Hard Fork Nedir?

Bilmeniz gereken terimler

“Soft”, “hard” ve benzeri ilginç tariflere geçmeden önce bilinmesi gereken birkaç terimin açıklamasını yapmamız yerinde olacak diye düşünüyoruz. Böylece ilerleyen kısımlarda anlatacaklarımıza daha kolay adapte olabilsiniz.  

Öncelikle,

1. Blockchain protokolü: Bağlantı, madencilik ve veri transferi kurallarını tanımlayan genel kod sözleşmesi anlamına geliyor. Ağın bir parçası olmak için bu protokole uymanız şarttır.
2. Fork (Çatallanma): Ana versiyondan farklı bir protokole sahip olduğunuz an çatallanma işlemi gerçekleşmiş demektir.

Şimdi, her biri hakkında daha ayrıntılı bilgi verelim.

Çatallanma veya farklı bir çatal bıçak takımı hakkında konuşmadan önce cevaplamamız gereken ilk soru şudur: Neden protokolü güncellememiz gerekiyor?

1. Eski sürümlerde bulunan önemli güvenlik risklerini düzeltmek için. Geleneksel para birimlerinin uzun yıllara dayanan geçmişine kıyasla kripto para birimleri, kurulu düzene uyum sağlamaya çalışan nispeten yeni bir icattır. Bugün bildiğimiz banknotların ortaya çıkması için pek çok kağıt, renk, yazı tipi ve güvenlik katmanı denendi. Para birçok kez şekil değiştirdi ve sahtesini üretmek zorlaştı. Aynı şekilde, kripto para birimlerinin güvenlik risklerini bulmak ve bunları düzeltmek biraz zaman alacaktır.
2. Yeni bir özellik eklemek için. Bugün bilgisayar kullanıcılarının çoğu Windows 10 üzerinden işlem yapıyorsa, ilk Windows sürümünden bu yana pek çok iyileştirme yapıldığı anlamına gelir. Sürüsüne bereket güncelleştirme… Blockchain kodu da yıldan yıla güncelleniyor. Açık kaynak kodlu bir sistem olduğundan, dünya çapındaki geliştiriciler kod üzerinde çalışıyor ve topluluğa yeni geliştirmeler öneriyorlar. Bir özellik yeterince iyiyse, bir sonraki sürüme ekleniyor.
3. İşlemleri tersine çevirmek için. Hani sahte para demiştik ya, kanun koruyucular hırsızı yakalayıp hapse atabilir, ama geleneksel para birimleri ile yapılan işlemler her zaman iade edilemez. Acı ama gerçek! Kripto dünyasında ise zarar en aza indirebilir. Kripto para topluluğu, bir güvenlik ihlali olduğunu sezdiğinde, belirtilen tarihte yapılan tüm işlemleri iptal edebilir. O günkü transferler hiç yaşanmamış hale gelebilir. Hiç zamanda geri gitmek istediniz mi? İşte bu sistem onu sağlıyor, keyfini çıkarın. Güvenlik amaçlı işlemlerin geri alınması, iyi kullanıcılar için sadece işlemleri tekrar yapmaları anlamına gelir. “Kötüler” içinse çalması çok zor bir para birimine dönüşecektir. Çok zor, ama yine de imkansız değil.

Soft fork nedir?

Daha önce belirttiğimiz gibi soft fork, kodda yapılan protokol değişikliğidir ve eski koda, yani geriye uyumludur.

Kolay anlaşılması açısından, sisteme oldukça benzerlik gösteren trafik kurallarından örnek verebiliriz. Sözgelimi, bir otoyolda asgari hız 60 km/s ve maksimum hız da 80 km/s şeklinde belirtilmiş. Diyelim ki bir gün karayolları yetkilileri kurallarda değişikliğe gitmeye karar verdi. Asgari hız 70 km/s ve maksimum hız da 90 km/s olarak güncellendi. Bu noktadan sonra ne olur? Eğer aracınızı hep 75 km/s ortalama hızda kullanıyorsanız, kuralların değişmesinin sizin için bir etkisi olmaz. Ancak aracınızı 60 km/s hızda kullanıyorsanız, bundan böyle hızınızı artırmanız gerekir.

Örneğini verdiğimiz şekilde, blockchain yazılımınızı derhal soft fork versiyonuna yükseltmek zorunda değilsiniz. Yeni protokolün sunduğu özellikleri kullanmak istemiyorsanız, hiçbir değişiklik yapmadan daha önce yaptığınız gibi çalışabilirsiniz.

Hard fork nedir?

Trafik örneğine devam edersek, hard fork temel olarak yeni bir paralel evren oluşturulması anlamına gelir. Kendi karayolları, sürücüleri ve kendi kuralları olan alternatif bir evren…

İstanbul’da yaşayan, Range Rover sahibi bir şoförü ele alalım. Hard fork işlemi yapıldığında alternatif bir evren oluşacak ve böylece; “alternatif İstanbul”da yaşayan, “alternatif Range Rover” sahibi “alternatif şoför” ortaya çıkacak. “Alternatif İstanbul” sürücüsü hiçbir zaman ilk evrendeki ikizini ziyaret edemeyecek. Gerçek İstanbul’daki işe başvuramayacak. Çünkü bu iki evren arasında geçiş yapmaya yarayan bir portal hiçbir zaman var olmayacak.

Black Mirror dizisinin bir bölümünden fırlamış gibi görünen örneğimizi kripto para dünyasına uyarlayalım isterseniz. Hard fork işleminden sonra, önceki ve yeni sürüm birbirinden tamamen ayrılmış olur. İki ağ arasında bundan sonra hiçbir iletişim ve işlem seçeneği sunulmaz. Genellikle yeni sürüm, tüm işlemleri devralır ve bundan sonra, her sürüm kendi işlem geçmişine sahip olur.

Hard Fork Senaryoları

Bitcoin Cash

Orijinal Bitcoin'den farkı: İşlem hızları çok daha hızlı gerçekleşiyor, merkeziyetsizlik özelliği azalıyor.

Ne yaşandı: Hard fork işleminden sonra Bitcoin Cash isminde yeni ve ayrı bir para birimi ortaya çıktı. Hard fork öncesi Bitcoin kullanan herkes, aynı tutarda Bitcoin Cash edindi.

Ne zaman gerçekleşti: 1 Ağustos 2017

Bitcoin ve Bitcoin Cash arasındaki farklar hakkında daha fazla bilgi edinmek için linke tıklayabilirsiniz.

DAO

Ethereum Blockchain’den farkı: DAO, Ethereum Blockchain üzerine akıllı sözleşme olarak geliştirildi ve bir risk sermayesi fonu gibi çalışması amaçlandı. Oluşturulduktan sonra, tüm Ether sahipleri DAO token’ları ile değiş tokuş yapabildiler.

Ne yaşandı: DAO saldırıya uğradı ve bunun sonucunda 3,6 milyon Ether buhar oldu. Bilgisayar korsanının para kazanmasını önlemek için topluluk soft fork uyguladı. Ancak, kısa bir süre sonra, topluluğun çoğu hard fork yapılması konusunda oy kullandı.

Ne zaman yaşandı: 20 Temmuz 2016