’lerine odaklansa da, haritadaki arama seçeneğinden Ether ve bazı diğer büyük kripto para birimlerini satan yerel ATM’leri bulabilirsiniz.

Size en yakın ATM’yi bulduktan sonra, cüzdanınızın QR kodunu bulun ve ATM’nin makinesine okutup taratın. Sonrasında paranızı ATM’ye yatırdıktan sonra alacağınız Ether miktarını onaylayıp işlemi tamamlayın. Satın aldığınız Ether, verdiğiniz adrese gönderilir. İşlem genelde 30 dakika sürse de, bazı durumlarda birkaç saate kadar sürebilir.

Ethereum cüzdanları

Ether satın almadan önce, cüzdan yazılımı ve Ethereum işlemleri nasıl işliyor, anlamak lazım. Birkaç farklı tür cüzdan mevcut: bilgisayar uygulaması, mobil/web uygulaması, bir kripto para borsası tarafından sağlanan bir cüzdan veya donanım cüzdanı da kullanabilirsiniz. Ethereum.org adresinden indirebileceğiniz resmi Ethereum cüzdanları da mevcut.

Ethereum coin

Karar vermeniz gereken bir diğer konuysa, ‘tam’ cüzdan (full node) mı, yoksa ‘hafif’ cüzdan (light node) mı kullanacağınız; tam cüzdan kullanırken tüm Ethereum blockchain’i indirmeniz gerekiyor, bu da oldukça yüksek bir boyuta sahip, hafif cüzdan ise blockchain olmadan da çalışabiliyor. Elbette, Ethereum’a yeniyseniz, hafif cüzdan daha tercih edilebilir. MyEtherWallet hafif cüzdan sağlıyor. Popüler bir kripto çözümü olan Atomic Wallet ise, direkt uygulama içinden Ethereum almanıza olanak sağlıyor ve diğer kripto para birimlerini de destekleyerek, 500’den fazla coin ile takas sağlıyor.

Eğer Ether’inizi bir borsadan alıyorsanız, aynı platform tarafından sağlanan cüzdanı kullanmak en kolayı, ancak fonlarınızı saklamanın da muhtemelen en az güvenli yolu. Ne yazık ki, kripto para dünyası saldırıya uğrayan borsalarla dolu. Eğer bir hack gerçekleşir ve birileri borsadan para çalarsa, buna kullanıcı cüzdanları dahil, borsanın kullanıcılara iade yapması pek de olası değil.

Bu yüzden, bilgisayar, mobil veya çevrimiçi bir cüzdan kullanmak daha güvenli çünkü kullanıcılar varlıkları üzerinde tam kontrol sahibi. Tabii yine de alınması gereken bazı güvenlik önlemleri var. En önemlisi, ‘özel anahtar’ adı verilen cüzdan parolanızı sır gibi saklamanız. Eğer olur da kaybeder veya unutursanız, cüzdanınıza erişimi tamamen kaybedersiniz ve cüzdanınızdaki varlıklarınız tamamen kaybolur. Son olarak, cüzdanınıza erişim için iki adımlı bir doğrulama şartı koymak da iyi bir fikir olabilir.

Eğer büyük miktarda Ether biriktirmeyi planlıyorsanız, donanımsal bir cüzdana yatırım yaparak fazladan bir güvenlik adımı atabilirsiniz. Bu cihazlar internete bağlanmaz, özel anahtarınızı çevrimdışı üretir ve saklarlar. Kripto para sahiplerinin en çok maruz kaldığı saldırı olan dijital hırsızlık ihtimali de böylece ortadan kalkmış olur. Cüzdan oluşturulduğunda cihaz size ayrıca bir kurtarma parolası veriyor, cihaza ulaşmak içinse bir PIN kodu kullanılıyor.

Cüzdanınızın parolasından ve erişim sağlamak veya işlemleri onaylamak için kullanacağınız özel anahtardan ayrı olarak, Ethereum cüzdanınız birden fazla alıcı adresi üretir, bunlara da ‘açık anahtarlar’ denir. Bu adresler hırsızlık riski olmadan dağıtılabilir. Size Ether göndermek isteyen insanlar, bu adreslerden birini kullanır.

Ethereum işlemleri yaklaşık 20 saniyede tamamlanır. Gerçekleştikten sonra, işlem geçerli sayılmış ve blockchain’e eklenmiş demektir, buradan da herkes tarafından görülebilir. Ancak belirtmek gerekir ki, burada saklanan bilgi sadece alıcının adresini ve gönderilen Ether’in miktarını belirtir.

Ethereum ve Ethereum Classic arasındaki fark

150 milyon dolarlık Ether’in bir hacker tarafından çalınmasına cevaben ortaya konan ‘hard fork’ (daha önce geçersiz olan blokları veya işlemleri geçerli kılan (ya da tam tersi) protokolde gerçekleşen değişikliğe verilen isim) yaklaşımıyla orijinal Ethereum; Ethereum Classic ve Ethereum olmak üzere iki ayrı platforma bölündü. İki platform, hard fork gerçekleşene kadar aynı olan farklı blockchain’lerde bulunuyor. Ethereum, gelecekte bu tür saldırıları önlemeye yönelik kurallarla yeni bir platform haline geldi. Kullanıcıların, geliştiricilerin ve merkezi olmayan uygulamaların çoğunluğu Ethereum’a geçerken, yaklaşık yüzde 10’luk bir kesin Ethereum Classic’te kaldı.

Ethereum Classic logo

Ayrım aynı zamanda hem etik, hem ideolojik. Ethereum Classic ile kalanlar, çoğunlukla ‘kod her şeyin önündedir’ prensibinin savunucuları ve blockchain’in değişmezliğine inananlardı. Ancak bu ayrılık, kripto para tarihindeki en büyük saldırıya karşın birlik oldukları için, Ethereum topluluğu için oldukça önemli bir noktadır.

Ethereum Classic ile ilgili belki de en büyük sorun, Ethereum hard fork ile geçmişle bağdaşır olmayışı. Yani, Ethereum’a uyarlanan güncelleme ve geliştirmelerin hiçbiri Ethereum Classic ağı için mevcut veya uyumlu değil.

Söz konusu Ethereum olunca, hard fork olayının en önemli sonucu, gerçekleşmiş olması. Bir çok insan, bunun gelecek olaylar için olanak sağladığına inanırken, bazıları Ethereum topluluk liderlerinin kendi çıkarları için böyle bir olay yaratabileceğine dair spekülasyonlarda bulunuyor. Yeni Ethereum platformunun eleştiri aldığı bir diğer nokta ise, eskiden takdir edilen matematiksel tarafsızlığını, topluluğun ağda yaptığı değişikliklerle kaybetmiş olması.

Değer bazında, bu yazı yazılırken Ethereum değeri 735,83 dolar iken, Ethereum Classic 34,07 dolar değerinde. İki coin de bir süredir düzenli olarak artış gösteriyor. Daha da önemlisi, fiyatları da bağlantılı yükseliyor. Şüphesiz, iki kripto para birimi de yatırımcıların ilgisine değer nitelikte.

Ethereum’a yatırım yapmak için çok mu geç?

Proje olarak Ethereum hala gelişim halinde. Eğer yaratıcılarının hedeflerini başaracaksa, hem makineler arasında mikro ödemelere hem de insanlar arasında sınırsız ve güvensiz işlemlere imkan sağlayacaksa, oldukça açık bir şekilde hayır, Ethereum’a yatırım yapmak için hiç de geç değil.

Ether şimdiden ikinci en güvenilir, stabil ve güçlü kripto para birimi olarak kendini kanıtladı. Platform gelişmeye ve tedarik etmeye devam ettikçe, yaratıcıları da onu geliştirmeye devam edecek, Ether’in değeri de yükselmeyi sürdürecek. Bazı öngörülere göre, yakın gelecekte platform hedeflerini tamamladığında, fiyat istikrar kazanabilir ve büyümeyi bırakabilir.

Ancak, kripto paralarda olduğu gibi, uzun vadeli değerini kestirmek oldukça zor. 10 yıllık bir sürede, Ether tamamen değersiz de olabilir, daha önce hiç görülmemiş, hayallere kalmış değerlere de ulaşabilir.

Bunlara da göz atın:

Ethereum fiyat endeksi

Ethereum Fiyat Analizi

Güvenli Ethereum aktarımı

Transacting Ethereum Safety Tips

Ethereum ağının en önemli özelliklerinden biri de geri dönüşü olmayışı; fonlar gönderildikten sonra geri almanın veya işlemi geri çevirmenin bir yolu yok. O yüzden çok uzun ve küçük/büyük harfe duyarlı olduğu için adresi asla kendiniz yazmayın. Küçücük bir hatayla varlıklarınız sonsuza dek kaybolabilir. Dolayısıyla işlemleri onaylamadan önce tüm detayları en az iki defa kontrol edin.

Borsa cüzdanlarında yüksek miktarda Ether saklamaktan kaçının. Borsa cüzdanlarının kontrolü temel olarak borsalardadır, dolayısıyla yaşanabilecek saldırılardan, hatta borsanın kendi dolandırıcılıklarından korunamazsınız. Bilgisayar, çevrimiçi ve mobil cüzdanlar daha güvenli seçenekler. Büyük miktarda Ether depolamayı planlıyorsanız, donanım cüzdanına yatırım yapmayı düşünün.

Mümkün oldukça fazladan güvenlik adımları ekleyin: ikili doğrulama, çoklu imza cüzdanları, PIN kodları ve benzeri. Son olarak da, özel anahtarınızın Ether'inize ulaşmanın tek yolu olduğunu unutmayın. Çalınmamasına ve kaybetmemeye fazladan özen gösterin.