Bitcoin halving nedir?

"Blok", Bitcoin blokzincirinde 1 MB Bitcoin (BTC) işlem kaydı içeren bir dosyadır. "Madenciler", karmaşık bir matematik problemini özel donanım kullanarak çözerek, "hash" olarak bilinen rasgele 64 karakterlik bir çıktı üreterek, işlemi tamamlayarak ve değiştirilemeyecek şekilde bloğu kilitleyerek bir sonraki bloğu eklemek için yarışırlar. Blokları tamamlayan madenciler karşılığında Bitcoin alır.

Peki, Bitcoin halving döngüsü nasıl işliyor? Kripto para ilk kurulduğunda madencilere blok başına 50 BTC ödeniyordu. İlk kullanıcılar, ne kadar başarılı olacağı belli olmadan önce bile bu şekilde ağda madencilik yapmaya ikna edilebilirdi. Yeni Bitcoin'in yaratılma hızı, çıkarılan her 210.000 blokta yarı yarıya veya 21 milyon Bitcoin'in tamamı çıkarılana kadar kabaca her dört yılda bir azalır.

Bitcoin halving tarihine göre, son üç halving 2012, 2016 ve 2020 yıllarında gerçekleşti. İlk Bitcoin halving'i, 2012'de gerçekleşti. Bu halving ile birlikte verilen ödül 50 BTC'den 25 BTC'ye düşürüldü.

2016 yılında halving ile her blok için ödül 12,5 BTC'ye düşürüldü. 11 Mayıs 2020 itibariyle ise her yeni blok yalnızca 6,25 yeni BTC üretiyor. Bir sonraki Bitcoin yarılanması (halving) 20 Nisan 2024 tarihinde gerçekleşecek. Bu sistem kabaca 2140 yılına kadar devam edecek.

Bitcoin halving chart

Bu kılavuzda, Bitcoin halving'in neden gerçekleştiğini, Bitcoin halving döngüsünün nasıl çalıştığını ve neden önemli olduğunu açıklayacağız.

Bitcoin halving neden gerçekleşir?

Bitcoin madenciliği algoritması, her on dakikada bir yeni bloklar aramak üzere programlanmıştır. Blokları bulmak için gereken süre, ağa daha fazla madenci katıldıkça ve daha fazla hash gücü ekledikçe azalacaktır. 10 dakikalık bir hedefi geri yüklemek için, madencilik zorluğu iki haftada bir sıfırlanır. Bitcoin ağı son on yılda önemli ölçüde büyüdüğünden, bir bloğu bulmak için ortalama süre sürekli olarak 10 dakikanın (yaklaşık 9,5 dakika) altında kaldı.

Bitcoin'in arzı 21 milyon adetle sınırlıdır. Toplam sayı 21 milyona ulaştığında yeni BTC üretimi duracaktır. Bitcoin halving, her blokta çıkarılabilecek Bitcoin miktarının zamanla düşmesini sağlayarak BTC'yi daha nadir ve değerli hale getirir.

Mantıksal olarak, her halving tamamlandığında Bitcoin madenciliği yapma teşviki azalacaktır. Öte yandan Bitcoin halving'leri, BTC fiyatındaki büyük artışlarla bağlantılıdır ve madencileri, ödemeleri yarıya düşmüş olsa bile daha fazla madencilik yapmaya teşvik eder.

Bitcoin madencileri, fiyatlar yükseldikçe madenciliğe devam etmeleri için teşvik ediliyor. Öte yandan, dijital para biriminin fiyatı artmazsa ve blok ödülleri düşürülmezse, madenciler daha fazla Bitcoin yaratma güdüsünü kaybedebilir. Bunun nedeni, Bitcoin madenciliğinin çok fazla bilgisayar gücü ve elektrik gerektiren, zaman alıcı ve pahalı bir işlem olmasıdır.

Bitcoin halving (yarılanması) neden önemlidir?

Bitcoin yarılanmasına genellikle kripto para birimi için çok fazla kargaşa eşlik eder. Halving döngüsünün bir sonucu olarak, mevcut Bitcoin arzı azalır ve henüz çıkarılmamış Bitcoin'lerin değeri yükselir. Bu tür değişikliklerle kar etme fırsatı doğar.

28 Kasım 2012'de BTC fiyatı 12 dolar civarındayken ilk yarılanma gerçekleşti. Bundan bir yıl sonra Bitcoin fiyatı, 1.000 dolara yükseldi. İkinci yarılanma 9 Temmuz 2016'da oldu. O sırada Bitcoin'in fiyatı 670 dolara düştü. Temmuz 2017'de ise fiyat, 2.550 dolara çıktı. Bitcoin, aynı yılın Aralık ayında 19.700 dolara kadar tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı. Mayıs 2020'deki en son halving sırasında Bitcoin'in fiyatı 8.787 dolardı ve sonraki aylarda patladı.

Bitcoin halving history

Tabii ki, Bitcoin'in halving sonrası patlamalarını analiz ederken dikkate alınması gereken başka unsurlar da vardı:

  • Kripto para birimleri ve Bitcoin hakkında basının daha fazla ilgi duymaya başlaması.

  • Dijital varlığın anonimliğine duyulan hayranlık.

  • Para birimi için gerçek dünyadaki kullanım örneklerinin sayısında kademeli artış.

Bununla birlikte, tarihin değerine inanıyorsanız, geçmiş Bitcoin yarılanmaları, kripto para biriminin fiyatı için uzun vadeli yükseliş destekçisi olmuştur. Öte yandan, Bitcoin'in varlığındaki üçüncü halving'in BTC ekosistemi üzerinde çeşitli şekillerde bir etkisi olacağı neredeyse kesin. Öncelikle, madencilik için ekonomik fayda daha az cazip hale geldikçe ve daha az etkili madenciler için kârsız hale geldikçe, Bitcoin madencilerinin sayısının büyük ölçüde düşmesi bekleniyor.

Bitcoin yarılanması, Bitcoin'in deflasyonist eğilimini sembolize eder. Bu, başlangıcından bu yana Bitcoin için boğa davasının özü olmuştur; yani, merkezi olmayan kripto para birimi olan Bitcoin, hükümetler veya merkez bankaları tarafından unutulacak şekilde basılamaz ve toplam arz tamamen bilinir.

Bitcoin halving olayının sonuçları

Halving'in daha geniş etkileri açısından, Bitcoin madenciliği için daha düşük bir ödül, madencilerin blokzinciere yeni işlemler ekleyerek kazanabilecekleri para miktarını azaltacaktır. Madenci ödülleri, dolaşıma giren yeni Bitcoin akışını belirler. Sonuç olarak, bu ödemeleri yarıya indirmek, yeni Bitcoin akışını azaltır. İşte burada arz ve talep ekonomisi devreye giriyor. Arz düşerken talep dalgalanır (artar veya azalır) ve sonuç olarak fiyat değişir.

Halving olayı nedeniyle Bitcoin'in enflasyon oranı da düşüyor. Enflasyon, para birimi için satın alma gücünün kaybıdır. Bununla birlikte, Bitcoin'in temel altyapısı deflasyonist bir varlık olacak şekilde tasarlanmıştır. Bunu başarmak için halving kritik bir rol oynuyor.

Bitcoin'in enflasyon oranı 2011'de yüzde 50 olarak kaydedilmişti. Ancak 2012'deki halving'ten sonra 2012'de yüzde 12'ye ve 2016'da yüzde 4-5'e düştü. 2021 yılında ise yüzde 1,77'lik bir enflasyon oranına sahipti. Bu, her yarılanmadan sonra Bitcoin'in değerinin arttığı anlamına gelir. Her halving olayı, tarihsel olarak Bitcoin için bir boğa koşusu ile sonuçlanmıştır. Arz azaldıkça fiyat yükselir, bu da talebin artmasına neden olur. Ancak bu yükseliş eğilimi hemen olmayacak.

Matematiksel bulmacaları çözen bilgisayarlara güç sağlamak için kullanılan elektriğin yüksek maliyeti nedeniyle, madencilerin yarısı kadar coin alabilmesi için BTC'nin fiyatının önemli ölçüde artması gerekecekti. Madenciler, ödüldeki düşüşle birlikte fiyat artmazsa, rekabette ve iş hayatında kalmakta zorlanacaklar.

Madencilerin olabildiğince verimli olması gerekecek; bu nedenle, daha az enerji tüketirken ve genel giderleri düşürürken saniyede daha fazla hash üretebilen yeni bir teknoloji talep edilecektir.

Ayrıca, birkaç ülkenin para birimine ilgi gösterdiğine dair kanıtlar var ve ekonomileri Bitcoin'in fiyatını etkileyebilir. Daha da önemlisi, şu anda aldığı artan görünürlük nedeniyle Bitcoin fiyatının artması muhtemel. İşlem hacmi yalnızca daha fazla mağaza, küçük işletme ve hatta önemli kurum Bitcoin'e ve blokzincirine katıldıkça artacaktır.

Ya önemli sayıda madenci aniden yarıştan çekilirse?

Bunu anlamak için önce hash oranını ele almalıyız. Bitcoin madenciliği için hash oranı, saniyede yürütülen SHA256 hesaplama işlemlerinin sayısı olarak tanımlanır. Bu değer madenci sayısı arttıkça yükselir, bu da ağın daha hızlı ve daha güvenli olduğunu gösterir.

Birçok madenci aynı anda ayrılmaya karar verirse, kullanıcılar daha hızlı zincirlere geçerken ağ bir an için bir darboğaz yaşayabilir ve bu da dolandırıcıların, ağın büyük parçalarını ele geçirmesini daha kolay hale getirir.

Ancak tarihsel kanıtlar, halving olaylarının bu reaksiyona neden olmadığını gösteriyor. 2012'de ilk halving gerçekleştiğinde, Bitcoin'in hash oranı Aralık 2012'den 2013 Şubat ortasına kadar bir miktar düştü. Bunu takiben hem hash oranı hem de madencilik kârlılığı arttı. Bu, ortalık yatıştıktan sonra halving'in hem madenciler hem de bir bütün olarak ağ için avantajlı olduğu anlamına gelir.

Benzer bir senaryo, Bitcoin'in ikinci halving'i sırasında meydana geldi. Faydalı etkilerin ortaya çıkması daha uzun sürdü. Hash oranı istikrarlı bir şekilde yükselmeye devam etti, ancak madencilik karlılığı, halving tarihinden sonra yaklaşık bir yıl boyunca iyileşmedi. Bu model bir sonraki olay için devam ederse, madencilik karlılığı uzun vadeli bir düşüş yaşayabilir.

Bir sonraki Bitcoin halving ne zaman?

Şimdiye kadar var olabilecek 21 milyon BTC'nin yaklaşık 19 milyonu çıkarıldı ve dolaşımda. Her gün yaklaşık 900 yeni Bitcoin çıkarılıyor ve dijital dolaşıma giriyor. 

Halving devam ettikçe, Bitcoin arz artış hızı 21 milyon BTC'nin tamamı çıkarılana kadar yavaşlayacak. Tahminlere göre, Bitcoin'in son parçaları 2140'ta çıkarılacak.

Bir blok madenciliği için ödeme gelecekte tekrar yarıya indirilecek, ancak belirli bir tarih yok. Son halving'ten bu yana 210.000'inci blok çıkarıldığında cevap belli olacak.

Her 10 dakikada bir yeni Bitcoin çıkarıldığı göz önüne alındığında, bir sonraki halving muhtemelen 2024'ün başlarında gerçekleşecek ve bu noktada bir madencinin aldığı ödeme 3.1 BTC'ye düşecek.